δίκτυο για τα δικαιώματα των μαθητών

Εκπαίδευση10.11.2019 - 08:33

Έξαρση των κρουσμάτων βίας, σχολικού εκφοβισμού, έκνομων μαθητικών ενεργειών: Η Πολιτεία ακούει;

 Alfavita

 0

Του Παντελή Γαλίτη

Τα φαινόμενα βίας μεταξύ μαθητών/τριών, καθώς και οι έκνομες συμπεριφορές (χρήση απαγορευμένων ουσιών, ακόμη και μέσα σε σχολικούς χώρους εν ώρα λειτουργίας των σχολικών μονάδων) έχουν ενταθεί. Ίσως, θα υποστήριζε κανείς, να έχουν περιέλθει στο φως της δημοσιότητας με μεγαλύτερη ένταση το τελευταίο χρονικό διάστημα απ’ ότι παλαιότερα. Σε κάθε περίπτωση, τα φαινόμενα αυτά είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά, μα καθόλου αναπάντεχα σε μία κοινωνία που βρίσκεται σε κυκεώνα κρίσεων.

Θέματα πρόληψης της βίας, διαχείρισης συγκρούσεων, ρατσισμού, ξενοφοβίας, διαπροσωπικών σχέσεων, ισότητας φύλων, σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης, βίας μέσω του Διαδικτύου, παιδικής εκμετάλλευσης, ενδοοικογενειακής βίας, χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, απαιτούν συντονισμένη και συστηματική επιστημονική αντιμετώπιση. Είναι ευνόητο ότι η ενίσχυση των σχολικών μονάδων σε καθημερινή βάση με ειδικούς επιστήμονες, καθώς και η ανάληψη δράσεων επιμόρφωσης του εκπαιδευτικού προσωπικού, όπως και ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της εκπαιδευτικής κοινότητας και της ευρύτερης κοινωνίας, θα συμβάλλουν στην αποτελεσματική μείωση των αναφερθέντων ανησυχητικών φαινομένων.

Δυστυχώς, ενώ τα ανησυχητικά φαινόμενα έκνομων μαθητικών συμπεριφορών εντείνονται τα τελευταία χρόνια, η Πολιτεία φαίνεται να συνεχίζει να τα αγνοεί. Μια σειρά γεγονότων και ενεργειών τεκμηριώνουν την άποψη αυτή.

Η έλλειψη Ψυχολόγων (ΠΕ 23), καθώς και Κοινωνικών Λειτουργών (ΠΕ 30) στα σχολεία, με συγκεκριμένα καθήκοντα και αρμοδιότητες (βλ.:Υ.Α. Αριθμ. 142628/Δ4/ΦΕΚ 3032Β΄/04-9-2017 με θέμα: «Καθήκοντα και αρμοδιότητες των κλάδων ΠΕ23 Ψυχολόγων και ΠΕ30 Κοινωνικών Λειτουργών στα σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Επαγγελματικής εκπαίδευσης»), συνεχίζει να προβληματίζει την εκπαιδευτική κοινότητα. Προβληματισμός, που ενισχύεται από την αδυναμία, σε πολλές περιπτώσεις, διαχείρισης καταστάσεων από τους εκπαιδευτικούς. Μόλις στις 22 Οκτωβρίου 2019 δημοσιεύθηκε το ΦΕΚ πρόσληψης Ψυχολόγων στα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ) (Υ.Α. Αριθμ. Φ25γ/158552/Δ4/ΦΕΚ 3878Β΄/22-10-2019 με θέμα: “Πρόσληψη Ψυχολόγων στα ΕΠΑ.Λ. για το σχολικό έτος 2019-2020 στο πλαίσιο της Πράξης «Μια Νέα Αρχή στα ΕΠΑ.Λ.-Υποστήριξη Σχολικών Μονάδων ΕΠΑ.Λ.”) στο πλαίσιο του προγράμματος ΜΝΑΕ (Μια Νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ), το οποίο εντάσσεται στο ΕΣΠΑ 2014 – 2020, χωρίς όμως μέχρι σήμερα να έχουν τοποθετηθεί οι Ψυχολόγοι αυτοί στις σχολικές μονάδες.

Η ίδρυση του Παρατηρητηρίου Βίας (Υ.Α. Αρ. Πρωτ.: 159704/Γ7/17-12-2012/ΥΠΑΙΘΠΑ με θέμα: «Ίδρυση Παρατηρητηρίου Πρόληψης της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού») το οποίο: «έχει ως αποστολή το σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων για την πρόληψη της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού, την καταγραφή, τη μελέτη και τη διοχέτευση προς διαχείριση σε πιστοποιημένους φορείς περιστατικών σχολικής βίας και εκφοβισμού», ενώ έγινε αποδεκτό από την εκπαιδευτική κοινότητα με ευμενή σχόλια, δημιουργώντας θετικές προσδοκίες, έμεινε τελικά σύντομα σε αδράνεια, «κοσμώντας» απλά την ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων (βλ.: http://paratiritirio.minedu.gov.gr/). Οι προσπάθειες ίδρυσης και λειτουργίας Επιτροπών Συντονιστών Δράσεων Πρόληψης (ΕΣΥΔΠ),Περιφερειακών Ομάδων Δράσεων Πρόληψης (ΠΟΔΠ), Ομάδων Δράσεων Πρόληψης (ΟΔΠ) της σχολικής βίας έμειναν χωρίς συνέχεια, αφού οι ενέργειες στην κατεύθυνση της επιμόρφωσης των εμπλεκομένων εκπαιδευτικών και του συντονισμού της όλης δράσης έπαψαν να υφίστανται με την ολοκλήρωση του ενταγμένου στο ΕΣΠΑ 2007 – 2013 έργου (βλ.: http://stop-bullying.sch.gr/).

Μεμονωμένες, μα καλοδεχούμενες δράσεις, όπως αυτή του «Συμβούλου Καθηγητή» στα ΕΠΑΛ, επίσης ενταγμένη στο πρόγραμμα ΜΝΑΕ (όπως αυτό αναφέρθηκε παραπάνω) και η οποία μπορεί να συνεισφέρει στην αποτελεσματική διαχείριση θεμάτων που απασχολούν τους μαθητές /-τριες, στην ομαλή προσαρμογή των νεοεισερχόμενων μαθητών/-τριών στο σχολείο και στην εξοικείωσή τους στο νέο σχολικό περιβάλλον, καθώς και στην απρόσκοπτη επικοινωνία μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών, όπως και μεταξύ μαθητών και Ψυχολόγου της σχολικής μονάδας, καθυστερεί για δεύτερο συνεχόμενο σχολικό έτος να ενεργοποιηθεί (Υ.Α. Αριθμ. 25^α/163580/Δ4/ΦΕΚ 3941Β΄/25-10-2019 με θέμα: “Οργάνωση και λειτουργία του θεσμού του «Συμβούλου Καθηγητή» στο πλαίσιο του Προγράμματος «Μια Νέα Αρχή στα ΕΠΑ.Λ. – Υποστήριξη Σχολικών Μονάδων ΕΠΑ.Λ. για το σχολικό έτος 2019-2020”).

Η ενεργός συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε δράσεις πρόληψης και αντιμετώπισης φαινομένων βίας, σχολικού εκφοβισμού, καθώς και ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης των μαθητών/-τριών σε θέματα που άπτονται της πρόληψης και προαγωγής της υγείας τους, όπως και η υλοποίηση σχετικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων απαιτεί την συνεχή, συνεπή και συστηματική επιμόρφωσή τους. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, τέτοια μέριμνα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών δεν έχει υπάρξει.

 Η πρόληψη, όπως και η αποτελεσματική αντιμετώπιση της βίας και του σχολικού εκφοβισμού, καθώς και των επικίνδυνων για την ψυχική και σωματική υγεία των μαθητών /-τριών ενεργειών, απαιτούν οργανωμένη, συστηματική και συντονισμένη μακροχρόνια προσπάθεια και όχι αποσπασματικές βραχυχρόνιες δράσεις. Απαιτούν Εθνικό σχεδιασμό και βούληση υλοποίησης και στήριξής του. Σε διαφορετική περίπτωση, αναγνώσματα του τύπου:

• Κεφαλονιά: Ανήλικος μαθητής ξυλοκόπησε 15χρονο σε σχολείο
• Αμαλιάδα: «Ήρθε πισώπλατα και μου έριξε δύο μαχαιριές», λέει ο 15χρονος για τον συμμαθητή του
• Καλλιθέα:Νέο επεισόδιο βίας σε σχολείο - Μαθητής «χαράκωσε» με κλειδί στο πρόσωπο 14χρονο συμμαθητή του
• Βόλος: Μαθητής λιποθύμησε από ναρκωτικά στο σχολείο

δεν πρόκειται να εκλείψουν από την καθημερινή ειδησεογραφία.