Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο ένθετο «Νησίδες» της Εφημερίδας των Συντακτών
Toν Φεβρουάριο του 2015 ο εξειδικευμένος συντάκτης σε θέματα πολιτισμού Μαρκ Μπράουν διαπίστωνε με θλίψη στο άρθρο του στην Guardian πως οι τέχνες αποσύρονταν σταδιακά από τα βρετανικά σχολεία και πως η κυβέρνηση είχε αρχίσει να επενδύει επίμονα στην επιστήμη και στην τεχνολογία μη λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία του θεάτρου των εικαστικών και της μουσικής στην εκπαιδευτική διαδικασία. Κι ας ήταν αποδεδειγμένη η εγγενώς θεραπευτική δύναμη της καλλιτεχνικής δημιουργίας μέσα στον χώρο και τον χρόνο. Οπως και η συμβολή της στη διεύρυνση του πνεύματος και της αισθητικής και στη σύνδεση με τον βαθύτερο εαυτό μας.
Η Βρετανία επιλέγοντας να μην ενθαρρύνει τα παιδιά να εξερευνήσουν τις εικαστικές και εκφραστικές τους ικανότητες ξεκίνησε σιγά σιγά να πληρώνει το τίμημα του εκπαιδευτικού ελλείμματος. Η βία στα βρετανικά σχολεία αυξανόταν ολοένα και περισσότερο με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια ένας στους τέσσερις δασκάλους να πέφτει θύμα επίθεσης από μαθητή κάθε εβδομάδα. Αυτό υποστήριξε και πάλι η βρετανική Guardian σε ένα σχετικό δημοσίευμα λίγα χρόνια αργότερα επικαλούμενη μία έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2019.
Μετουσιώνοντας αρνητικά συναισθήματα ή τραυματικές εμπειρίες σε δημιουργική ζωγραφική ή γραφή μουσικές νότες ή θεατρικούς ρόλους τα παιδιά κατορθώνουν να μετατρέψουν την όποια ψυχική τους κατάσταση σε ένα έργο τέχνης κοινωνικά αποδεκτό. Και αυτό είναι κάτι που δεν θα έπρεπε να το αγνοεί κανένα πολιτικό πρόσωπο που υπηρετεί το όραμα μιας κοινωνίας ψυχικά υγιών και μορφωμένων πολιτών.
Το υπουργείο Παιδείας της χώρας μας ωστόσο αντί να ενισχύσει τα μαθήματα που προάγουν την αναζήτηση του καλαίσθητου και την ανακάλυψη του άγνωστου εφηβικού εαυτού αποφάσισε να απαξιώσει τον ρόλο της τέχνης στην εκπαιδευ¬ τική διαδικασία. Οι νέες ρυθμίσεις που βάζουν την ακουαρέλα και το πεντάγραμμο στο περιθώριο πλήττουν δίχως άλλο τους μαθητές των δημόσιων σχολείων δηλαδή όλα εκείνα τα παιδιά που δεν έχουν πρόσβαση σε πλούσιες σχολικές ή δημοτικές βιβλιοθήκες σε ατελιέ ζωγραφικής και ωδεία.
Οι πολλαπλές σημασίες της έλλειψης καλλιτεχνικής παιδείας
Ως γνωστόν η καλλιτεχνική εργασία και παραγωγή έχει διαδραματίσει ιστορικά σημαίνοντα ρόλο στην ανατροπή πολιτικών δυνάμεων. Οπως φυσικά και στη διατήρηση της κυριαρχίας συγκεκριμένων καθεστώτων. Δεν μπορεί να είναι τυχαία συνεπώς η πολιτιστική πολιτική μιας κυβέρνησης. Οπως ούτε το αντίθετο.
Ενδεικτικά τον Σεπτέμβριο του 2028 η υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας Φρανσουάζ Νισέν και ο Γάλλος υπουργός Παιδείας Ζαν-Μισέλ Μπλανκέ παρουσίασαν από κοινού ένα σχέδιο δράσης με στόχο όλα τα παιδιά της χώρας από 3 έως και 18 ετών να επωφελούνται μιας καλλιτεχνικής και πολιτισμικής εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας.
Τον Ιούνιο του 2020 η πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας Τζασίντα Αρντερν ανακοίνωσε πως σκοπεύει να επενδύσει επιπλέον 4 εκατομμύρια δολάρια στην προώθηση των καλλιτεχνικών μαθημάτων σε όλα τα σχολεία της χώρας.
Τον ίδιο μήνα του ίδιου έτους το υπουργείο Παιδείας της χώρας μας αποφάσισε ακριβώς το αντίθετο. Την αποεπένδυση του πολιτιστικού κεφαλαίου επιδεικνύοντας εχθρική στάση απέναντι σε όσους θέλουν να δουλεύουν ταυτόχρονα με τα χέρια το μυαλό και την καρδιά. Ετσι ορίζει τους καλλιτέχνες ο Γάλλος συγγραφέας Φρανσουά Μοριάκ διαφοροποιώντας τους από τους εργάτες και τους τεχνίτες που δουλεύουν είτε μόνο με τα χέρια είτε μόνο με τα χέρια και το μυαλό. Οπως και οι επιστήμονες.
Συγκεκριμένα η μουσική και τα καλλιτεχνικά τα οποία υπήρχαν ως μαθήματα επιλογής κυρίως στην Α Λυκείου δεν θα υπάρχουν πια στο ωρολόγιο πρόγραμμα σύμφωνα με την υπ αριθμόν 74ΐ8ι/Δ2 ΦΕΚ Αρ.Φ 2338/15/6/2020 απόφαση της υφυπουργού Παιδείας Σοφίας Ζαχαράκη. Οσο για την αιτιολογία της κατάργησης της δυνατότητας του μαθήματος επιλογής Χαμηλή συμμετοχή όπως σχολίασε το υπουργείο Παιδείας. Η ελληνική κυβέρνηση αντί να εφεύρει τρόπους να κάνει πιο ελκυστική την καλλιτεχνική παιδεία μοιάζει να θέλει να επενδύσει στη δημιουργία μαθητών μάνατζερ υπακούοντας στις αρχές μετρήσιμης αριστείας και εκμεταλλευόμενη τον εθισμό της ελληνικής κοινωνίας στην απόκτηση πανεπιστημιακών τίτλων και στην κατανάλωση στείρων γνώσεων.
Η μη ενθάρρυνση για καλλιτεχνική δημιουργία καθ όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας δεν είναι συνεπώς παρά μια θανατοπολιτική των τεχνών. Ή έστω ακόμα μία εργαλειακή αντιμετώπιση της παιδείας και του πολιτισμού με στόχο την παραγωγή χρήσιμων και λειτουργικών ατόμων και όχι των εκφραστικά και πνευματικά ελεύθερων και σκεπτόμενων ανθρώπων.
Το σχόλιο του υπουργού Παιδείας της Νέας Ζηλανδίας Κρις Χίπκινς είναι ενδεικτικό και ταυτοχρόνως αποδεικτικό για την ύπαρξη μιας άλλης πολιτικής κουλτούρας όσον αφορά τον ρόλο της καλλιτεχνικής παιδείας. Τα νέα δημιουργικά μαθήματα στα σχολεία έχουν στόχο να ωθήσουν τους μαθητές σε έναν πιο ουσιαστικό τρόπο ζωής στην καλύτερη μεταξύ τους επικοινωνία και τη συνεργασία στη δημιουργική σκέψη και γιατί όχι να τους ξυπνήσουν το ενδιαφέρον προς μία καριέρα στον χώρο των τεχνών.
Στο Χρονικό της Τέχνης ο Ε Η Gombrich σημειώνει πως ο δυτικός πολιτισμός οφείλει πολλά στη φιλοδοξία των καλλιτεχνών να ξεπεράσουν ο ένας τον άλλον υπογραμμίζοντας πως δίχως αυτή τη φιλοδοξία δεν θα υπήρχε κανένα χρονικό τέχνης και καταλήγοντας πως είναι εξαιρετικά σημαντικό να θυμηθούμε πόσο διαφέρει η τέχνη από την επιστήμη και την τεχνολογία.
Τι φοβάται λοιπόν η ελληνική κυβέρνηση όσον αφορά τη δύναμη της τέχνης; Ο κόσμος της τέχνης είναι ο κόσμος της μεταμόρφωσης έγραφε ο Αντρέ Μαλρό, ο Γάλλος συγγραφέας που είχε διατελέσει και υπουργός Πολιτισμού. Και αυτές τις μεταμορφώσεις που δεν φοβάται η Νέα Ζηλανδία και η Γαλλία, φαίνεται ότι φοβάται εδώ η Δεξιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου