δίκτυο για τα δικαιώματα των μαθητών

 
Τα τείχη δεν ταιριάζουν στα σχολεία

 

Στο τραπέζι του υπουργού Παιδείας ουδέποτε ξεδιπλώθηκε σχέδιο αυστηρής φύλαξης των ελληνικών σχολείων. Θέμα σχολικών φυλάκων απασχόλησε παλαιότερες ηγεσίες των υπουργείων Παιδείας και Εσωτερικών, όταν στο πλαίσιο ευρωπαϊκού προγράμματος απασχόλησης ανέργων δημιουργήθηκε μία κρίσιμη μάζα περίπου 3.000 ψηφοφόρων, οι οποίοι εργάζονταν ως φύλακες σχολείων και διεκδικούσαν τη μονιμοποίησή τους. Η συζήτηση για τη φύλαξη των σχολείων συνήθως επικεντρώνεται στην προστασία της δημόσιας περιουσίας από βανδαλισμούς. Ερχεται στην επικαιρότητα κάθε δύο φθινόπωρα που είναι η περιοδικότητα εμφάνισης περιστατικών βανδαλισμού στις καταλήψεις. Ποτέ όμως με τραγικές αφορμές, όπως αυτή στη σχολή του ΟΑΕΔ.

Από τα ελληνικά σχολεία ξεπηδούν συμμορίες, οι οποίες δραστηριοποιούνται κυρίως στις γειτονιές. Ελάχιστα είναι τα περιστατικά ακραίας βίας που καταγράφονται μέσα στους σχολικούς χώρους. Κι εν πάση περιπτώσει, όπως σχολίαζε πηγή του υπουργείου Παιδείας, ελάχιστα θα μπορούσε να προσφέρει ένας υπάλληλος φύλαξης σε ανάλογες περιπτώσεις.

Με μεγαλύτερη συχνότητα ανοίγει η δημόσια συζήτηση για την ανάγκη να υπάρχουν στα σχολεία ψυχολόγοι κυρίως και δευτερευόντως γιατροί. «Ενα σχολείο του μέλλοντος δεν είναι δυνατό να μην έχει έναν ψυχολόγο», δήλωσε ο υπουργός Παιδείας, Αρης Σπηλιωτόπουλος, με αφορμή το τραγικό περιστατικό στη σχολή του ΟΑΕΔ. Ο υπουργός δεν έδειξε να βιάζεται για την αντιμετώπιση παρόμοιων προβλημάτων στο σχολείο του παρόντος, το οποίο πρέπει να υποστηριχθεί με το αναγκαίο επιστημονικό προσωπικό.

Σύμφωνα με την ΟΛΜΕ, «οι ελάχιστοι -μόλις 15 σε όλη την Ελλάδα- Συμβουλευτικοί Σταθμοί Νέων, που είναι αρμόδιοι να παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη στα σχολεία, είναι ουσιαστικά εγκαταλειμμένοι, χωρίς τις αναγκαίες υποδομές και συχνά χωρίς και το απαιτούμενο επιστημονικό προσωπικό, ενώ και τα Κέντρα Πρόληψης του ΟΚΑΝΑ και των δήμων αντιμετωπίζουν την κρατική αδιαφορία». Η πρόταση της Ομοσπονδίας είναι «να στελεχωθούν το συντομότερο δυνατό οι Συμβουλευτικοί Σταθμοί με το αναγκαίο επιστημονικό προσωπικό (ψυχολόγους, ψυχιάτρους, κοινωνικούς λειτουργούς, κοινωνιολόγους κ.λπ.) και να αυξηθεί ο αριθμός τους.

 

Στο εξωτερικό
Στην είσοδο του σχολείου «βασιλιάς Willem II» στην ολλανδική πόλη Ντεν Μπος, υπάρχουν πάντα δύο φύλακες. Για να μπει κανείς στο χώρο του σχολείου, θα πρέπει να χρησιμοποιήσει το ειδικό πάσο του, ενώ στη συνέχεια παρακολουθείται από κάμερες ασφαλείας. Το Willem II είναι το πρώτο σχολείο στην Ολλανδία που εφάρμοσε τέτοια μέτρα στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και από τότε όλο και περισσότερα ιδρύματα ακολουθούν το παράδειγμά του. Τα κρούσματα νεανικής βίας και οι αιματηρές επιθέσεις σε εκπαιδευτικά ιδρύματα κυρίως στις ΗΠΑ αλλά και στην Ευρώπη έχουν υποχρεώσει κάποιες χώρες να πάρουν αυστηρότερα μέτρα ασφαλείας.

Αν και οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η πρόληψη και η ενημέρωση μαθητών και καθηγητών είναι η καλύτερη μέθοδος αποτροπής περιστατικών αιματηρής βίας, ο Μεγάλος Αδερφός γίνεται όλο και πιο απαιτητικός.

Στην Αμερική όπου το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο, μετά τη σφαγή στο γυμνάσιο Κολουμπάιν το 1999, πολλά σχολεία έχουν τοποθετήσει κάμερες. Σε αρκετά ιδρύματα, υπάρχει προσωπικό ασφαλείας το οποίο ελέγχει κάθε άτομο που θέλει να εισέλθει στο χώρο, στέλνοντας επιτόπου τα στοιχεία του ηλεκτρονικά σε ειδική βάση δεδομένων της Αστυνομίας για να διαπιστωθεί αν υπάρχει καταδίκη του για σεξουαλική παρενόχληση. Τα σχολεία της Καλιφόρνια και της Φλόριντα ελέγχουν το ποινικό μητρώο κάθε επισκέπτη. Σε αρκετά επίσης σχολεία υπάρχουν ανιχνευτές μεταλλικών αντικειμένων, ενώ σε τακτά διαστήματα γίνονται ασκήσεις ετοιμότητας για πιθανή αναταραχή μέσα στο κτίριο. Σε τέτοιες περιπτώσεις ένα κωδικοποιημένο μήνυμα μεταδίδεται από τα μεγάφωνα και οι καθηγητές κλειδώνουν τις πόρτες, ενώ οι μαθητές προσπαθούν να κρυφτούν. Ανάλογες ασκήσεις γίνονται και στη Γερμανία. Μάλιστα, στην επίθεση σε σχολείο του Βίνεντεν πριν από ένα μήνα όταν ένα 17χρονος σκότωσε 9 μαθητές και 3 καθηγητές, η εφαρμογή αυτού του συστήματος έσωσε πολλά παιδιά.

Στην Ολλανδία τα μέτρα επεκτείνονται και σε κανόνες συμπεριφοράς, για να ελεγχθούν οι μαθητές. Το «νταηλίκι» για παράδειγμα τιμωρείται πολύ αυστηρά. Δεν λείπουν πάντως και οι υπερβολές. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, ομάδες φοιτητών, υποστηριζόμενες μάλιστα από κάποιους καθηγητές, ζητούν να επιτραπεί υπό προϋποθέσεις η είσοδος όπλων στο χώρο των ιδρυμάτων, λέγοντας ότι οι ίδιοι οι φοιτητές μπορεί να σταματήσουν ένα μακελειό πολύ πριν καταφτάσει η Αστυνομία.

Η πραγματικότητα όμως δείχνει ότι το πρόβλημα είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί μόνο με μέτρα ασφαλείας. Οι επιθέσεις των τελευταίων χρόνων άλλωστε έγιναν σε σχολεία που είχαν λάβει ανάλογα μέτρα και οι δράστες ήταν οργανωμένοι και αποφασισμένοι. Οπως τονίζει ο καθηγητής του Willem ΙΙ Πίτερ Βαν Ντερ Λάαν, το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί καλύτερα με μια πολιτική πρόληψης.



Των Γιούλης Μανώλη, Κώστα Πλιάκου