Η διδασκαλία του Ολοκαυτώματος: από την «παιδαγωγική της φρίκης» στην καθημερινότητα
Κάθε χρόνο πολλοί συνάδελφοι και συναδέλφισσες επιχειρούν να παρουσιάσουν στο σχολείο ορισμένα ιστορικά στοιχεία από το Ολοκαύτωμα. Έχουν γίνει πολλές επιμορφωτικές δράσεις και υπάρχει άφθονο υλικό για το ζήτημα αυτό στο διαδίκτυο.
Δεν είναι, όμως, λίγες οι φορές που έχουμε έρθει αντιμέτωποι με μαθητές/ -τριες που είτε δεν γνωρίζουν τίποτα για το Ολοκαύτωμα, είτε έχουν ακούσει κάπου, κάποτε, από κάποιον/-α ότι δεν έγινε - το διαδίκτυο έχει κατακλυσθεί από δημοσιεύματα των αρνητών του Ολοκαυτώματος - , είτε ξέρουν ότι είναι κάτι που αφορούσε τους Εβραίους και τέλος πάντων δεν αφορά όλους τους υπόλοιπους.
Έτσι, οι ατέλειωτες σειρές διαφανειών με φωτογραφίες από το Άουσβιτς, από τα δολοφονημένα παιδιά του Λίντιτσε, από τους σκελετωμένους ανθρώπους παράγουν μια «παιδαγωγική της φρίκης», η οποία όμως - κατά πολλούς/-ες μαθητές/ -τριες - αφορά τα πάθη των ανθρώπων μιας παλαιότερης εποχής και σίγουρα δεν μπορούν να επαναληφθούν αφού ο Χίτλερ είναι νεκρός, οι ναζί στη Γερμανία δεν υπάρχουν πια και οι ελάχιστοι είναι εκτός νόμου.
Το ζητούμενο μιας τέτοιας ενημέρωσης είναι να κατανοήσουν οι μαθητές/ -τριες την ουσία του ναζισμού στην καθημερινότητα τους. Αν όντως θέλουμε τελικά η ιστορία να διδάσκει κάτι πέρα από τον εαυτό της και να γίνει εργαλείο ανάλυσης του σήμερα.
Αφού ενημερώσουμε τους/ τις μαθητές/ -τριες ότι το Ολοκαύτωμα ήταν η συστηματική και με βιομηχανικά οργανωμένο τρόπο εξόντωση των Εβραίων, μπορούμε να περάσουμε και σε άλλες όψεις του πυρήνα της ναζιστικής ιδεολογίας που τους αφορούν, ώστε να συναισθανθούν ότι κινδυνεύουν όλοι/ -ες ακόμη και αν δεν είναι Εβραίοι, Ρομά, ομοφυλόφιλοι ή κομμουνιστές.
Ας δούμε κάποια βήματα μιας τέτοιας εκπαιδευτικής παρέμβασης, η οποία μπορεί να γίνει σε μια εκπαιδευτική ώρα και να αξιοποιηθεί σε πολλά μαθήματα.
1ο. Ποιοι αποφασίζουν;
Ο Χίτλερ στο Ο Αγών μου υποστήριζε ότι: «η εβραϊκή άποψη του μαρξισμού απορρίπτει την αρχή της αριστοκρατικότητας των ειδών που προβλέπει η φύση και βάζει στη θέση του αιώνιου προνομίου της πράξης και της δύναμης, την υπεροχή των πολλών με το θανάσιμο βάρος του αριθμού τους».
Ας φέρουμε αυτή την άποψη στο σχολείο! Να μην αποφασίζουν οι μαθητές/ -τριες με βάση τον «αριθμό» (δηλαδή την πλειοψηφία) αλλά πώς;
Με βάση την πράξη και τη δύναμη; Ποιος έχει τη δύναμη σε μια τάξη; Ο σύλλογος διδασκόντων σε συνεργασία με κάποιους/ -ες μαθητές/-τριες που μπορεί να τους μανιπουλάρει για να επιβάλει τη θέληση του;
Όσοι και όσες έχουν σωματική δύναμη;
Όσοι και όσες είναι άριστοι στα μαθήματα και μόνο αυτοί θα έχουν λόγο για το σχολείο;
2ο. Ποιοι θα επιβιώσουν;
Οι παραπάνω εικόνες είναι χαρακτηριστικές της ναζιστικής ιδεολογίας. Δεν θα επιβιώσουν όλοι και όλες, διότι όπως έλεγε συχνά πυκνά ο Γκαίμπελς «η ζωή δεν είναι αυτοσκοπός!».
Ας το φέρουμε αυτό στο σχολείο!
Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι η μητέρα ή ο πατέρας κάποιου ή ο ίδιος μένουν ανάπηροι από εγκεφαλικό επεισόδιο ή τροχαίο ατύχημα ή ή ή....
Σύμφωνα με τους ναζιστές, οι υπόλοιποι δεν μπορούν να κουβαλούν το βάρος της περίθαλψης τους...
Ή ας υποθέσουμε ότι οι εκπαιδευτικές αρχές ζητούν από τα σχολεία ποιοι διακόπτουν τα μαθήματα ή δεν έχουν καλή επίδοση προκειμένου να τους απομακρύνει από αυτά, καθώς ο «λαός» δεν μπορεί να πληρώνει για την «ανεπαρκή και πλημμελή εκπαίδευση» τους.
Τότε το κλίμα στην τάξη βαραίνει...
όλοι και όλες σκέπτονται ότι «ο μύθος μπορεί να μιλάει και για αυτούς» και η ιστορία αυτή να μην αφορά τελικά μόνο τους Εβραίους, τους Ρομά, τους ομοφυλόφιλους και τους κομμουνιστές...
* Κώστας Θεριανός, εκπαιδευτικός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου