Βάση τους αποτελεί η αρχή του σεβασμού του ατόμου, θέτοντας ως δεδομένο ότι ο κάθε άνθρωπος είναι ένα ηθικό και λογικό ον που πρέπει να ζει με αξιοπρέπεια και χρήζει εκτίμησης από τους συνανθρώπους του.
Τα δικαιώματα αυτά στο σύνολό τους είναι αδιαίρετα, αλληλένδετα και αλληλοεξαρτώμενα, είτε πρόκειται για πολιτικά, όπως το δικαίωμα στη ζωή, η ισότητα απέναντι στο νόμο και η ελευθερία της έκφρασης, είτε πρόκειται για οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά, όπως το δικαίωμα στην εργασία, την κοινωνική ασφάλιση και την εκπαίδευση, ή συλλογικά όπως τα δικαιώματα για την ανάπτυξη και την αυτοδιάθεση κ.ά. Σημαντικοί σταθμοί στην ιστορία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι η “Διακήρυξη της Αμερικάνικης Ανεξαρτησίας”, το 1776, η “Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη”, στο πλαίσιο της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 και η “Οικουμενική Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου”, που ψηφίστηκε το 1948 από τον ΟΗΕ.
Η εκπαίδευση αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωμα του ανθρώπου.
Επομένως, το σχολείο οφείλει να προσφέρει παιδεία που επικεντρώνεται τόσο σε οικουμενικές αξίες, όπως η ειρήνη, η ισότητα, η ελευθερία, η δικαιοσύνη, όσο και στο να παρατηρεί με ενδιαφέρον τα αναπτυσσόμενα άτομα.
Η εκπαίδευση, επίσης, μπορεί να οδηγήσει στην κατανόηση των διαφορετικών πολιτισμών με το να προωθεί το σεβασμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη διαφορετικότητα και την επίλυση των προβλημάτων μέσω ειρηνικών διαδικασιών (Ζώνιου-Σιδέρη, Ντεροπούλου-Ντέρου & Βλάχου-Μπαλαφούτη, 2012)
Επιπλέον, η ενιαία εκπαίδευση στηρίζεται στη φιλοσοφία ότι το κάθε παιδί είναι διαφορετικό και οφείλουμε να σεβόμαστε τη διαφορετικότητά του. Συνεπώς, ο στόχος του εκπαιδευτικού συστήματος δεν είναι να αλλάξει το παιδί, αλλά το σχολείο.
Στην ουσία, πρέπει να αλλάξει τις δομές του και τις παιδαγωγικές του προσεγγίσει, ώστε να μπορούν όλα τα παιδιά να φοιτούν στο σχολείο της γειτονιάς τους. Θα λέγαμε λοιπόν, πως το δικαίωμα στην εκπαίδευση, είναι ένα αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα, το οποίο δεν πρέπει και δεν νοείται να στερείτε από κανέναν άνθρωπο.
Συνοπτικά, αναφέρω κάποιες θεμελιώδεις διακηρύξεις για την ενιαία εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία, προκειμένου να καταδείξω τη σημαντικότητα της ενιαίας εκπαίδευσης, αλλά και την κατοχύρωσή της σε διεθνές επίπεδο. Μερικές από αυτές τις διακηρύξεις είναι οι ακόλουθες:
H Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ο.Η.Ε. το 1948
Ο Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης που υπογράφηκε στο Τορίνο το 1961 (Άρθρο 15)
Η Διεθνής Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού (International Convention on the Rights of the Child) υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 20 Νοεμβρίου 1989.
Η Διακήρυξη της Σαλαμάνκα της UNESCO (Salamanca statement) UNESCO, 1994.
Διακήρυξη-Έκθεση Dakar για δράση (Dakar Framework for Action) το 2000.
Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ανθρώπων με Αναπηρίες (Άρθρο 24), 2006.
Επιπροσθέτως, αξίζει να σημειωθεί, ότι η έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Κατά γενική ομολογία, τα άτομα με ειδικές ανάγκες δεν έχουν την ίδια πρόσβαση σε θέσεις εργασίας συγκριτικά με τον υπόλοιπο πληθυσμό (Ζώνιου-Σιδέρη, Ντεροπούλου-Ντέρου & ΒλάχουΜπαλαφούτη, 2012). Παρά το γεγονός ότι, η νομοθεσία προσπαθεί να αντιμετωπίσει φαινόμενα διάκρισης και περιθωριοποίησης, υπάρχουν πολλά άτομα τα οποία δεν τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης, δεν εργάζονται, δεν τους δίνεται η ευκαιρία να προσφέρουν στη κοινωνία.
Με αυτόν τον τρόπο βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Η εκπαιδευτική πολιτική, επομένως, θα πρέπει να συμβάλει στη μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού αυτών των ατόμων, αφού το σχολείο προάγει την Δημοκρατία και την Δικαιοσύνη.
Συνοψίζοντας, καταλήγουμε στο συμπέρασμα, πως η ενιαία εκπαίδευση συνδέεται άμεσα με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης. Αυτό που καλούμαστε να κάνουμε ως άνθρωποι, είναι να αποτινάξουμε τις προκαταλήψεις, όπως και κάθε μεροληπτική συμπεριφορά έναντι των ατόμων με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Ως σύγχρονη κοινωνία, πρέπει να ενσωματώσουμε τα άτομα αυτά στο κοινωνικό σύνολο, έτσι ώστε να σταματήσουν να βιώνουν τον αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση, να αποκτήσουν ίσες ευκαιρίες, ίσα δικαιώματα και να τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης.
Η κοινωνία πρέπει να καταστεί ικανή να ανταποκριθεί στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία, τόσο σε επίπεδο παροχών και υποδομών, όσο και σε επίπεδο οργάνωσης. Επίσης, το εκπαιδευτικό σύστημα, είναι αναγκαίο, να σεβαστεί την διαφορετικότητα αυτών των ατόμων και να τους προσφέρει ένα περιβάλλον σωστά οικοδομημένο, εφαρμόζοντας τις αρχές της διαφοροποίησης.
Της Μεταπτυχιακής φοιτήτριας Ειδικής Ενιαίας Εκπαίδευσης του European University και Εκπαιδευτικού,
Λιγκάκη Πασχαλίνας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου