δίκτυο για τα δικαιώματα των μαθητών

Ψυχολόγοι απαντούν για τις κάμερες στα σχολεία και το στρες των Πανελλαδικών Εξετάσεων – Συμβουλές για γονείς και μαθητές

 Alfavita

 0

«Κάποιος μαθητής  μπορεί να αισθάνεται εκτεθειμένος και ευάλωτος στους συμμαθητές του» λένε οι ειδικοί στο alfavita.gr

Απαντήσεις για το πώς επηρεάζει την ψυχολογία των παιδιών η εφαρμογή της νέας τροπολογίας του υπουργείου Παιδείας για την αναμετάδοση των μαθημάτων, αλλά και για το στρες που αντιμετωπίζουν οι μαθητές που ετοιμάζονται για τις πανελλαδικές εξετάσεις, έδωσε στο alfavita.gr η  επιστημονική ομάδα της συμβουλευτικής Γραμμής 115-25 του «Μαζί για το Παιδί».

Πώς μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογία των παιδιών η εφαρμογή της νέας τροπολογίας του υπουργείου Παιδείας για την αναμετάδοση των μαθημάτων με την χρήση κάμερας;

Η συγκεκριμένη ερώτηση χρειάζεται πολύ προσεκτική προσέγγιση. Έχουμε να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα. Να λάβουμε υπόψη μας το νομικό πλαίσιο, στο οποίο στηρίζεται αυτή η απόφαση. Από τη δική μας μεριά, όμως έχουμε να εστιάσουμε σε ότι αφορά τον τρόπο που αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει ψυχολογικά τους μαθητές. Αναδύονται αρκετοί προβληματισμοί δεδομένου ότι είναι ένα πολύ πρόσφατο εγχείρημα. Είναι σημαντικό με τα νέα δεδομένα που επέβαλε στη ζωή μας ο κορωνοϊός, να μπορέσουμε να υπερβούμε δυσκολίες, προκειμένου να μην χάσουμε ένα τόσο βασικό δικαίωμα, όπως αυτό της παιδείας.

Στα θετικά της χρήσης κάμερας, είναι το γεγονός ότι εν μέσω  περιοριστικών μέτρων και μέτρων ασφαλείας, οι μαθητές θα μπορούν να παρακολουθούν κανονικά το μάθημα εξ’ αποστάσεως. Βέβαια αυτό αποτελεί απάντηση σε μια πολύ συγκεκριμένη συνθήκη. Επιπλέον, κάποιος μαθητής, ο οποίος νοσεί ή να είναι μέλος οικογένειας με άτομο ευπαθούς ομάδας, θα μπορεί να διατηρεί επαφή, παρακολουθώντας διαδικτυακά το μάθημα.

Στα αρνητικά της χρήσης κάμερας, μπορεί να είναι το γεγονός ότι κάποιος μαθητής  μπορεί να αισθάνεται εκτεθειμένος και ευάλωτος στους συμμαθητές του. Επιπλέον, κάποιος θα μπορούσε να βιντεοσκοπεί ή να ηχογραφεί το μάθημα και πως μπορεί αυτό να χρησιμοποιηθεί εκ των υστέρων. Μπορεί επίσης, τη στιγμή που ο μαθητής παρακολουθεί τη διδασκαλία του μαθήματος, να υπάρχει και κάποιος άλλος ακόμη μέσα στον χώρο, ο οποίος δεν θα έπρεπε να είναι παρών. Ενώ και μια σημαντική δυσκολία είναι κατά πόσο η παρακολούθηση του μαθήματος από το μαθητή θα τηρείται δεδομένης της μη παρουσίας του εκπαιδευτικού στο χώρο, που αποτελεί σημαντικό κριτήριο.

              (Βλέπε: Υπουργική Απόφαση 57233/Υ1/2020 - ΦΕΚ 1859/Β/15-5-2020)

Μέσα σε αυτό το άγχος που βιώνουν οι υποψήφιοι μαθητές που δίνουν πανελλήνιες και το στρες που προκαλεί η νέα κατάσταση με την πανδημία, ποια είναι η συμβουλή που θα τους δίνατε για να μπορέσουν να συγκεντρωθούν στο διάβασμα και στην προετοιμασία τους;

Δυστυχώς δεν υπάρχουν έτοιμες απαντήσεις και συμβουλές. Αυτό που θα μπορούσαμε να τους πούμε και να τους διαβεβαιώσουμε είναι ότι μια ενδεχόμενη αποτυχία, δε σημαίνει και δε πρέπει να μεταφραστεί σαν ακύρωση όλης της εξελικτικής τους πορείας και της προσπάθειάς τους μέχρι σήμερα. Το πραγματικό ταξίδι της ζωής τώρα ξεκινάει για εκείνους. Οι ίδιοι είναι αυτοί που θα υπερασπιστούν τις επιλογές τους. Έχουν επομένως να διευρύνουν το πεδίο των επιλογών αυτών και να πολλαπλασιάσουν τις λύσεις τους.

Έχουν να διαπραγματευτούν και να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Δεδομένα, τα οποία μπορεί να μη τους βρίσκουν σύμφωνους ή να μη τους εκφράζουν. Μέσα σε αυτή τη δυσκολία, εκείνοι καλούνται να κάνουν την υπέρβαση και να χαράξουν τη δική τους πορεία.

Αν ήσασταν εσείς ο γονέας ενός παιδιού που ετοιμάζεται να δώσει Πανελλήνιες, τι θα του λέγατε; Πώς θα το αντιμετωπίζατε;

Σίγουρα ο κάθε γονιός θα διαχειριστεί διαφορετικά τη σχέση που έχει με το παιδί του, όπως επίσης και ότι ο κάθε έφηβος είναι μια διαφορετική προσωπικότητα. Οπότε είναι σημαντικό ο κάθε γονέας να επεξεργαστεί και να μεταβολίσει τις πληροφορίες που θα επικοινωνήσει στο παιδί του και όχι απλά να πάρει κάποια έτοιμα tips και απευθείας να τα μοιραστεί με τον έφηβο.

Θα μπορούσε για παράδειγμα να εξασφαλίσει ένα ήρεμο και χωρίς εντάσεις περιβάλλον, ώστε να μπορεί ο έφηβος να επικεντρωθεί στο διάβασμά του. Να τον ενθαρρύνει να εκφράσει τα συναισθήματά του, τις σκέψεις του, τις αγωνίες του, ακόμη και τους φόβους του. Να δημιουργήσει μαζί με τον έφηβο ένα πλάνο για το μέλλον του βασισμένο στα θέλω του και τις δυνατότητες της οικογένειας. Να μην προκαλεί ανησυχία και εκνευρισμό με σχόλια για το τι δεν έκαναν κατά τη διάρκεια της χρονιάς και με το τι θα έπρεπε να είχαν κάνει. Τέλος και ίσως πιο σημαντικό, να μην μεταδίδει το δικό του άγχος και τις δικές του επιθυμίες. Να του επιτρέψουν να κάνει και να έχει τα δικά του όνειρα και προσδοκίες για το μέλλον του.

Πρέπει οι γονείς να πιέζουν τα παιδιά τους για να δώσουν το 100% τους στις εξετάσεις;

Στη συγκεκριμένη ερώτηση θα πρέπει να ορίσουμε το είδος της πίεσης. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να υπάρχει και άγχος και πίεση, τόσο από τη πλευρά των εφήβων, όσο και από αυτή των γονέων.  Όμως είναι διαφορετικό ένας γονιός να λέει στο παιδί του, “γνωρίζουμε πόσο έχεις προσπαθήσει και πόσο έχεις κουραστεί όλο αυτό το διάστημα, ότι ανεξαρτήτου αποτελέσματος εμείς θα είμαστε δίπλα σου σε ότι και αν αποφασίσεις και όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, ότι είμαστε εδώ να μας πεις πως μπορούμε να είμαστε βοηθητικοί, χωρίς να σε πιέζουμε, ότι μπορούμε να ακούσουμε τις επιθυμίες  και τα συναισθήματα σου, και άλλο να του λέμε “έλα μπορείς να τα καταφέρεις, είμαστε σίγουροι ότι θα τα πας καλά, ότι τώρα που πλησιάζει ο καιρός, πρέπει να φορτσάρεις, ότι τώρα είναι που πρέπει να διαβάσεις περισσότερο, ότι πρέπει να περιορίσεις τις κοινωνικές σου επαφές”. Έτσι απομακρύνουμε τον έφηβο από κοντά μας, τον κάνουμε να αισθάνεται ότι δε του αναγνωρίζουμε τη προσπάθεια του, ότι είναι πιο σημαντικό για εμάς να εισαχθεί σε κάποια πανεπιστημιακή σχολή από ότι να αισθάνεται ο ίδιος καλά με τον εαυτό του.

Τι συμβαίνει με τις προσδοκίες των γονέων και πώς αυτές επηρεάζουν τους μαθητές;

Πολλές φορές οι προσδοκίες των γονέων μπορεί να αποτελέσουν βαρύ και αβάσταχτο φορτίο για τα παιδιά. Είναι πολύ κουραστικό για κάθε παιδί να ακούει από τη παιδική του ηλικία “πρέπει να διαβάσεις, γιατί μόνο αν περάσεις στο πανεπιστήμιο θα έχεις χρήματα και θα είσαι ευτυχισμένος. Πρέπει να διαβάσεις γιατί εγώ όταν ήμουν στην ηλικία σου, οι γονείς μου δεν μπορούσαν να μου προσφέρουν αυτά που μπορώ εγώ τώρα σε εσένα. Πρέπει να διαβάσεις γιατί εμένα δε με πίεσαν αρκετά, ώστε να περάσω στη σχολή που επιθυμούσα. Πρέπει να διαβάσεις για να περάσεις στο πανεπιστήμιο, μιας και τα αδέρφια σου δε τα κατάφεραν. Πάντα είχα όνειρο να περάσω σε αυτή τη σχολή, αλλά είτε γιατί δεν είχα τα μέσα, είτε γιατί η οικογένειά μου δε με στήριξε, δε κατάφερα να το υλοποιήσω. Μακάρι εσύ να τα καταφέρεις”. Με τον τρόπο αυτό δε δίνουμε χώρο στο παιδί να επιλέξει ή να απορρίψει τη σχολή που τον ενδιαφέρει με τα σωστά και τα δικά του κριτήρια. Με τον τρόπο αυτό είναι σαν τον κατευθύνουμε να επιλέξει αυτό που δε μπορέσαμε εμείς να κάνουμε ή να συνεχίσει να κάνει το ίδιο επάγγελμα με εμάς. Σε περίπτωση που τα καταφέρει θα είναι χαρούμενος, γιατί έκανε τους γονείς του περήφανους και με τον τρόπο αυτό εκπλήρωσε την επιθυμία τους. Ο ίδιος όμως θα έχει ακούσει τις δικές του επιθυμίες; Σε περίπτωση που αποτύχει, θα αισθανθεί ότι απογοήτευσε τους γονείς του και ότι δε κατάφερε να φανεί αντάξιος των προσδοκιών τους. Και στις δύο περιπτώσεις, το παιχνίδι είναι στημένο, και το αποτέλεσμα προκαθορισμένο πριν ακόμη ξεκινήσει.