Με αφορμή το νέο νομοσχέδιο,το οποίο αφορά στην ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων στη χώρα μας αποφάσισα να εκφράσω δημόσια τους προβληματισμούς μου πάνω στο θέμα αυτό. Ενώ ,λοιπόν,η εγκατάσταση παραρτημάτων ξένων ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα με την παράλληλη αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος αποτελεί για πολλούς μια ευχή δεκαετιών που επιτέλους πραγματοποιείται, κατά τη γνώμη μου, πρόκειται για ένα σχέδιο το οποίο ελλοχεύει κινδύνους που αξίζει να επισημανθούν.
Ένα από τα βασικά, λοιπόν, επιχειρήματα που ακούγονται από τους υπέρμαχους ίδρυσης των ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα είναι πως , με αυτόν τον τρόπο, πολλοί από τους 40.000 νέους που αναζητούν κάθε χρόνο σπουδές στο εξωτερικό, θα μείνουν στην πατρίδα μας .Πράγματι, υπάρχει το ενδεχόμενο αρκετά ελληνόπουλα( αυτά που έχουν την οικονομική δυνατότητα) να μην καταφύγουν στο εξωτερικό για τις σπουδές τους , ενώ μάλιστα υπάρχει και η πιθανότητα εισροής αρκετών ξένων μεταναστών στη χώρα μας οι οποίοι θα επιλέξουν τα αντίστοιχα ιδιωτικά ιδρύματα για να φοιτήσουν. Αυτό που ξεχνάνε όμως όσοι τίθενται υπέρ των ιδιωτικών ανώτατων σχολών είναι αρχικά το έντονο φαινόμενο αστικοποίησης που θα δημιουργήσει στην πρωτεύουσα ένα τέτοιο εγχείρημα(δεν πιστεύω τα παραρτήματα να εγκατασταθούν μακριά από το κέντρο , ποιός άλλωστε θα πήγαινε εκεί;). Ειδικότερα, οι περισσότεροι νέοι της Αθήνας οι οποίοι θα περνάνε μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων σε κάποια σχολή της επαρχίας ,εξαιτίας των υψηλού κόστους ενοικίασης στέγης , θα προτιμήσουν να παραμείνουν στο σπίτι τους και να εγγραφούν στην αντίστοιχη ιδιωτική σχολή. Εκτός αυτού , αρκετά άτομα ,τόσο από τις επαρχίες μας όσο και από το εξωτερικό, θα μαζευτούν στην Αθήνα με αποτέλεσμα η επαρχιακή Ελλάδα (η οποία “ζεί” χάρη στους φοιτητές ) να μαραζώσει. Η ερημοποίηση ,λοιπόν, της υπαίθρου , ακυρώνει το σχέδιο για αποκέντρωση αλλά και καθιστά το όνειρο για μια “πράσινη” Αθήνα ανεκπλήρωτο(ο υπερπληθυσμός θα οδηγήσει στην αύξηση εκπομπής ρυπών).
Επιπρόσθετα , ανησυχώ πως , με την συσσώρευση του πληθυσμού στο κέντρο ,τα δημόσια πανεπιστήμια στις επαρχιακές πόλεις θα υποβαθμιστούν καθώς όλο και λιγότερα άτομα θα επιλέγουν να φοιτήσουν σε αυτά και συνεπώς όλο μικρότερη θα είναι και η χρηματοδότησή τους από το Κράτος. Ορισμένοι ισχυρίζονται πως με την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων τα δημόσια θα γίνουν πιο ανταγωνιστικά , κάτι που τίθεται υπό αμφισβήτηση μόνο αν σκεφτούμε πόσο ανταγωνιστικά είναι(;) τα δημόσια σχολεία και νοσοκομεία μας σε σχέση με τα ιδιωτικά. Αυτό μάλιστα θα έχει ως αποτέλεσμα την όξυνση των ανισοτήτων ,με τα φτωχά παιδιά να αγωνίζονται διπλά για να εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και ,τελικά, να μην λαμβάνουν ισότιμες παροχές (λόγω ελλιπούς εξοπλισμού και υποδομών στα δημόσια). Ακόμα κι αν η ελληνική κοινωνία υπόσχονταν στα οικονομικά ασθενή παιδιά φοίτηση και σε ιδιωτική σχολή με την παροχή ειδικού φοιτητικού δανείου ( γεγονός που προϋποθέτει βελτιωμένο σύστημα πίστωσης), τα ίδια θα εργάζονταν για όλη τους τη ζωή για να το ξεπληρώσουν (το ‘χουμε δει και στην Αμερική).
Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι , εκτός από τα παιδιά που μεταναστεύουν στο εξωτερικό για να σπουδάσουν ,υπάρχουν και οι νέοι που ξενιτεύονται λόγω της ανεργίας που μαστίζει τη χώρα μας και ειδικά αυτής που πλήττει τους νέους πτυχιούχους μας ( 17% άνεργοι πτυχιούχοι εκ του 18,8% της συνολικής ανεργίας μεταξύ των νέων ,25-39 ετών, της Ελλάδας του 2021, σύμφωνα με την Eurostat ) . Επομένως , ποιό το νόημα να στοχεύουμε στη φοίτηση όλων των Ελλήνων στη χώρα τους όταν οι ίδιοι πρόκειται μελλοντικά να φύγουν με σκοπό την αναζήτηση εργασίας αλλά και καλύτερων συνθηκών ζωής; Πέραν ,τελος, των πρακτικών προβλημάτων υπάρχουν και ηθικοί περιορισμοί στην ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων , που καλό θα ήταν πάντα να τους αναλογιζόμαστε .Δυστυχώς, σήμερα,σε παγκόσμιο επίπεδο “ βρεθήκαμε από το να έχουμε μια οικονομία της αγοράς στο να γίνουμε μια κοινωνία της αγοράς” ,όπως εύστοχα αναφέρει ο κ. Michael J. Sandel, καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Χάρβαρντ, στο βιβλίο του “Τι δεν μπορεί να αγοράσει το χρήμα”. Το γεγονός αυτό, έχει οδηγήσει στην κοστολόγηση αγαθών όπως η υγεία και η παιδεία , με αποτέλεσμα η αξία τους να ευτελίζεται. Είναι ,λοιπόν, στο χέρι μας να αποφασίσουμε εάν πραγματικά επιθυμούμε η νεά γενιά να αντικρίζει τη γνώση χρησιμοθηρικά, αποσκοπώντας μέσω αυτής ,όχι στον άνθρωπο, αλλά (αποκλειστικά) στο κέρδος.
Συνοψίζοντας, είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε πως για να γίνουν τέτοιες αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα πρέπει πρώτα να βεβαιωθούμε ότι υπάρχουν τα θεμέλια έτσι ώστε οι νέοι της χώρας μας να ευδοκιμήσουν και να καινοτομήσουν σε αυτή . Σε άλλη περίπτωση, θα είναι σαν να χτίζουμε κτήρια στην άμμο. Εάν επιθυμούμε λοιπόν να προσιδιάσουμε στα ευρωπαϊκά πρότυπα, καλό θα ήταν εκτός από ιδιωτικά πανεπιστήμια να εξασφαλίσουμε στη νέα γενιά περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες, καλύτερες αμοιβές και -το σημαντικότερο- αξιοκρατία . Αν δεν υπάρχουν αυτά , αν δεν υποσχεθούμε ποιότητα ζωής στους νέους μας , καμία μεταρρύθμιση δεν θα τους φέρει πίσω.
* Δέσποινα Γραμματσούλια, πρωτοετής φοιτήτρια φαρμακευτικής στο ΕΚΠΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου