δίκτυο για τα δικαιώματα των μαθητών

16/4/2009

Πρωτάκια στα πρόθυρα νευρικής κρίσης

Έρευνα: ολοένα και περισσότερα παιδιά Δημοτικού υποφέρουν από στρες

LΕ ΜOΝDΕ , ΤηςΜartine Laronche

Κάποτε, άγχος είχαν μόνον οι μαθητές στις τελευταίες τάξεις του Λυκείου. Στις μέρες μας, αγχωμένοι εμφανίζονται συχνά ακόμα και μαθητές Δημοτικού. Η ανησυχία των γονέων για το μέλλον μετατρέπεται σε πίεση για καλούς βαθμούς και αυτή με τη σειρά της απειλεί να διαμορφώσει μια νέα γενιά στρεσαρισμένη από τα γεννοφάσκια της. «Oι γονείς είναι όλο και περισσότερο ανήσυχοι», διαπιστώνει ο Ζοέλ Πεχό, δάσκαλος της Β΄ Δημοτικού, «καθώς αντιλαμβάνονται ότι, για πρώτη φορά, τα παιδιά τους δεν θα έχουν απαραιτήτως καλύτερο επάγγελμα από τους ίδιους»- ενδεχομένως μάλιστα να έχουν και χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο. «Δυστυχώς, αυτή η ανησυχία για το μέλλον μεταβιβάζεται από τους ενηλίκους στα παιδιά», λέει ο ψυχίατρος Πατρίς Ιέρ. «Οι γονείς φοβούνται την ανεργία και ο φόβος αυτός μετατρέπεται, στα παιδιά, σε φόβο της αποτυχίας και των κακών βαθμών». Πρόσφατη έρευνα της γαλλικής Ένωσης Γονέων Μαθητών της Ελεύθερης Εκπαίδευσης αποκάλυψε πως το 31% των ενηλίκων έχουν την αίσθηση πως τα παιδιά τους αγχώνονται στο σχολείο· την ίδια ώρα, σε ποσοστό 52% ομολογούν πως νιώθουν άγχος για τις σχολικές επιδόσεις των παιδιών τους. Φαινόμενο αποκλειστικό στη Γαλλία; Θα μπορούσαμε να στοιχηματίσουμε πως όχι. «Τα παιδιά νιώθουν στρες από όλο και μικρότερη ηλικία», επιβεβαιώνει η παιδοψυχίατρος Ζιζέλ Ζορζ. Πόνοι στην κοιλιά, ευερεθιστότητα, διαταραχές στον ύπνο, τελειομανία, ανάγκη να έχουν τον έλεγχο σε όλα, επαναλαμβανόμενες μικρο-ασθένειες: τα συμπτώματα είναι πολλά αλλά διακριτά. Πριν από μία δεκαετία, οι περισσότεροι «ασθενείς» της Ζορζ ήταν έφηβοι 17-20 ετών, τα τελευταία χρόνια ωστόσο περνούν όλο και πιο συχνά το κατώφλι της παιδιά 13, 12, 11 ετών, μερικές φορές παιδιά ακόμα μικρότερα- όπως εκείνος ο μικρός που έσχιζε το τετράδιό του κάθε φορά που έκανε μια μουτζούρα και δήλωνε πως «στο σχολείο πρέπει να δουλεύουμε σκληρά, ειδάλλως δεν θα βρούμε καλή δουλειά». Φταίνε όμως μόνον οι γονείς; Όχι βέβαια, λένε οι ειδικοί, φταίει και το σχολικό σύστημα και οι καθηγητές, που συχνά προβαίνουν σε αρνητικές κρίσεις. Η ψυχοπαιδαγωγός Μπριζίτ Προτ καταγγέλλει την «τυραννία του βαθμού» και οραματίζεται ένα σύστημα όπου η αξιολόγηση θα γίνεται με βάση τις δυνατότητες, χωρίς να αποκλείει, χωρίς να στιγματίζει. Αναπόφευκτα όμως το βάρος της προστασίας των παιδιών από την υπερβολική πίεση και το άγχος πέφτει στους γονείς. Κούραση, πίεση, πλήξη και άγχος ΣΥΜΦΩΝΑ με έρευνα που διεξήγαγε πέρυσι το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, τα κύρια συναισθήματα που αναπτύσσουν οι Έλληνες μαθητές όταν βρίσκονται στο σχολείο τους είναι κούραση, πίεση, πλήξη και άγχος. Το κυρίαρχο συναίσθημα των μαθητών στο σχολείο, σε ποσοστό 68%, είναι η κούραση· ακολουθεί η πίεση (58%), η πλήξη (53%), το άγχος (52%), η απογοήτευση (32%), η απαισιοδοξία (27%) και η οργή (23%). Χαρά και αισιοδοξία νιώθει μόνο ένα 22%, αίσθηση δημιουργικότητας ποσοστό 18%, ασφάλεια 17%, αίσθηση συλλογικότητας το 16% και ηρεμία (ή μοναξιά) το 15%. Συμβουλές προς τους γονείς «ΠΡΕΠΕΙνα μάθετε να “ρυθμίζετε” πόση πίεση ασκείτε στα παιδιά σας όσον αφορά τις σχολικές επιδόσεις τους», προειδοποιεί ο Γάλλος ψυχίατρος Πατρίς Ιέρ. Και να πάψετε να θεωρείτε τους βαθμούς του παιδιού σας κριτήριο της επιτυχίας ή αποτυχίας σας ως γονέα. «Ειδάλλως τα παιδιά σας κινδυνεύουν να ζουν μέσα στον φόβο μήπως χάσουν την αγάπη σας αν σας απογοητεύσουν». «ΕΠ΄ ΟΥΔΕΝΙπρέπει να συγχέετε, την προσωπικότητα του παιδιού σας με τις σχολικές επιδόσεις του», υποστηρίζει η ψυχοπαιδαγωγός Μπριζίτ Προτ. «Είναι καλύτερα να πείτε “οι βαθμοί σου με κάνουν να ανησυχώ”, παρά “με κάνεις να ανησυχώ”. Μην εγκλωβίζετε τα παιδιά σε εικόνες του τύπου “αδύναμος στα Μαθηματικά” ή “άχρηστος στην ορθογραφία”· αποφύγετε να τα συγκρίνετε με αδέλφια τους ή με φίλους τους». ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ πως, όπως και εσείς οι γονείς ονειρεύεστε να κάνετε ένα διάλειμμα από όλα επιστρέφοντας σπίτι σας έπειτα από μια μέρα στη δουλειά, έτσι και τα παιδιά σας έχουν δικαίωμα να ξεχνούν, πού και πού, τη «δουλειά» τους στο σχολείο.