Οι μαθητές μας βομβαρδίζονται με τόση πληροφορία που η γενική παιδεία εξοβελίζεται
Χρήστος ΚάτσικαςΤα τελευταία χρόνια, από την περίοδο των μνημονίων μέχρι και σήμερα, χαρτογραφούνται στην εκπαίδευση μια σειρά από -εκ πρώτης όψεως- «παράδοξα» χαρακτηριστικά. Πρόκειται για μια σειρά μόνιμων «επεισοδίων» που συνθέτουν, όμως μ΄ ένα πολύ συγκεκριμένο τρόπο το παζλ ενός σχολείου που αλλάζει.
Οι «ήπιες δεξιότητες», οι «χρήσιμες δεξιότητες», τα «εργαστήρια δεξιοτήτων», που κλείνει σε όλες τις πτώσεις η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας (η πρώην και η νυν) σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν συγκεκριμένη εκπαιδευτική ιδιοκτησία της αλλά συνέχεια, με διαφορετικό, ενδεχομένως, πολιτικό μείγμα, όλων των ηγεσιών του Υπουργείου Παιδείας από το 2010 (Άννα Διαμαντοπούλου) και μετά, καθώς απλά αναπαράγουν την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ (οι δεξιότητες αυτές περιγράφονται εδώ και χρόνια στις κατευθύνσεις του ΟΟΣΑ, με βάση αυτές χτίστηκε ο διαγωνισμός PISA, με τη γνωστή αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του) και το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα στην προοπτική ανάπτυξης μιας ευέλικτης εργατικής δύναμης σε συνθήκες καθολικής εργασιακής ανασφάλειας.
«Προωθούμε ένα σύγχρονο μοντέλο δια βίου μάθησης, που συνδυάζει γνώσεις και δεξιότητες, αξιοποιώντας δημιουργικά τα σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία και προετοιμαζόμαστε για τις προκλήσεις της νέας εποχής» τόνισε ο υπουργός Παιδείας Κ. Πιερρακάκης, μιλώντας στη 42η Γενική Διάσκεψη της UNESCO, στο Παρίσι.
Στα ίχνη ενός ιδιόμορφου αναλφαβητισμού;
Έχει παρατηρηθεί ότι ένα ολοένα και αυξανόμενο τμήμα μαθητών μας αδυνατούν να αρθρώνουν συνεχή λόγο, να ελέγχουν και να λογικοποιούν τις σκέψεις τους χωρίς χάσματα και αντιφάσεις, να κάνουν λογικές αφαιρέσεις ή να κατανοούν γραπτά κείμενα εκτός από τα υποτυπώδη, που σκοντάφτουν σε ερωτήσεις που απαιτούν κρίση. Το ζήτημα είναι πάρα πολύ σοβαρό, καθώς στη γενίκευση του φαινομένου μπορούμε να μιλήσουμε για την εφιαλτική προοπτική μιας τεχνολογικώς υπεραναπτυγμένης και παράλληλα πειθαρχημένης κοινωνίας «κατακερματισμένων ανθρώπων»-υπηκόων, ένα είδος «προσοντούχων αγραμμάτων» και αργότερα «σοφών άσχετων».
Η καθηγήτρια – σύμβουλος του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου Ειρήνη Λεριού σημειώνει ότι υπάρχει μια παγκόσμια κατεύθυνση «να καλλιεργούμε στα παιδιά δεξιότητες τις οποίες να μπορούν να αξιοποιήσουν στην αγορά εργασίας». Ετσι, τα παιδιά βομβαρδίζονται με τόση πληροφορία που η γενική παιδεία εξοβελίζεται.
«Χρειάζεται να δώσουμε στα προγράμματα σπουδών περισσότερο χρόνο σε αυτά που μας μαθαίνουν πώς να είμαστε ωραίοι άνθρωποι, όπως τα καλλιτεχνικά μαθήματα ή η λογοτεχνία.Πρέπει να δώσουμε έμφαση στην ποιότητα. Γιατί ένα παιδί μπορεί να διδαχτεί το να κάνει καλές πράξεις, και να το εξασκήσει μέσα από το παιχνίδι».
H κρατούσα αντίληψη για την παιδεία προσπαθεί να πείσει ότι η μόνιμη και σταθερή απασχόληση ανήκει στο παρελθόν και καλεί σε συμφιλίωση με την απασχολησιμότητα. H αντίληψη αυτή επιβαρύνεται με την πρόσδοση ενός εργαλειακού χαρακτήρα στη γνώση, καθώς ταυτίζει τις έννοιες «μόρφωση» και «επανεκπαίδευση» με την παροχή γνώσεων και δεξιοτήτων χρηστικού χαρακτήρα, δηλαδή άμεσα εφαρμόσιμων στην αγορά εργασίας. Nα η ιδέα που «ξύνει» τη γνώση ως συλλογικό εργαλείο ερμηνείας και αλλαγής του κόσμου και τη μεταλλάσσει σε γνώση ως στενή εφαρμογή για την επίτευξη του ατομικού στόχου που στοιχίζεται με τις έννοιες «κόστος»-«κέρδος». Eδώ η γνώση έχει εφαρμοσμένη και μονοδιάστατη και μετατρέπεται σε «δεξιότητα», ενώ η σχολική ύλη είναι εξ αρχής προορισμένη για τον «σκουπιδοτενεκέ» της μνήμης την επομένη των εξετάσεων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου