Τρίτη 4 Ιουλίου 2023

 


Δεν έχει σημασία αν ένα βιβλίο είναι πολύχρωμο, ή αν έχει ωραία γραμματοσειρά. Έχει σημασία αν μπορεί να γίνει κατανοητό σε όλους και αν μπορεί να γίνει αγαπητό στα παιδιά, για να μπορούμε κι εμείς να μιλάμε μετά για πραγματική Ελληνική Παιδεία

Τα βιβλία είναι φυσικά ένα αναπόσπαστο κομμάτι των Ελληνικών σχολείων. Σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες βέβαια, τα βιβλία έχουν αντικατασταθεί από tablet ή άλλα επιτεύγματα της εποχής μας. Το επόμενο βήμα όπως φαίνεται, θα είναι να εισέλθει η και η Τεχνητή νοημοσύνη στα σχολεία, ακόμα και στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι βαθμολόγηση ορισμένων γραπτών των Πανελλαδικών Εξετάσεων από το γνωστό σε όλους μας ChatGPT. Παρ’ όλα αυτά, το Υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής έχουν ως σκοπό τα τελευταία χρόνια, να αναδιαμορφώσουν τα σχολικά βιβλία. Ήδη διδάσκονται κάποια από αυτά, όπως Θρησκευτικών (Γυμνασίου-Λυκείου), Αγγλικών (Λυκείου), αλλά και ορισμένα βιβλία της Γ’ Λυκείου, σαν τους νεοσύστατους «Φακέλους Υλικού» της Έκθεσης και των Αρχαίων Ελληνικών.

             Δεν ξέρουμε όμως για πόσο θα συνεχιστεί αυτό, αφού κάθε νέα κυβέρνηση παίρνει τα δικά της μέτρα για την παιδεία, έτσι ώστε μαθητές και καθηγητές να μην γνωρίζουν τι μπορεί να συμβεί την επόμενη μέρα (είτε πρόκειται για θετικές, είτε για αρνητικές συνέπειες). Έτσι, φαίνεται η διαφορά των «παλιών» ελληνικών σχολείων με των «σημερινών», όπου ριζικές και ουσιαστικές αλλαγές στην Ελληνική Παιδεία γίνονταν πολύ σπάνια. Οι σημαντικότερες ήταν αυτές των Ι. Καποδίστρια, βασιλέως Γεωργίου Β’, Ι. Μεταξά, Γ. Παπανδρέου, Κ. Καραμανλή και του Αν. Παπανδρέου.

             Αυτό, όμως, δεν εμπόδισε τον αναλφάβητο ελληνικό λαό να αγαπήσει τα γράμματα. Πόσοι υπέργηροι της εποχής μας, οι οποίοι μπορεί να φοίτησαν μέχρι και την Γ’ τάξη του Δημοτικού Σχολείου, ακόμα και σήμερα δακρύζουν, αναπολώντας το σχολείο, λέγοντας ότι το αγαπούσαν πολύ, αλλά για διάφορους λόγους της τότες εποχής αναγκάστηκαν να το παρατήσουν.

             Στις μέρες μας, καθηγητές και μη, εναντιώνονται κατά της εκμοντερνοποίησης των σχολικών βιβλίων. Μάλιστα, υποστηρίζουν ότι η αντικατάσταση των εξωφύλλων των βιβλίων από έργα σύγχρονης τέχνης, είναι παντελώς άχρηστη. Έδω όμως, χρειάζεται να επισημάνουμε – διότι είναι πολύ σημαντικό – ότι από την ίδρυση του Νεοελληνικού Κράτους μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’60, τα σχολικά βιβλία ήταν μονόχρωμα, «χοντροκομμένα» θα έλεγε κανείς και αντιπαθητικά για την κοινωνία μας, που στο εξώφυλλό τους έγραφαν μόνο την ιδιότητα του βιβλίου και τον συγγραφέα (π.χ. Άλγεβρα, Ν. Σακελλαρίου), ενώ το εσωτερικό τους αποτελούνταν μόνο από κείμενα, χωρίς πολύχρωμες φωτογραφίες και δεκάδες παραθέματα και εφαρμογές. Κι όμως, από αυτά τα βιβλία βγήκαν ποιητές, λογοτέχνες και γενικώς άνθρωποι του πνεύματος, που πολλοί από αυτούς εκπροσώπησαν την Αθηναϊκή Σχολή, αλλά και όλους τους Έλληνες, όπως ο Καζαντζάκης, ο Ροΐδης, ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, ο Καρυωτάκης, ο Παλαμάς και αργότερα οι Σεφέρης και Ελύτης.

Ήταν άτομα που αγάπησαν να κάνουν μάθημα σε μία τάξη 50-60 παιδιών σε ένα παλιό κτήριο μίας αίθουσας χωρίς καλοριφέρ, και δεν μίσησαν ένα σχολείο εκατοντάδων τετραγωνικών μέτρων με εργαστήρια χημείας, πληροφορικές και βιβλιοθήκες. Γιατί αυτό δυστυχώς συμβαίνει τις τελευταίες δεκαετίες. Και επειδή είναι θλιβερό, αλλά και καταστροφικό για όλους όσους βρίσκονται στα σχολεία της χώρας μας, είναι αναγκαίο να σταματήσουμε να κοιτάμε τα εξώφυλλα, το φαίνεσθαι δηλαδή, αλλά το εσωτερικό και την ουσία του κάθε βιβλίου, το είναι. Δεν έχει σημασία αν ένα βιβλίο είναι πολύχρωμο, ή αν έχει ωραία γραμματοσειρά. Έχει σημασία αν μπορεί να γίνει κατανοητό σε όλους και αν μπορεί να γίνει αγαπητό στα παιδιά, για να μπορούμε κι εμείς να μιλάμε μετά για πραγματική Ελληνική Παιδεία.

Ο Γιάννης- Αλκιβιάδης Μιχάλαρος είναι μαθητής του Λυκείου Μεγάρων.

Δεν υπάρχουν σχόλια: