Alfavita NewsroomΗ Επιτροπή Παιδείας της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ) είχε απευθυνθεί και με παλαιότερη παρέμβασή της προς το υπουργείο Παιδείας για την ύλη της Φυσικής στα σχολεία αλλά δεν υπήρξε ποτέ ουσιαστική και τεκμηριωμένη ανταπόκριση.
Η ΕΕΦ είχε τότε τονίσει με σαφήνεια ότι μολονότι δεν θεωρεί ήσσονος σημασίας το γεγονός οι μαθητές θα απολύονται από τη μέση εκπαίδευση χωρίς ουσιαστική γνώση σημαντικότατων εννοιών της Φυσικής, ενώ γίνεται καθημερινή χρήση τους (ενδεικτικά Μετεωρολογία, Αστροφυσική, Διαστημική, Πυρηνική, Οπτική, Κυματική κλπ) και οι αυριανοί δάσκαλοι των παιδιών μας στα Δημοτικά θα είναι αστοιχείωτοι από Φυσική, αν και θα κληθούν να τη διδάξουν (άλλη παγκόσμια πρωτοτυπία).
Επί του παρόντος, η ΕΕΦ εστιάζει την τωρινή της παρέμβαση μόνο στην ύλη της Γ’ Λυκείου, όπως αυτή ανακοινώθηκε. Κατόπιν προσεκτικής μελέτης της σχετικής ανακοίνωσης η Ένωση παρατηρεί τα ακόλουθα:
Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί πρόκειται να χρησιμοποιήσουν βιβλία που χρησιμοποιούνται πάνω από δύο δεκαετίες και έχουν απωλέσει τη χρησιμότητά τους εδώ και πολύ καιρό.
Δεν υπάρχει ενιαίος διδακτικός προσανατολισμός, καθώς η ύλη συντίθεται από αποκόμματα τριών διαφορετικών βιβλίων(!), με διαφορετική λογική και μεθοδολογική προσέγγιση.
Επιπλέον, δεν ασχολούνται με την ουσία της Φυσικής αλλά με τον μαθηματικό φορμαλισμό, γεγονός που επί δεκαετίες προκαλεί μεγάλα προβλήματα τόσο στη διδασκαλία όσο και στην εξέταση της Φυσικής.
Παρά ταύτα, η ασκησιολογία των τριών συγγραμμάτων απέχει πολύ από τις απαιτήσεις των εξεταζομένων θεμάτων στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, με συνέπεια η κοστοβόρα επιλογή του ΙΕΠ να αποδεικνύεται και άχρηστη! Αισθητικά επιεικώς κρίνονται ως απαράδεκτα και μακράν των ελαχίστων απαιτήσεων που ένα σχολικό σύγγραμμα πρέπει να ικανοποιεί, ώστε να είναι ελκυστικό για τον μαθητή. Περιέχουν δε περιορισμένο αριθμό ασκήσεων, που ελάχιστη σχέση έχουν με τις απαράδεκτες υπερπαραγωγές, οι οποίες τίθενται στις εξετάσεις.
Τα προτεινόμενα κεφάλαια είναι ασύνδετα μεταξύ τους. Ο σωκρατικός λόγος «λίθοι τε καὶ πλίνθοι καὶ ξύλα καὶ κέραμος ἀτάκτως μὲν ἐρριμμένα οὐδὲν χρήσιμά ἐστιν» ανταποκρίνεται στην κυριολεξία στην πραγματικότητα που καλούνται οι μαθητές να μελετήσουν και να διαγωνιστούν.
Ουσιαστικά, οι μαθητές καλούνται να μάθουν αποσπασματικά κομμάτια της φυσικής, με ανύπαρκτο προηγούμενο υπόβαθρο, από τα οποία επιλεκτικά αφαιρούνται σημαντικές και ενδιαφέρουσες ενότητες σε πληθώρα περιπτώσεων, με συνέπεια η ύλη να διακρίνεται από μια παράλογη ασυνέχεια.
Εν κατακλείδι, τονίζει η Ένωση Ελλήνων Φυσικών, για άλλη μια χρονιά προτείνεται η επιδερμική και ανούσια προσέγγιση της Φυσικής στη Γ’ Λυκείου, χωρίς πειράματα και με ανύπαρκτη σύνδεση με τη «φυσική» καθημερινότητα που βιώνουν οι μαθητές.
Λίγα λόγια για την ύλη …
Εκ πρώτης όψεως η ύλη είναι ίδια με την περσινή, η οποία βέβαια λόγω αντικειμενικών δυσκολιών είχε περικοπές. Οι παρατηρήσεις της ΕΕΦ ανά κεφάλαιο:
Ηλεκτρομαγνητισμός
Το κεφάλαιο προϋποθέτει άριστη γνώση των κυκλωμάτων του συνεχούς ηλεκτρικού ρεύματος, δηλαδή όλα όσα διδάσκονται οι μαθητές στην Β. Λυκείου στο μάθημα της Φυσικής Γενικής Παιδείας! Πώς είναι δυνατόν ένας μαθητής να αντιληφθεί ότι ένας ρευματοφόρος αγωγός παράγει μαγνητικό πεδίο, πώς είναι δυνατόν να αντιληφθεί την έννοια της δύναμης Laplace; Πώς είναι δυνατόν να καταλάβει τον Νόμο του Lentz και γενικότερα τα φαινόμενα της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής χωρίς την ύπαρξη εργαστηρίου;
Ο ηλεκτρισμός και ο ηλεκτρομαγνητισμός είναι κομμάτια της ύλης, που για εμβάθυνση στην ύλη απαιτείται πρακτική εφαρμογή, επομένως εδώ χρειάζεται να γίνει αναμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος και προσθήκη μιας επιπλέον καθαρά εργαστηριακής ώρας Φυσικής στη Β’ Λυκείου.
Ηλεκτρομαγνητικής επαγωγή
Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές μαθαίνουν για το εναλλασσόμενο ρεύμα, αλλά δυστυχώς μόνο μια ειδική περίπτωση, δηλαδή το κύκλωμα διαθέτει ωμικούς καταναλωτές. Προτείνουμε τον εμπλουτισμό της ενότητας με κυκλώματα πυκνωτών και πηνίων, όπως παλαιότερα!
Μηχανικές ταλαντώσεις
Είναι το κεφάλαιο που απαιτεί άριστη γνώση μαθηματικών (ιδιαίτερα τριγωνομετρικών εξισώσεων), συναντάται μεγάλη ποικιλία υπο- περιπτώσεων και φυσικά συνδυάζεται σχεδόν με όλα τα κεφάλαια της ύλης, γι΄αυτό και καταναλώνει το μεγαλύτερο μέρος του διαθέσιμου χρόνου. Προτείνεται να παραληφθούν από την ύλη οι Φθίνουσες και οι Εξαναγκασμένες ταλαντώσεις!
Ρευστά σε κίνηση
Σχετικά νέο κεφάλαιο, που έχει προστεθεί τα τελευταία χρόνια στην ύλη μας, εμφανίζει δυσκολίες στο να αντιληφθούν οι μαθητές την έννοια της υδροστατικής πίεσης (τελευταία φορά την άκουσαν στην Β’ Γυμνασίου), όπου μελέτησαν την ισορροπία υγρού. Το κεφάλαιο είναι φαινομενικά εύκολο αλλά μπορεί να γίνει το πιο δύσκολο, εξάλλου, δεν είναι τυχαίο που στους μηχανικούς στο Πολυτεχνείο η Ρευστομηχανική είναι από τα πιο απαιτητικά μαθήματα. Στο κεφάλαιο αυτό επιβάλλεται η χρήση προσομοιώσεων!
Μηχανική Στερεού Σώματος
Ενδιαφέρουσα ενότητα, εξαντλημένη όμως από κάθε άποψη. Ταλαιπωρημένη και εξουθενωμένη από τους θεματοδότες των Πανελλαδικών, η ενότητα έχει απωλέσει την ομορφιά της κι έχει μετατραπεί σε μια φθηνή επίδειξη σύνθετων μαθηματικών πράξεων, σε παντελώς α-φύσικα φαινόμενα, που ποτέ δεν θα παρατηρηθούν στη Φύση.
Σε όλα τα κεφάλαια απαιτείται η ποιοτική και ουσιαστική γνώση Φυσικής της Α’ Λυκείου, η οποία έχει συρρικνωθεί τα μέγιστα. Η επιστροφή μιας ώρας Φυσικής στην τάξη αυτή, που αναιτίως αφαιρέθηκε, ώστε το μάθημα να ξαναγίνει τρίωρο και με πειραματικό προσανατολισμό είναι επιβεβλημένη.
Η δυνατότητα θεματοδοσίας που μπορεί να αντληθεί από αυτή την προτεινόμενη ύλη έχει εξαντληθεί. Η επιτροπή θεμάτων οδηγείται σε επιστημονικές ακροβασίες και υπερπαραγωγές, που δεν θα μπορούσαν να παρατηρηθούν ποτέ στην καθημερινότητα και σε κανένα εργαστήριο. Στις ενότητες αυτές, αντί να εξετάζεται η ικανότητα του μαθητή/τριας στην γνώση και την επίλυση των προβλημάτων της φυσικής, έχουμε μια μάχη με τον χρόνο να προλάβει την μαθηματικοποίηση των θεμάτων. Έτσι το μάθημα μετατρέπεται σε μία διαδικασία τεχνικών επίλυσης, ενώ παράλληλα οι εξεταζόμενοι συμμετέχουν σε ένα μαραθώνιο αγώνα δρόμου, με ρυθμούς αγώνα ταχύτητας των εκατό μέτρων, που ουδεμία σχέση έχουν με την ουσία της Φυσικής.
Θα περιμέναμε, σε συνδυασμό με την ύλη που διδάσκεται σε όλες τις τάξεις του Λυκείου, η ύλη που διδάσκεται να καλύπτει όλο το φάσμα της Φυσικής. Σε ένα ρεαλιστικό επίπεδο η διδασκαλία σε συνάρτηση με τη χρήση του σωστού πλήθους διδακτικών ωρών αποτελεί αναγκαιότητα. Η Φυσική διαρκώς υποβαθμίζεται, ιδιαίτερα με την αφαίρεση διδακτικών ωρών τα τελευταία χρόνια. Φτάσαμε το 2021 οι μαθητές/τριες να μην γνωρίζουν τα πυρηνικά απόβλητα, την κλιματική αλλαγή, το διάστημα. Πλέον, ακόμα και οι ιδιώτες στέλνουν πυραύλους στο διάστημα, αλλά οι Έλληνες μαθητές διδάσκονται Αστρονομία και Αστροφυσική από τα κοινωνικά δίκτυα.
Για όλα τα παραπάνω θα πρέπει να επανέλθει η μια ώρα που κόπηκε στην Α’ Λυκείου, ώστε να αποκτήσουν ισχυρό υπόβαθρο, για να μπορούν να συνεχίσουν απρόσκοπτα οι μαθητές/τριες. Από την επιφανειακή γνώση στην ουσιαστική, η πορεία είναι δύσκολη. Απαιτείται προσέγγιση ανακαλυπτικής μάθησης. Δύσκολο εγχείρημα, αλλά κάποτε πρέπει να αρχίσουμε και η αρχή πρέπει να γίνει από τα πειράματα, εικονικά και μετωπικά, που έπρεπε ήδη να έχουν ξεκινήσει. Η ύπαρξη πειραματικού θέματος στην Γ’ Λυκείου δεν είναι πρωτοτυπία και συγκρινόμενοι με τα διεθνή standards, ήδη έχουμε μείνει πολύ πίσω.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου