Δέχεται πόλεμο η Κοινωνιολογία;

Γράφει ο Χρήστος Σουρουλής*

Συνήθως, όταν ένα ερώτημα μπαίνει στην αρχή ενός κειμένου ή στον τίτλο του, η απάντηση δίνεται στο τέλος. Ωστόσο θα παραβώ τα ειωθότα και θα δώσω την απάντηση από την αρχή: Ναι, η Κοινωνιολογία δέχεται πόλεμο (από την Κυβέρνηση). Επειδή «κάνει τα παιδιά αριστερά»; Εντάξει, αυτό ας το αφήσουμε για το τέλος.

Διαχρονικά οι ‘’μεταρρυθμίσεις’’ στην Εκπαίδευση περιλαμβάνουν δύο πράγματα: α) Αλλαγές στο σύστημα εξέτασης των μαθητών β) Μεταβολές στο ωρολόγιο πρόγραμμα. Όταν δεν έχουμε συνολικά μείωση ωρών, οι μεταβολές σημαίνουν απώλεια ωρών για κάποιες ειδικότητες και πρόσθεση ωρών για κάποιες άλλες. Συνήθως οι διαφορές είναι μικρές, χωρίς να σημαίνει ότι και αυτές δεν έχουν τις επιπτώσεις τους.

Στην περίπτωση όμως των Κοινωνιολόγων δεν έχουμε ένα μικρό "χάσε εσύ να κερδίσει κάτι ο άλλος", αλλά πρόκειται για "αιματοχυσία". Ας δούμε γιατί:

1. ΠΕ71 και ΠΕ78.

Ήδη από το 2009 τα επαγγελματικά δικαιώματα των Κοινωνιολόγων (ΠΕ78) δέχτηκαν πλήγμα όταν εξισώθηκαν ως κλάδος με τους ΠΕ71 (απόφοιτοι Τμήματος Εκπαιδευτικής Πολιτικής του ΠΑ.ΜΑΚ.). Ενόψει μόνιμων (;) διορισμών, οι ΠΕ71, (που κατεξοχήν εργάζονται σε Ειδικά Σχολεία) μπορούν να μεταφέρουν την προϋπηρεσία τους, δυνατότητα που, αν τελικά ισχύσει, θα αφήσει εκτός εργασίας αρκετούς Κοινωνιολόγους. Προσοχή: Δεν παίρνω το μέρος κάποιων εκπαιδευτικών έναντι άλλων. Το πρόβλημα είναι πως το περιεχόμενο σπουδών των ΠΕ78 δεν είναι αυτό που διδάσκουν οι Κοινωνιολόγοι, με ό,τι μπορεί αυτό να σημαίνει και για άλλους κλάδους (π.χ. να μπορεί ένας απόφοιτος Βιβλιοθηκονομίας να εργαστεί ως Φιλόλογος). Πολιτικές επιλογές αυτού του είδους αυξάνουν την εργασιακή αβεβαιότητα και τον ανταγωνισμό ανάμεσα στους εργαζόμενους.

2. Αντικατάσταση της Κοινωνιολογίας από τα Λατινικά στις Πανελλήνιες.

Ξέρω πως μπορεί να στεναχωρήσω πολλούς φίλους μου φιλολόγους, αλλά η αλήθεια πρέπει να λέγεται. Η αλήθεια, βέβαια, του καθενός – δεν διεκδικούμε το αλάθητο. Εδώ το χτύπημα για την Κοινωνιολογία είναι διπλό: Αφενός κόβει ώρες από τους Κοινωνιολόγους (και τις δίνει σε φιλόλογους). Πάλι μπορεί κανείς να πει ότι «Εντάξει, έτσι πάνε αυτά τα πράγματα». Υπάρχει όμως ένα ζήτημα: Δεν έχουμε στο ελληνικό σχολείο πολλούς Κοινωνιολόγους!

Αλλά υπάρχει και ένα άλλο ζήτημα, σε συμβολικό επίπεδο: Καλώς ή κακώς (και μάλλον κακώς), οι Πανελλαδικές είναι η κορωνίδα του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Το ποια μαθήματα δίνονται, πέρα από τις ώρες, τα φροντιστήρια κλπ., δίνουν και μια ‘’τάση’’ στο πού κινείται η Παιδεία μας. Ως φιλόλογος δεν θα αμφισβητήσω καθόλου την αξία των Λατινικών. Όμως, ας μην το αρνηθούμε, από τη μια έχουμε μια νεκρή γλώσσα, από την άλλη μια επιστήμη που μελετά το ανώτερο δημιούργημα του ανθρώπινου πολιτισμού: την κοινωνία.

3. Τελικά η Κοινωνιολογία κάνει τα παιδιά αριστερά;

Η φράση εκστομίστηκε πριν κάνα-δυο χρόνια από τον σημερινό υπουργό Ανάπτυξης κ. Άδωνι-Σπυρίδωνα Γεωργιάδη. Το περιεχόμενο της, απλοϊκό και απλουστευτικό, δεν αντέχει σε μεγάλη κριτική. Άλλωστε οι (υπερ)απλουστεύσεις είναι χαρακτηριστικό – όχι το κύριο, αλλά υπαρκτό –της δεξιάς και ακροδεξιάς ρητορείας. Φυσικά δεν μπορείς να διδάξεις σοβαρά Κοινωνιολογία, αν δεν κάνεις αναφορά και στον μαρξισμό, υπάρχουν όμως κι άλλες κοινωνιολογικές θεωρίες – ο μαρξισμός δεν είναι η μόνη. Υπάρχει όμως ένα στοιχείο βασικό σε όλες τις θεωρίες και στην ίδια την επιστήμη της Κοινωνιολογίας: Ότι η κοινωνία είναι δυναμική, εξελίσσεται, και είναι ανθρώπινο δημιούργημα και μόνο (δεν ρυθμίζεται π.χ. από τον Θεό). Και αυτή είναι ίσως μια αλήθεια που ενοχλεί. Και είναι και ένα παιδαγωγικό στοιχείο που η εξουσία δεν λατρεύει – η αναζήτηση των αιτιών πίσω από τις συνέπειες, το μη πίστευε αλλά ερεύνα.

Η Κοινωνιολογία αυτό το κάνει.

Και αυτό δεν είναι πολύ αρεστό.

Και για αυτό η Κοινωνιολογία δέχεται πόλεμο.

Και για αυτό πρέπει να σταθούμε στο πλευρό της.

*Καθηγητής Φιλόλογος Πειραματικού ΓΕΛ Ρεθύμνου
Αιρετό μέλος Περιφερειακού Υπηρεσιακού Συμβουλίου Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου
Πρώην Γραμματέας Δ.Σ. ΕΛΜΕ Ρεθύμνου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου