ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ
Η διδασκαλία του μαθήματος "Πολιτική και Δίκαιο" στην “προκρούστεια κλίνη” του μνημονίου, της Μαρίας Παπαχρήστου
30/04/2012 - 22:39
Εδώ και δύο χρόνια τα μέτρα των μνημονίων καταργούν δικαιώματα κατακτημένα με αγώνες και αίμα στη χώρα μας. Καθημερινά βιώνουμε μια χωρίς όρια εργασιακή και οικονομική ανασφάλεια. Το κοινωνικό κράτος το οποίο διαμορφώθηκε στις προηγούμενες δεκαετίες με τους αγώνες των εργαζομένων «συρρικνώνεται» και απαξιώνονται δημοκρατικοί θεσμοί και κατακτήσεις. Ο χαμηλόμισθος και ο χαμηλοσυνταξιούχος «θυσιάζεται» στο βωμό των χαρατσιών, η ανεργία έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο ρεκόρ, το μέλλον των νέων χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητα. Το εισόδημα των εργαζομένων έχει μειωθεί 20-50% σε σχέση με την προηγούμενη τριετία. Εργαζόμενοι και νέοι επιστήμονες αναγκάζονται να μεταναστεύσουν για να βρουν δουλειά. Τα κονδύλια για την παιδεία έχουν κατρακυλήσει στο 2,6% του Α.Ε.Π..
Κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής εκπαίδευσης είναι ότι δίνεται προτεραιότητα όχι τόσο στη μόρφωση αλλά κυρίως στην κατάρτιση. Οι νέοι από τα μαθητικά τους χρόνια λαμβάνουν γνώσεις ξεκομμένες από το κοινωνικό περιβάλλον καθώς και από τα κοινωνικά προβλήματα και κυρίως σήμερα σε μια εποχή οικονομικής και θεσμικής κρίσης.
Πριν ένα μήνα περίπου το Υπουργείο Παιδείας διαμορφώνοντας το πλαίσιο προετοιμασίας για το «Νέο Γενικό Λύκειο» προχώρησε με υπουργική απόφαση στην κατάργηση της υποχρεωτικότητας του μαθήματος της Β’ Λυκείου «Πολιτική και Δίκαιο». Κατήργησε το μάθημα το οποίο έχει στόχο να μελετήσουν οι νέοι την εξέλιξη του Δημοκρατικού Πολιτεύματος και το Σύνταγμα. Σημειωτέον ότι «Το μάθημα αυτό για πρώτη φορά καταργήθηκε από τη χούντα το 1967 με τηλεγράφημα στις 8 Μάη του ’67»(1).
«Την Πολιτική και το Δίκαιο» γνωρίζουμε ως μάθημα των δικαιωμάτων ή αλλιώς ως μάθημα που παρουσιάζει το Σύνταγμα της Ελλάδας. Κατά τη διεξαγωγή του μαθήματος κυρίαρχη θέση στις συζητήσεις μεταξύ καθηγητών και μαθητών διαδραματίζει η έννοια της Δημοκρατίας .Οι πολίτες ενός σύγχρονου κράτους οφείλουν να γνωρίζουν τους κανόνες και τις προϋποθέσεις της ορθής λειτουργίας της.
Οι μαθητές μας διδάσκονται ότι στο Δημοκρατικό Πολίτευμα, το οποίο γεννήθηκε στην Ελλάδα, πρωταρχικό ρόλο κατέχουν οι πολίτες. Ακόμη, διδάσκονται πως το Σύνταγμα της Ελλάδας ως ο υπέρτατος κανόνας καθορίζει ότι: «το θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία, οι εξουσίες πηγάζουν από το λαό και ασκούνται υπέρ αυτού και του έθνους» (άρθρο 1,παρ.1,2 του Συντάγματος)(2). Επίσης, υψίστης σημασίας είναι η διδασκαλία των δικαιωμάτων των πολιτών.
Ξεχωριστή θέση έχουν στις δύσκολες εποχές που διανύουμε τα κοινωνικά δικαιώματα: «το κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και για την περίθαλψη των απόρων» (άρθρο 21,παρ.3 του Συντάγματος)(3).
Θα μπορούσε κανείς να αναφέρει εκατοντάδες ακόμη παραδείγματα τα οποία μαζί με τα προηγούμενα πείθουν σε ό,τι αφορά την επίδραση του συγκεκριμένου μαθήματος στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του εφήβου, στην απόκτηση «κοινωνικών αντισωμάτων» και πολιτικής κοινωνικοποίησης. Μας ενδιαφέρει ο έφηβος να γίνει σκεπτόμενος και ενεργός πολίτης, να αποκτήσει «παιδεία ψυχής» όπως έλεγε ο Σωκράτης.
Όμως γιατί οι ιθύνοντες του Υπουργείου Παιδείας κατήργησαν την υποχρεωτικότητα του μαθήματος;
Δεν θέλουν τα σχολεία να διαμορφώνουν στοχαστές του βίου αλλά εργάτες στην παγκόσμια αγορά της εργασίας(4);
Θέλουν τους νέους πολίτες ζωντανούς ή εφησυχασμένους και πολιτικά αδιάφορους;
Οφείλουν λοιπόν, να πάρουν θέση στο πρόβλημα που δημιουργείται λόγω της αντιδημοκρατικής εγκυκλίου όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, όπως οι συνταγματολόγοι και ευρύτερα οι νομικοί επιστήμονες, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο), οι σύλλογοι των σχολείων, οι γονείς, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των εκπαιδευτικών κ.ά.
Αντί επιλόγου και για να επισημάνω την αναγκαιότητα της ύπαρξης του μαθήματος για την πολιτικοποίηση του μαθητή, παρουσιάζω ένα απόσπασμα από το τελευταίο μάθημα που εκφώνησε ο καθηγητής της Νομικής Αρ.Μάνεσης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης πριν αποπεμφθεί από τη δικτατορία: «Αν η εξουσία-που τη συμφέρει να έχει παθητικούς και πολιτικά αδιάφορους υπηκόους-σας πει ότι έτσι κάνοντας δεν είστε φρόνιμοι και νομοταγείς πολίτες αποδείξτε της ότι καλός πολίτης είναι μόνον ο ελεύθερος πολίτης, ο συνειδητός, ο ενεργός και υπεύθυνος πολίτης και θυμίστε της ότι ο Περικλής είχε πει στον «Επιτάφιο», όποιος αδιαφορεί για τα πολιτικά πράγματα του τόπου είναι όχι φιλήσυχος, αλλά άχρηστος, «αχρείος» πολίτης»(5).
Σημειώσεις:
(1)Αντωνόπουλος Παύλος, «Το Υπουργείο νομοθετεί αντί της βουλής!»,27/04/2012 στο alfavita.gr.
(2)Παπακωνσταντίνου Καλλιόπη και Λεωνίδας Κατσίρας, (2011), Πολιτική και Δίκαιο, Β’ Γενικού Λυκείου, Αθήνα:ΟΕΔΒ,σελ.45.
(3)ό.π.,σελ.67.
(4)Κυριακάτικη Καθημερινή, «Στο σημερινό αδιέξοδο μας οδήγησε και η Παιδεία», ο καθηγητής Ανδρέας Καζαμίας μιλάει για την κρίση, τα εκπαιδευτικά συστήματα και τις σχέσεις πολιτικών-πολιτών.
(5)Παπακωνσταντίνου Καλλιόπη και Λεωνίδας Κατσίρας, ό.π., σελ 67.
Μαρία Παπαχρήστου
Η διδασκαλία του μαθήματος "Πολιτική και Δίκαιο" στην “προκρούστεια κλίνη” του μνημονίου, της Μαρίας Παπαχρήστου
30/04/2012 - 22:39
Εδώ και δύο χρόνια τα μέτρα των μνημονίων καταργούν δικαιώματα κατακτημένα με αγώνες και αίμα στη χώρα μας. Καθημερινά βιώνουμε μια χωρίς όρια εργασιακή και οικονομική ανασφάλεια. Το κοινωνικό κράτος το οποίο διαμορφώθηκε στις προηγούμενες δεκαετίες με τους αγώνες των εργαζομένων «συρρικνώνεται» και απαξιώνονται δημοκρατικοί θεσμοί και κατακτήσεις. Ο χαμηλόμισθος και ο χαμηλοσυνταξιούχος «θυσιάζεται» στο βωμό των χαρατσιών, η ανεργία έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο ρεκόρ, το μέλλον των νέων χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητα. Το εισόδημα των εργαζομένων έχει μειωθεί 20-50% σε σχέση με την προηγούμενη τριετία. Εργαζόμενοι και νέοι επιστήμονες αναγκάζονται να μεταναστεύσουν για να βρουν δουλειά. Τα κονδύλια για την παιδεία έχουν κατρακυλήσει στο 2,6% του Α.Ε.Π..
Κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής εκπαίδευσης είναι ότι δίνεται προτεραιότητα όχι τόσο στη μόρφωση αλλά κυρίως στην κατάρτιση. Οι νέοι από τα μαθητικά τους χρόνια λαμβάνουν γνώσεις ξεκομμένες από το κοινωνικό περιβάλλον καθώς και από τα κοινωνικά προβλήματα και κυρίως σήμερα σε μια εποχή οικονομικής και θεσμικής κρίσης.
Πριν ένα μήνα περίπου το Υπουργείο Παιδείας διαμορφώνοντας το πλαίσιο προετοιμασίας για το «Νέο Γενικό Λύκειο» προχώρησε με υπουργική απόφαση στην κατάργηση της υποχρεωτικότητας του μαθήματος της Β’ Λυκείου «Πολιτική και Δίκαιο». Κατήργησε το μάθημα το οποίο έχει στόχο να μελετήσουν οι νέοι την εξέλιξη του Δημοκρατικού Πολιτεύματος και το Σύνταγμα. Σημειωτέον ότι «Το μάθημα αυτό για πρώτη φορά καταργήθηκε από τη χούντα το 1967 με τηλεγράφημα στις 8 Μάη του ’67»(1).
«Την Πολιτική και το Δίκαιο» γνωρίζουμε ως μάθημα των δικαιωμάτων ή αλλιώς ως μάθημα που παρουσιάζει το Σύνταγμα της Ελλάδας. Κατά τη διεξαγωγή του μαθήματος κυρίαρχη θέση στις συζητήσεις μεταξύ καθηγητών και μαθητών διαδραματίζει η έννοια της Δημοκρατίας .Οι πολίτες ενός σύγχρονου κράτους οφείλουν να γνωρίζουν τους κανόνες και τις προϋποθέσεις της ορθής λειτουργίας της.
Οι μαθητές μας διδάσκονται ότι στο Δημοκρατικό Πολίτευμα, το οποίο γεννήθηκε στην Ελλάδα, πρωταρχικό ρόλο κατέχουν οι πολίτες. Ακόμη, διδάσκονται πως το Σύνταγμα της Ελλάδας ως ο υπέρτατος κανόνας καθορίζει ότι: «το θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία, οι εξουσίες πηγάζουν από το λαό και ασκούνται υπέρ αυτού και του έθνους» (άρθρο 1,παρ.1,2 του Συντάγματος)(2). Επίσης, υψίστης σημασίας είναι η διδασκαλία των δικαιωμάτων των πολιτών.
Ξεχωριστή θέση έχουν στις δύσκολες εποχές που διανύουμε τα κοινωνικά δικαιώματα: «το κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και για την περίθαλψη των απόρων» (άρθρο 21,παρ.3 του Συντάγματος)(3).
Θα μπορούσε κανείς να αναφέρει εκατοντάδες ακόμη παραδείγματα τα οποία μαζί με τα προηγούμενα πείθουν σε ό,τι αφορά την επίδραση του συγκεκριμένου μαθήματος στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του εφήβου, στην απόκτηση «κοινωνικών αντισωμάτων» και πολιτικής κοινωνικοποίησης. Μας ενδιαφέρει ο έφηβος να γίνει σκεπτόμενος και ενεργός πολίτης, να αποκτήσει «παιδεία ψυχής» όπως έλεγε ο Σωκράτης.
Όμως γιατί οι ιθύνοντες του Υπουργείου Παιδείας κατήργησαν την υποχρεωτικότητα του μαθήματος;
Δεν θέλουν τα σχολεία να διαμορφώνουν στοχαστές του βίου αλλά εργάτες στην παγκόσμια αγορά της εργασίας(4);
Θέλουν τους νέους πολίτες ζωντανούς ή εφησυχασμένους και πολιτικά αδιάφορους;
Οφείλουν λοιπόν, να πάρουν θέση στο πρόβλημα που δημιουργείται λόγω της αντιδημοκρατικής εγκυκλίου όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, όπως οι συνταγματολόγοι και ευρύτερα οι νομικοί επιστήμονες, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο), οι σύλλογοι των σχολείων, οι γονείς, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των εκπαιδευτικών κ.ά.
Αντί επιλόγου και για να επισημάνω την αναγκαιότητα της ύπαρξης του μαθήματος για την πολιτικοποίηση του μαθητή, παρουσιάζω ένα απόσπασμα από το τελευταίο μάθημα που εκφώνησε ο καθηγητής της Νομικής Αρ.Μάνεσης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης πριν αποπεμφθεί από τη δικτατορία: «Αν η εξουσία-που τη συμφέρει να έχει παθητικούς και πολιτικά αδιάφορους υπηκόους-σας πει ότι έτσι κάνοντας δεν είστε φρόνιμοι και νομοταγείς πολίτες αποδείξτε της ότι καλός πολίτης είναι μόνον ο ελεύθερος πολίτης, ο συνειδητός, ο ενεργός και υπεύθυνος πολίτης και θυμίστε της ότι ο Περικλής είχε πει στον «Επιτάφιο», όποιος αδιαφορεί για τα πολιτικά πράγματα του τόπου είναι όχι φιλήσυχος, αλλά άχρηστος, «αχρείος» πολίτης»(5).
Σημειώσεις:
(1)Αντωνόπουλος Παύλος, «Το Υπουργείο νομοθετεί αντί της βουλής!»,27/04/2012 στο alfavita.gr.
(2)Παπακωνσταντίνου Καλλιόπη και Λεωνίδας Κατσίρας, (2011), Πολιτική και Δίκαιο, Β’ Γενικού Λυκείου, Αθήνα:ΟΕΔΒ,σελ.45.
(3)ό.π.,σελ.67.
(4)Κυριακάτικη Καθημερινή, «Στο σημερινό αδιέξοδο μας οδήγησε και η Παιδεία», ο καθηγητής Ανδρέας Καζαμίας μιλάει για την κρίση, τα εκπαιδευτικά συστήματα και τις σχέσεις πολιτικών-πολιτών.
(5)Παπακωνσταντίνου Καλλιόπη και Λεωνίδας Κατσίρας, ό.π., σελ 67.
Μαρία Παπαχρήστου
1 σχόλιο:
εξαιρετικό το άρθρο, συγχαρητήρια και μακάρι να εισακουσθούν οι απόψεις σας.
Δημοσίευση σχολίου