Γιατί να διαβάσω δάσκαλε; (η πως βαθαίνει ένα αγεφύρωτο χάσμα μέσα στις σχολικές τάξεις)
Alfavita NewsroomΣτο παρελθόν ανήκουν τα διψήφια νούμερα στα ποσοστά των μαθητών που δεν συνεχίζουν τη φοίτησή τους από το Γυμνάσιο στο Λύκειο.
Το ποσοστό πλέον δεν πρέπει να ξεπερνά το 3% κατά μέσον όρο με τη μεγαλύτερη σχολική διαρροή να σημειώνεται στα Δωδεκάνησα και η Ροδόπη.
Στα μεγάλα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου αφορά κατά βάση παιδιά ανέργων, φτωχών εργατών ή αγροτών, Τσιγγάνων, παλιννοστούντων, μεταναστών, τα οποία προτού ακόμη κοπεί η «κορδέλα των εγκαινίων» της εφηβικής τους ηλικίας πυκνώνουν τις πρώτες σειρές μιας στρατιάς «άγουρης εργατικής δύναμης» και κοινωνικά αποκλεισμένων.
Η εγκατάλειψη του σχολείου είναι μία από τις πιο επώδυνες μορφές που παίρνει η ανισότητα, η φτώχεια, η εγκατάλειψη, η περιθωριοποίηση και ο κοινωνικός αποκλεισμός τμημάτων του πληθυσμού, αντανάκλαση της διαίρεσης της κοινωνίας σε τάξεις.
Ωστόσο, υπάρχουν και κάποια ζητήματα που, αν και συνδέονται με την «παράκαμψη» του σχολείου, δεν απασχολούν τη δημόσια συζήτηση.
Τα τελευταία χρόνια, η οικονομική κρίση και οι πολιτικές της φτώχειας, της ανεργίας και της περιθωριοποίησης μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού διαπερνά την εκπαιδευτική διαδικασία, τις συνθήκες εκπαίδευσης στα ελληνικά σχολεία και τις προσδοκίες των μαθητών.
Χέρι χέρι, η ολοκληρωτική αναίρεση οποιασδήποτε δυνατότητας ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας μέσα από την πρόσβαση στον εκπαιδευτικό μηχανισμό, ακυρώνει ένα ολόκληρο φάσμα κοινωνικών προσδοκιών, συγκροτημένο εδώ και αρκετές δεκαετίες, γεγονός που επηρεάζει τις συνθήκες αλλά και τα κίνητρα μάθησης μέσα στις σχολικές τάξεις. Η αθέατη υποχώρηση χιλιάδων μαθητών από τη μαθησιακή διαδικασία δεν προσαρμόζεται απλά στην ναυαγισμένη ζωή των οικογενειών, που είναι κατάσταση αδιεξόδου, αλλά ακριβώς στο αδιέξοδο της κατάστασής τους. Την κατάσταση αυτή, οπωσδήποτε έρχεται όχι να αναιρέσει αλλά να πριμοδοτήσει η συνολική «γραμμή» της εκπαιδευτικής πολιτικής, η φροντιστηριοποίηση, η μετάλλαξη της εκπαίδευσης σε φθηνή κατάρτιση και βεβαίως η βίαιη επιχείρηση μετάλλαξης των εκπαιδευτικών σε κακοπληρωμένους τεχνικούς και συμβολαιογράφους επιδόσεων.
Και στο σημείο αυτό οφείλουμε να εστιάσουμε σε μια πλευρά η οποία μένει αθέατη, στο περιθώριο των δημοσίων συζητήσεων. Όλο και πιο πολλοί εκπαιδευτικοί υποστηρίζουν ότι πληθαίνουν οι «μαθητές των τελευταίων θρανίων», δηλαδή, τα παιδιά εκείνα που νωρίς εγκαταλείπουν κάθε προσπάθεια, ενώ από την άλλη είναι φανερή διά γυμνού οφθαλμού η συρρίκνωση της ομάδας των μαθητών που πασχίζει για καλά σχολικά αποτελέσματα. Δεν είναι λίγοι μάλιστα εκείνοι που υποστηρίζουν ότι, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, το ελληνικό σχολείο τείνει να μεταλλαχθεί σε μια «βιομηχανία» παραιτημένων και αδιάφορων μαθητών και μαζί ενός ιδιόμορφου αναλφαβητισμού.
Σα να αντανακλά η ίδια η κοινωνία πάνω στην μαθησιακή διαδικασία. Μια κοινωνία όπου ευρύτατα τμήματα του πληθυσμού συντρίβονται οικονομικά και κοινωνικά και αυτή ακριβώς η συντριβή, η ματαίωση κάθε ελπίδας και προσδοκίας, γίνεται βραδυφλεγής βόμβα στα δίκτυα της θέλησης χιλιάδων παιδιών για εκπαίδευση.
Μυρίζουν ήδη τον αποκλεισμό και αισθάνονται ότι δεν μπορούν να οικοδομήσουν προσδοκία που να μην είναι συνδεδεμένη με ένα νήμα με τη ματαίωσή της. Βιώνουν ήδη ένα παρόν και ένα μέλλον που συντρίβεται ανάμεσα στις μυλόπετρες της ατομικής περιπλάνησης σε μια ακρωτηριασμένη εκπαίδευση και στην υπόσχεση μιας συντριπτικής εργασιακής ερήμου έπειτα από αυτή.
Στο πλαίσιο αυτό βαθαίνει ένα αγεφύρωτο χάσμα μέσα στις σχολικές τάξεις: Δίπλα στα όλο και λιγότερα “άλογα κούρσας” που τινάζουν τις επιδόσεις στον αέρα, διαμορφώνονται οι “ουραγοί”, μια μεγάλη ομάδα (ίσως η μεγαλύτερη μετά τη μεταπολίτευση) παιδιών, κυρίως από τα λαϊκά στρώματα (γόνοι αγροτών, εργατών, μικροϋπαλλήλων και βεβαίως, των κατεστραμμένων μεσαίων στρωμάτων) οι οποίοι γυρίζουν την πλάτη στην σχολική εκπαίδευση σαν απάντηση στο γεγονός ότι η τελευταία δεν έχει πλέον να τους προσφέρει αυτό που, στο πεδίο των επαγγελματικών προοπτικών, πρόσφερε στο παρελθόν.
Το εφιαλτικό ερώτημα “γιατί να διαβάσω δάσκαλε;” πλανάται ήδη σαν φάντασμα μέσα στις σχολικές τάξεις και λιπαίνει το έδαφος για μια πλήρη απαξίωση της γνώσης ακριβώς από τη γενιά εκείνη που τη χρειάζεται περισσότερο για να αλλάξει τον εαυτό της και τον κόσμο, να ξελασπώσει το μέλλον της”.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου