Χρήστος ΚάτσικαςΣτο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα όλων των σχολείων εντάχθηκε τη νέα σχολική χρονιά, η δράση «εργαστήρια δεξιοτήτων». Όπως είπε η υπουργός Παιδείας «τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων αποτελούν καινοτόμο διδακτική και εκπαιδευτική δράση και στόχος τους είναι η ενίσχυση της καλλιέργειας ήπιων δεξιοτήτων, δεξιοτήτων ζωής και δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης στους μαθητές και στις μαθήτριες».
Η Απόφαση του ΥΠΑΙΘ επικυρώθηκε στις 9 Ιούνη 2021 με πολυτροπολογία εννέα άρθρων που κατέθεσε η υπουργός Παιδείας Ν. Κεραμέως, προς ψήφιση, στη Βουλή, στο νομοσχέδιο “Θεσμικό πλαίσιο τηλεργασίας, διατάξεις για το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα και άλλες ρυθμίσεις” του υπουργείου Εσωτερικών.
Οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί για τη διδασκαλία των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων καλούνται να σχεδιάσουν τα Προγράμματα Καλλιέργειας Δεξιοτήτων. Ο σχεδιασμός θα περιλαμβάνει υποχρεωτικά την υλοποίηση των τεσσάρων (4) Θεματικών Ενοτήτων και δύναται να περιλαμβάνει από 20 ως 28 Προγράμματα Καλλιέργειας Δεξιοτήτων, δηλαδή 5 έως 7 εβδομάδες ανά Θεματική Ενότητα.
Οι 4 θεματικές ενότητες
Οι θεματικές ανά βαθμίδα και τάξη
Οι ώρες
Η ένταξη των εργαστηρίων δεξιοτήτων στο πρόγραμμα των μαθητών, αναπροσαρμόζει προφανώς το ωράριο διδασκαλίας. Έτσι όπως φαίνεται από τον πίνακα κατανομής του χρόνου ανά διδακτικό αντικείμενο στα δημοτικά σχολεία, οι μαθητές θα παρακολουθούν αυτά τα μαθήματα από τα εργαστήρια δεξιοτήτων, κάθε εβδομάδα:
- Τρεις ώρες στην Α΄ και Β΄ Δημοτικού
- Δύο ώρες στην Γ΄ και Δ΄ Δημοτικού
- Μία ώρα στην Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού
- Μια ώρα σε Α, Β, Γ Γυμνασίου
Οι αναθέσεις στους κλάδους
Στο Γυμνάσιο
Α’ Ανάθεση:
-ΠΕ08 (ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ)
-ΠΕ11 (ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ)
-ΠΕ78 (ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ)
-ΠΕ79 (ΜΟΥΣΙΚΗΣ)
-ΠΕ80 (ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ)
-ΠΕ81 (ΠΟΛ. ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ – ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ)
-ΠΕ82 (ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ) ΠΕ83 (ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ)
-ΠΕ84 (ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ)
-ΠΕ85 (ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ)
-ΠΕ88 (ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ, ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ)
-ΠΕ86 (ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ)
-ΠΕ89 (ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ)
-ΠΕ91 (ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ)
Β’ Ανάθεση: Όλες οι άλλες ειδικότητες
Στην Πρωτοβάθμια
α) Στο Νηπιαγωγείο οργανώνουν, συντονίζουν και διδάσκουν οι εκπαιδευτικοί του κλάδου ΠΕ60 Νηπιαγωγών.
β) Στο Δημοτικό οργανώνουν, συντονίζουν και διδάσκουν με προτεραιότητα οι εκπαιδευτικοί του κλάδου ΠΕ 70 Δασκάλων και ακολούθως οι εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων που υπηρετούν στη σχολική μονάδα.
Πώς θα γίνεται η αξιολόγηση των μαθητών
Τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα τους, δεν αξιολογούνται με τον παραδοσιακό τρόπο, αλλά δίνεται έμφαση στην περιγραφική αξιολόγηση και τη σύνταξη φακέλου επιτευγμάτων (portfolio) από την μαθήτρια και τον μαθητή. Η διαδικασία αξιολόγησης των δεξιοτήτων λειτουργεί διαμορφωτικά και αναδεικνύει τις προτεραιότητες που θα πρέπει να τεθούν κατά το σχεδιασμό των Σχεδίων Δράσης της Σχολικής Μονάδας.
Οι αξιολογήσεις διεξάγονται ανά τρίμηνο και ανά Θεματική Ενότητα και έχουν διττό στόχο: την αξιολόγηση της εφαρμογής του Προγράμματος Καλλιέργειας Δεξιοτήτων και την αξιολόγηση της ανάπτυξης δεξιοτήτων
των μαθητριών και των μαθητών. Ο ατομικός φάκελος μαθήτριας/μαθητή, ήτοι το portfolio: (α) παραδίδεται στη μαθήτρια και στον μαθητή ως προσωπικό τους αρχείο, (β) αποτελεί υλικό ενημέρωσης και συμβουλευτικής προς τους γονείς/κηδεμόνες στο πλαίσιο προγραμματισμένων συναντήσεων για την ενημέρωση τους, γ) είναι διαγνωστικό μέσο ως ένα συμπεριληπτικό εργαλείο αποτύπωσης των επιτεύξεων και των εμποδίων επίτευξης καθώς και του μαθησιακού προφίλ κάθε μαθήτριας και μαθητή, δ) μπορεί να περιλαμβάνει νέες προσεγγίσεις αξιολόγησης, όπως είναι η αυτοαξιολόγηση και η ετεροαξιολόγηση στην ομάδα και πεδία συγκρότησης του σχολικού βιογραφικού της μαθήτριας και του μαθητή.
Τα στοιχεία του ατομικού φακέλου της μαθήτριας και του μαθητή από τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, μπορεί να συνεκτιμώνται σε αξιολογικές διαδικασίες μαθησιακού προφίλ, κατά τη διαδικασία σύστασης Εξατομικευμένου Προγράμματος Εκπαίδευσης (ΕΠΕ), κατά τη Συμβουλευτική Επαγγελματική Σταδιοδρομία και σε όποια άλλη ενέργεια εξατομικευμένου παιδαγωγικού σχεδιασμού.
Αιτιάσεις των εκπαιδευτικών
Σε διευκρινίσεις για τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων προχώρησε ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Π.Ε. Αμαρουσίου, υποστηρίζοντας ότι δεν προκύπτει από πουθενά η «υποχρέωση να ακολουθήσουμε τα υποδείγματα του ΙΕΠ ή να κάνουμε αναρτήσεις εργασιών, σχεδίων σε ιστοσελίδες σχολείων, αποθετήρια του ΙΕΠ κ.λπ.».
Ο Σύλλογος καλεί τους εκπαιδευτικούς «να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τις διδακτικές μεθόδους και πρακτικές που έως τώρα χρησιμοποιούν δίνοντας έμφαση στις μορφωτικές ανάγκες των μαθητών τους και την κάλυψη των γνωστικών κενών, των ψυχο-συναισθηματικών και κοινωνικών επιπτώσεων από το πολύμηνο κλείσιμο των σχολείων και την άθλια "τηλεκπαίδευση"».
Για το περιβόητο portfolio, ο σύλλογος υποστηρίζει ότι «καλό θα ήταν σε έναν φάκελο του μαθητή να συγκεντρωθεί το υλικό και η εργασία που έχει κάνει ώστε να του παραδοθεί στο τέλος της σχολικής χρονιάς».
Τέλος, καλεί τους εκπαιδευτικούς να μην εμπλέξουν φορείς άσχετους και εχθρικούς με την εκπαίδευση όπως ιδιωτικές εταιρείες, Μ.Κ.Ο, δήμους, αστυνομία κ.λπ.
Για τα παραπάνω ο Σύλλογος παρέχει πλήρη συνδικαλιστική και νομική κάλυψη και καλεί το Δ. Σ. της Δ. Ο. Ε. και τους άλλους Συλλόγους Εκπ/κών Π. Ε. της χώρας να προχωρήσουν στη λήψη και εφαρμογή αντίστοιχων αποφάσεων.
Αθέατες όψεις
Από τον Ιούλιο του 2019, η κ. Νίκη Κεραμέως, είχε δηλώσει ότι η μεταρρύθμιση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση πρέπει να αφορά «ένα συνεκτικό πρόγραμμα από το Δημοτικό έως το Λύκειο του οποίου το ωρολόγιο πρόγραμμα να εμπλουτίζεται με νέες εκπαιδευτικές θεματικές, όπως εθελοντισμός, επιχειρηματικότητα, καλλιέργεια ήπιων δεξιοτήτων, όπως δημιουργικότητα, κριτική και συνθετική σκέψη και δημιουργική δουλειά, όπως και καλλιέργεια ψηφιακών δεξιοτήτων».
Παράλληλα, σε ημερίδα του ΙΟΒΕ, η υπουργός, είχε αποκαλύψει ότι υπάρχει «διττή στόχευση: αφ’ ενός βέλτιστη αξιοποίηση της γνώσης, αφ’ ετέρου βελτίωση της προσαρμοστικότητας των νέων σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον».
Πρόσφατα ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης και ο πρόεδρος του ΣΕΒ κ. Παπαλεξόπουλος συμφώνησαν ότι ενώ έχουμε 42% ποσοστό πτυχιούχων σε ηλικίες έως 35 ετών, το 1/3 των επιχειρήσεων δυσκολεύεται να βρει προσωπικό με τα αναγκαία επιστημονικά-τεχνολογικά εφόδια, άρα για την ανεργία φταίνε τα προγράμματα σπουδών.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Σύνδεσμος Ελλήνων Βιομηχάνων (ΣΕΒ), που επηρεάζει ή και χαράσσει την πολιτική των εκάστοτε κυβερνήσεων, απαιτεί «επένδυση σε περισσότερες, καλύτερες και σύγχρονες δεξιότητες, οι οποίες είναι αναγκαίες για την αποτελεσματική λειτουργία των επιχειρήσεων».
Για άλλη μια φορά στο πολυπαιγμένο εκπαιδευτικό δραματολόγιο, βρήκαν αγκυροβόλιο αφενός ο μύθος ότι «εκείνο που απουσιάζει δεν είναι οι θέσεις στην αγορά εργασίας αλλά το κατάλληλα εξειδικευμένο προσωπικό που θα τις καλύψει» (άρα για την ανεργία φταίει ο άνεργος και η μόρφωσή του) και αφετέρου «υποσχετικές» για τις δυνατότητες που άνοιγε η νέα «σταυροφορία».
Χέρι-χέρι ΥΠΑΙΘ – ΣΕΒ – ΟΟΣΑ
Παράλληλα οφείλουμε να επισημάνουμε ότι δεν υπάρχει κείμενο της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ για την εκπαιδευτική πολιτική που να μην επικεντρώνεται (ως υποτίθεται αντίδοτο στα «παρωχημένα αναλυτικά προγράμματα», στην «κουραστική εγκύκλια γνώση» και στην «αποστήθιση και τη μηχανική μάθηση» που «μετατρέπει τους μαθητές σε παθητικούς αποδέκτες») στην ανάγκη βελτίωσης των δεξιοτήτων με προτεραιότητα τους τομείς της «καινοτομίας» και της «επιχειρηματικότητας» καθώς και στη μέθοδο «μαθαίνω πώς να μαθαίνω» (learning to learn), η οποία αποτελεί, μάλιστα, μία από τις οκτώ δεξιότητες που έχει αποφασίσει η Ε.Ε. ότι πρέπει να δίνονται μέσω της εκπαιδευτικής διαδικασίας για τη «διά βίου μάθηση».
Πιο συγκεκριμένα, το 2018, με βάση την αξιολόγηση των δεξιοτήτων των ενηλίκων (PIAAC), αλλά και των μαθητών (PISA), ο ΟΟΣΑ εκδίδει την έκθεση «Το μέλλον της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων. Η εκπαίδευση το 2030» (Τhe future of education and skills. Education 2030) και την ίδια στιγμή δημιουργεί ξεχωριστή ιστοσελίδα για τις δεξιότητες.
Η στόχευση
Να το πούμε από την αρχή: Η όλη επιχείρηση του ΥΠΑΙΘ αφορά στον εξοβελισμό της στέρεης και ολοκληρωμένης γνώσης και στην αντικατάστασή της με εφήμερες δεξιότητες και στο άνοιγμα του δρόμου για άμεση πρόσβαση των επιχειρήσεων στο σχολείο. Οι «ήπιες δεξιότητες», οι «χρήσιμες δεξιότητες», οι «νέες εκπαιδευτικές θεματικές» και τα «εργαστήρια δεξιοτήτων», που κλίνει σε όλες τις πτώσεις η υπουργός Παιδείας, σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν συγκεκριμένη πολιτική ιδιοκτησία και καινοτομία της νέας ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, αλλά συνέχεια, με διαφορετικό, ενδεχομένως, πολιτικό μείγμα, όλων των ηγεσιών του υπουργείου Παιδείας από το 2010 (Αννα Διαμαντοπούλου) και μετά, καθώς απλά αναπαράγουν την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ (οι δεξιότητες αυτές περιγράφονται εδώ και χρόνια στις κατευθύνσεις του ΟΟΣΑ, με βάση αυτές χτίστηκε ο διαγωνισμός PISA, με τη γνωστή αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του) και το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα στην προοπτική ανάπτυξης μιας ευέλικτης εργατικής δύναμης σε συνθήκες καθολικής εργασιακής ανασφάλειας.
Να το ξεκαθαρίσουμε: Το ζήτημα των δεξιοτήτων είναι εξαιρετικής σημασίας, γιατί σχετίζεται άμεσα με το τι και το πώς μαθαίνουν τα παιδιά στο σχολείο, τι άνθρωπο, τι εργαζόμενο πρέπει να βγάλει το σχολείο, ώστε να είναι φτηνός, πειθαρχημένος, αποδοτικός και εκμεταλλεύσιμος. Ο δικός μας ΣΕΒ, που εξειδικεύει την παραπάνω «γραμμή», απαιτεί «επένδυση σε περισσότερες, καλύτερες και σύγχρονες δεξιότητες, οι οποίες είναι αναγκαίες για την αποτελεσματική λειτουργία των επιχειρήσεων».
Η κ. Κεραμέως και οι πρόεδροι του ΙΕΠ και της ΑΔΙΠΠΔΕ, αξιοποιώντας τη νομοθεσία της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας (Κ. Γαβρόγλου) και με βάση τις προτάσεις του ΟΟΣΑ, επιχειρούν να οριοθετήσουν, για ακόμη μία φορά, τον καμβά ενός φτηνού σχολείου, προσανατολισμένου στην αγορά και τις δεξιότητες, τεχνοκρατικού, απογυμνωμένου από κάθε ευρύτερο μορφωτικό ρόλο και βέβαια με κυρίαρχη την ελαστική απασχόληση.
Καλυμμένη υποτίμηση της ουσίας της μόρφωσης
Η «εκμάθηση της μάθησης», προτεραιότητα της κυρίαρχης εκπαιδευτικής πολιτικής, στηρίζεται σε ένα είδος γενικής μόρφωσης, το οποίο δεν καλλιεργεί και δεν αναπτύσσει τη συνθετική-αναλυτική σκέψη, δεν δίνει τις βάσεις για την ερμηνεία της κοινωνίας και του κόσμου, δεν στοχεύει καν στην κατανόηση του κόσμου και της κοινωνίας, καθώς αποτελεί μια αποστεωμένη καρικατούρα της «εκμάθησης της μάθησης» που προώθησε το κίνημα της νέας αγωγής. Βασίζεται στον κατακερματισμό της γνώσης, στην άρνηση του ενιαίου χαρακτήρα της.
Ο υπερτονισμός τού «μαθαίνω πώς να μαθαίνω», αποσυνδεδεμένος από το «τι και για ποιο σκοπό μαθαίνω», αποτελεί υποτίμηση της ουσίας της μόρφωσης. Και όπως εύστοχα σημειώνει ο πανεπιστημιακός Γιώργος Γρόλλιος, το ζητούμενο για τη μορφωτική αντίληψη της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης είναι η ανάπτυξη της «εκμάθησης της μάθησης», με στόχο την επιλεκτική αξιοποίηση τεμαχισμένων γνώσεων σε συνθήκες εργασίας που αλλάζουν. Μιλάμε για την εξοικείωση του μαθητή με δεξιότητες απαραίτητες στην αγορά εργασίας, τον εφοδιασμό του με ένα «κουτί πρώτων βοηθειών» γεμάτο βασικές γνώσεις/δεξιότητες με τις οποίες θα βγει στην αγορά εργασίας ώστε να είναι αποδοτικός και εκμεταλλεύσιμος, δηλαδή ακόμα πιο φτηνός.
Παράλληλα, στα πλαίσια της λεγόμενης «εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης», μπαίνει ο δείκτης σε σχέση με την «καλλιέργεια δεξιοτήτων στους μαθητές». Είναι φανερό, εκτός των άλλων ότι η γενίκευση των εργαστηρίων δεξιοτήτων, οι διαδικασίες του προγραμματισμού, των αξιολογικών αποτιμήσεων και των δημοσιεύσεων της δουλειάς του κάθε συναδέλφου καμία σχέση δεν έχουν με την παιδαγωγική διαδικασία.
Κοντολογίς, στην εποχή της ευαλσφάλειας, της συντριβής της μόνιμης εργασίας και των ελαστικών σχέσεων εργασίας, η γενική παιδεία ισοπεδώνεται και αποθεώνονται οι αποσπασματικές «δεξιότητες»: ο χειρισμός πληροφοριών αντί της κριτικής σκέψης, ο κατακερματισμός της γνώσης σε χρήσιμα στοιχεία. Αυτή η χρησιμοθηρία οδηγεί στην αδυναμία συνολικής θεώρησης του σύγχρονου κόσμου, εξήγησης και αμφισβήτησής του. Παράλληλα επιδιώκεται να προσαρμοστεί η εκπαίδευση και η εργατική δύναμη στις «νέες συνθήκες», με άλλα λόγια, στην ευελιξία, αποδοτικότητα, ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα, απασχολησιμότητα, κόστος, κλπ, αλλά και να τις αναπτύξει, να τις τυποποιήσει περισσότερο, να τις μετρήσει και να τις ελέγξει, ώστε να διαμορφώσει το σημερινό εργαζόμενο με εργασιακές προδιαγραφές 19ου αιώνα και παραγωγικές δυνάμεις 21ου αιώνα!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου