Αόρατοι μαθητές στην εκπαίδευση: Μια αθέατη εκπαιδευτική πολιτική του αποκλεισμού
Οι τάξεις υποδοχής-Ζώνες Εκπαιδευτικής προτεραιότητας (ΤΥ-ΖΕΠ) ιδρύονται κάθε χρόνο στην εκπαίδευση και ιδιαίτερα στο δημοτικό σχολείο με στόχο, όπως αναφέρει η σχετική νομοθεσία και οι εγκύκλιοι του υπουργείου Παιδείας (ΥΠΑΙΘΑ), τη μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου μαθητών/τριών προερχόμενων από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και μαθητών/τριών με πολιτισμικές και θρησκευτικές ιδιαιτερότητες καθώς και στη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων κυρίως στο γραμματισμό, αλλά και στον αριθμητισμό και επιπλέον σε συμπληρωματικά αντικείμενα, ώστε αυτοί να καταστούν ικανοί να ανταπεξέλθουν στο πρόγραμμα σπουδών τους και να παραμείνουν στο εκπαιδευτικό σύστημα ολοκληρώνοντας τις σπουδές τους (ΥΠΑΙΘΑ, 2023).
Από τα δεδομένα για τη λειτουργία των ΤΥ-ΖΕΠ, όπως καταγράφονται από τις επίσημες ανακοινώσεις των υπηρεσιών του υπουργείου Παιδείας στην ιστοσελίδα του για το τρέχον σχολικό έτος, προκύπτει ότι τουλάχιστον ένας στους 5 μαθητές από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες δεν έχει πρόσβαση στην υποστηρικτική εκπαίδευση λόγω της μη εκπαιδευτικής πολιτικής του ΥΠΑΙΘΑ σε αυτές τις μαθητικές ομάδες. Τα στοιχεία του πίνακα είναι αποκαλυπτικά και μας πληροφορούν ότι έως σήμερα, τέλη Μαρτίου, δεν λειτουργούν στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση τουλάχιστον 258 τάξεις υποδοχής. Αν κατά μέσο όρο στις ΤΥ-ΖΕΠ φοιτούν 13 μαθητές, τότε είναι σίγουρο ότι 3.350 μαθητές περίπου έχουν αποκλειστεί από τις πολιτικές μορφωτικής και κοινωνικής ένταξής τους. Στον αριθμό αυτό αν προστεθεί και ο αριθμός των μαθητών που δεν φοιτούν καθόλου στο δημοτικό ή έχουν διακόψει τότε ο αριθμός μαθητών από ευάλωτες κοινωνικά ομάδες είναι σημαντικά μεγαλύτερος και αυξάνεται ανησυχητικά.
Από την α΄ φάση προσλήψεων δεν λειτούργησαν τουλάχιστον 122 τάξεις υποδοχής. Αυτό που προξενεί ιδιαίτερη εντύπωση και προκύπτει από τα στοιχεία είναι ότι ενώ το ίδιο το ΥΠΑΙΘΑ ίδρυσε στην β΄ φάση (15.12.2023, ΦΕΚ 7062/Β΄) 136 επιπλέον τάξεις υποδοχής δεν προσέλαβε κανέναν εκπαιδευτικό για τη λειτουργία του. Αυτό συνέβη χωρίς να έχει καλύψει με εκπαιδευτικούς τις 122 μη λειτουργούσες τάξεις της α΄ φάσης του Σεπτεμβρίου. Το ίδιο είχε συμβεί και πέρσι. Έτσι, το ΥΠΑΙΘΑ με ΦΕΚ ιδρύει με μεγάλη ευκολία τάξεις υποδοχής, αλλά στη συνέχεια δεν τις λειτουργεί μη προσλαμβάνοντας εκπαιδευτικούς για να διδάξουν.
Ο ακριβής αριθμός των τάξεων υποδοχής που συνολικά δεν λειτουργούν στη χώρα είναι δύσκολο να προσδιοριστεί μιας και το ΥΠΑΙΘΑ και οι περιφερειακές υπηρεσίες του δεν αναρτούν τέτοια στοιχεία στις ιστοσελίδες τους. Επιπροσθέτως, κατά την β΄ φάση ανακοινώνονται μόνον οι νέες εντάξεις των σχολείων στο θεσμό των ΤΥ-ΖΕΠ και όχι ο συνολικός αριθμός τάξεων υποδοχής που αιτούνται οι σχολικές μονάδες τόσο αυτών που έχουν ενταχθεί από την α΄ φάση με μεγάλο αριθμό τέτοιων μαθητών και αιτούνται δεύτερη τάξη (άνω των 17 μαθητών, σύμφωνα με τη νομοθεσία), όσο κι αυτών με τις νέες εγκρίσεις. Από διάσπαρτα στοιχεία αιρετών φαίνεται να προκύπτει ότι υπάρχει ανάλογα την περιφερειακή διεύθυνση εκπαίδευσης αριθμός τάξεων αυξημένος κατά 35-50% πέραν των δημοσιευμένων στοιχείων του Πίνακά μας. Η κρυψίνοια των δεδομένων για την υποστηρικτική – αντισταθμιστική εκπαίδευση συμβαδίζει με την αόρατη εκπαιδευτική πολιτική του αποκλεισμού απέναντι σε αυτούς τους μαθητές.
| Πίν. 1: Λειτουργία των τάξεων υποδοχής-ΖΕΠ στην Α/θμια εκπαίδευση (σχ. έτος 2023-24) | |||||||
|
| Α΄ Φάση | Β΄ Φάση | Σύνολο | ||||
Α/Α | Περιφερειακή Δ/νση Π/θμιας & Δ/θμιας Εκπ/σης (ΠΔΕ) | Εντάξεις Δημ. Σχ. στις ΖΕΠ | Προσλήψεις εκπ/κών σε ΤΥ ΖΕΠ Α/θμιας | Εντάξεις Δημ. Σχ. στις ΖΕΠ | Προσλήψεις εκπ/κών σε ΤΥ ΖΕΠ Α/θμιας | Εντάξεις Δημ. Σχ. στις ΖΕΠ | Προσλήψεις εκπ/κών σε ΤΥ ΖΕΠ Α/θμιας | Τάξεις - ΖΕΠ που δεν λειτουργούν |
1 | Ανατ. Μακεδο νίας - Θράκης | 99 | 90 | 14 | 0 | 113 | 90 | -23 |
2 | Κεντρικής Μακεδονίας | 168 | 172 | 30 | 0 | 198 | 172 | -26 |
3 | Δυτικής Μακεδονίας | 9 | 7 | 4 | 0 | 13 | 7 | -6 |
4 | Ηπείρου | 23 | 18 | 3 | 0 | 26 | 18 | -8 |
5 | Θεσσαλίας | 43 | 49 | 8 | 0 | 51 | 49 | -2 |
6 | Στερεάς Ελλάδας | 67 | 51 | 5 | 0 | 72 | 51 | -21 |
7 | Αττικής | 288 | 259 | 30 | 0 | 318 | 259 | -59 |
8 | Δυτικής Ελλάδας | 78 | 71 | 10 | 0 | 88 | 71 | -17 |
9 | Πελοποννήσου | 82 | 51 | 7 | 0 | 89 | 51 | -38 |
10 | Ιονίων Νήσων | 42 | 37 | 3 | 0 | 45 | 37 | -8 |
11 | Κρήτης | 102 | 90 | 13 | 0 | 115 | 90 | -25 |
12 | Νοτίου Αιγαίου | 65 | 55 | 7 | 0 | 72 | 55 | -17 |
13 | Βορείου Αιγαίου | 27 | 21 | 2 | 0 | 29 | 21 | -8 |
| Σύνολο | 1.093 | 971 | 136 | 0 | 1.229 | 971 (79%) | -258 (-21%) |
| Πηγή: Ανακοινώσεις ΥΠΑΙΘΑ 2023-24 (https://www.minedu.gov.gr/ypapegan/anakoinoseis ) |
Με περαιτέρω επεξεργασία των στοιχείων του ΥΠΑΙΘΑ προκύπτει ότι από την α΄ φάση δεν λειτούργησαν τουλάχιστον 122 ΤΥ ΙΙ-ΖΕΠ - κατά βάση - κατά πάγια πρακτική, στις οποίες φοιτά μαθητικό δυναμικό με μέτριο επίπεδο ελληνομάθειας, «το οποίο δύναται να δημιουργεί δυσκολίες στην παρακολούθηση των μαθημάτων στην κανονική τάξη». Στις τάξεις υποδοχής Ι-ΖΕΠ φοιτούν μαθητές/-τριες με ελάχιστη ή μηδενική γνώση της ελληνικής γλώσσας. Εδώ αναδεικνύεται η μη συνέχιση της υποστηρικτικής εκπαίδευσης των μαθητών αυτών, την οποία έχουν ανάγκη, και αναδύονται οι ασυνέχειες και η αποσπασματικότητα της εκπαιδευτικής πολιτικής του ΥΠΑΙΘΑ, η οποία ακολουθείται τα τελευταία χρόνια. Οι ασυνέχειες αυτές -την μία χρονιά να φοιτά ο/η μαθητής/τρια στο ΤΥ-Ι ΖΕΠ (ή στο ΤΥ-ΙΙ ΖΕΠ) και την επόμενη να μην φοιτά - προκαλεί μαθησιακά πισωγυρίσματα και εντέλει οπισθοχώρηση στη διαδικασία για μορφωτική και σχολική ένταξη του μαθητή που προέρχεται από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Τα τελευταία χρόνια το ΥΠΑΙΘΑ με κριτήριο προφανώς την επικοινωνιακή πολιτική του λαμβάνει εκπαιδευτικές αποφάσεις για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες με ευκολία και στη συνέχεια τις υλοποιεί μερικώς, αφήνοντας τους μαθητές αυτούς σε στασιμότητα και μεγάλα μαθησιακά ελλείμματα. Το εκπαιδευτικό τοπίο μορφωτικής και κοινωνικής ένταξης για τουλάχιστον έναν στους 5 μαθητές από τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες στο δημοτικό σχολείο φαντάζει δυσοίωνο και σίγουρα προβλέψιμα τοπίο αποκλεισμού. Είναι σίγουρο ότι εάν ακολουθείται αυτή η εκπαιδευτική πολιτική αποκλεισμού στο δημοτικό σχολείο, όπου συναντάται σημαντικός τέτοιος αριθμός μαθητών, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση η πολιτική του αποκλεισμού είναι πολύ μεγαλύτερη.
*Διευθυντής σχολείου στην Αχαΐα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου