Η Μαρία Μοντεσσόρι γεννήθηκε σαν σήμερα 31 Αυγούστου 1870 στο Κιαραβάλλε της Ιταλίας. Το 1896 αποφοίτησε από την Ιατρική σχολή του πανεπιστημίου της Ρώμης, ως η πρώτη γυναίκα γιατρός της πατρίδας της, ενώ πολύ συχνά ήρθε αντιμέτωπη με εχθρικές και αρνητικές συμπεριφορές από άλλους φοιτητές και καθηγητές της ιατρικής σχολής εξαιτίας του φύλου της.
Έχοντας τις ειδικότητες της παιδιάτρου και της ψυχίατρο συνέχισε τις σπουδές της στη φιλοσοφία και τη ψυχολογία με αντικείμενο τα θέματα συμπεριφοράς και αγωγής, κάτι που την οδήγησε στο συμπέρασμα ότι για τη θεραπεία και τη διδασκαλία παιδιών με νοητική υστέρηση και ειδικές μαθησιακές ανάγκες θα έπρεπε να συνδυαστεί η παιδαγωγική επιστήμη με την ιατρική.
Προκειμένου να εφαρμόσει αυτές τις διαπιστώσεις ανοίγει το 1907 το πρώτο "Σπίτι των παιδιών" εφαρμόζοντας τις μεθόδους της σε φυσιολογικά παιδιά, εγκαταλειμμένα όμως λόγω φτώχειας, χωρίς ίχνος μόρφωσης και τρόπων συμπεριφοράς. Δίνοντας έμφαση σε πρωτοποριακά εποπτικά μέσα διδασκαλίας που κατασκεύαζε η ίδια και χρησιμοποιώντας διαισθητικά εκπαιδευτικά παιχνίδια δικής της εμπνεύσεως, πέτυχε σε μικρό χρονικό διάστημα να τα μεταμορφώσει σε ευγενικά και τακτικά παιδιά, που φρόντιζαν τον χώρο τους και διάβαζαν και έγραφαν μόνα τους.
Λόγω της τεράστιας επιτυχίας που είχαν οι μέθοδοι της σε παιδιά με χαμηλό νοητικό δείκτη, πολλοί συνέδεσαν το όνομα της σχετικά με τις μαθησιακές δυσκολίες. Όμως το παιδαγωγικό υλικό που δημιούργησε ήταν προσαρμοσμένο στις ανάγκες των παιδιών για όλα τα μαθήματα και θεωρητικά και θετικά και ανεξάρτητο της μαθησιακής ικανότητας των μαθητών, αλλάζοντας τις παιδαγωγικές προσεγγίσεις διεθνώς.
10 σοφές σκέψεις της Μοντεσσόρι
1. Ο στόχος της εκπαίδευσης στη νεαρή παιδική ηλικία θα πρέπει να είναι η ενεργοποίηση της φυσικής επιθυμίας του παιδιού να μάθει.
2. Μην τους λέτε πώς να το κάνουν. Δείξτε τους πώς να το κάνουν, χωρίς να λέτε κουβέντα. Αν μιλήσετε, θα κοιτάνε τα χείλη σας που κουνιούνται. Αν τους δείξετε θα θελήσουν να το κάνουν μόνα τους.
3. Η εκπαίδευση ακόμα κι ενός μικρού παιδιού, δεν έχει στόχο να το προετοιμάσει για το σχολείο, αλλά για τη ζωή.
4. Αφήστε τα παιδιά να είναι ελεύθερα. Αφήστε τα να βγουν έξω όταν βρέχει. Αφήστε τα να βγάλουν τα παπούτσια τους όταν βρουν μια λιμνούλα με νερό. Αφήστε τα να ξεκουραστούν όταν ένα δέντρο τα προσκαλεί να κοιμηθούν κάτω από τη σκιά τους.
5. Όταν τα παιδιά έρχονται σε επαφή με τη φύση, ανακαλύπτουν τη δύναμή τους.
6. Ποτέ μη βοηθάτε ένα παιδί σε μια εργασία που νοιώθει ότι μπορεί να την καταφέρει μόνο του.
7. Το να αφήνεις το παιδί να κάνει ό,τι θέλει, όταν ακόμα δεν έχει αναπτύξει δυνάμεις ελέγχου, είναι σαν να προδίδεις την ιδέα της ελευθερίας.
8. Το παιχνίδι είναι η δουλειά του παιδιού.
9. Αφήστε τα παιδιά να φωνάξουν και να γελάσουν όταν ο ήλιος τα ξυπνάει το πρωί.
10. Η πιο σημαντική περίοδος στη ζωή δεν είναι η ηλικία της πανεπιστημιακής μόρφωσης, αλλά η πρώτη, η περίοδος από τη γέννηση ως τα 6.
Η μοντεσσοριανή μέθοδος έχει ως βασικό στόχο να βοηθήσει το παιδί να αναπτυχθεί διανοητικά και ηθικά σε έναν ικανό ενήλικα, μέλος της κοινωνίας στην οποία ζει. Η ανεξαρτησία, η ελευθερία με όρια και ο σεβασμός στη φυσική ανάπτυξη του παιδιού, θα το οδηγήσουν να εξελιχθεί σε έναν ισορροπημένο άνθρωπο, με αυτοπειθαρχία και αυτοσυγκέντρωση που θα μπορεί να συνεργάζεται, να παίρνει πρωτοβουλίες και να σέβεται.
10 θεωρίες της Μοντεσσόρι
1. Μην μιλάτε με άσχημο τρόπο σε ένα παιδί και μην χρησιμοποιείται άσχημα λόγια, όταν αναφέρεστε
σε αυτό, ακόμα και κατά την απουσία του.
2. Μην αγγίζετε ένα παιδί παρά τη θέλησή του
3. Επικεντρωθείτε στο να ενισχύσετε και να βοηθήσετε στο να αναπτυχθούν τα θετικά στοιχεία και οι υπάρχουσες ικανότητες του παιδιού.
4. Βοηθήστε το να συμμετέχει ενεργά στην προετοιμασία του περιβάλλοντος μάθησης. Βοηθήστε το παιδί να αναπτύξει εποικοδομητική σχέση με το περιβάλλον του.
5. Να είστε πάντα έτοιμοι να ανταποκριθείτε στο κάλεσμα ενός παιδιού που έχει την ανάγκη σας και πάντα να ακούτε και να απαντάτε στο παιδί που σας απευθύνεται.
6. Σεβαστείτε το παιδί που κάνει κάτι λάθος και μπορεί αργότερα να εντοπίσει μόνο του το λάθος και να διορθωθεί.
7. Σεβαστείτε το παιδί την στιγμή που ξεκουράζεται ή όταν συλλογίζεται τι έχει να κάνει ή τι θέλει να κάνει. Μην το κατευθύνετε, ούτε να το αναγκάζετε σε άλλες μορφές δραστηριοτήτων.
8. Βοηθήστε το παιδί που βρίσκετε σε αναζήτηση κάποιας δραστηριότητας και δεν μπορεί να βρει τι θέλει να κάνει.
9. Να είστε ακούραστοι στο να επαναλαμβάνετε αυτό που θέλετε, στο παιδί που αρνήθηκε λίγο νωρίτερα να σας ακούσει. Κάνετε αισθητή την παρουσία σας στο παιδί που βρίσκετε σε αναζήτηση και αποστασιοποιηθείτε από το παιδί που έχει βρει τις απαντήσεις του.
10. Πάντα να συμπεριφέρεστε στο παιδί χρησιμοποιώντας τους καλύτερους τρόπους σας και να του προσφέρετε τον καλύτερο εαυτό σας.
Το 1922 η Μοντεσσόρι διορίζεται από την κυβέρνηση της Ιταλίας και γίνεται επιθεωρητής των σχολικών μονάδων, ενώ το 1934 εξορίζεται από το καθεστώς του Μουσολίνι. Ζει στην Ισπανία και στη συνέχεια στην Ινδία μέχρι το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1949 μετακομίζει μόνιμα στην Ολλανδία μέχρι και το τέλος της ζωής της, το 1952, σε ηλικία 82 ετών.
10 σημαντικά βιβλία της Μοντεσσόρι
1. Ο Δεκτικός Νους
2. Παιδαγωγικό Μανιφέστο
3. Μιλώντας σε γονείς
4. Τι πρέπει να ξέρετε για το παιδί σας
5. Η ανακάλυψη του παιδιού
6. Να χτίσουμε τον κόσμο που ταιριάζει στο παιδί
7. Εκπαίδευση για έναν καινούριο κόσμο
8. Το παιδί στην οικογένεια
9. Από την παιδική ηλικία στην εφηβεία
10. Το όραμα μιας νέας αγωγής
Σήμερα, υπάρχει διεθνής οργανισμός (Association Montessori International) ο οποίος εποπτεύει και καθοδηγεί τα εκατοντάδες μοντεσσοριανά σχολεία που λειτουργούν σε Ευρώπη, Η.Π.Α., Καναδά, Αφρική και Ασία.
Στη χώρα μας η παιδαγωγός Μαρία Γουδέλη, με τη βοήθεια του Δημήτρη Γληνού, ίδρυσε το 1936 το πρώτο μοντεσσοριανό νηπιαγωγείο και το 1950 το πρώτο δημοτικό της σχολής, που αποτελεί και το αρχαιότερο μοντεσσοριανό δημοτικό σε όλη την Ευρώπη, με εξαίρεση τα σχολεία που ίδρυσε η ίδια η Μαρία Μοντεσόρι. Τον Ιανουάριο του 1964 ίδρυσε με τον μαθηματικό Σωτήρη Γουδέλη το σχολείο τους με την επωνυμία "Μοντεσσοριανή Σχολή Αθηνών, Μαρία Γουδέλη", που περιλαμβάνει παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο και δημοτικό στη Νέα Φιλοθέη, όπου λειτουργεί μέχρι σήμερα. Αρκετά ακόμα ιδιωτικά σχολεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη εφαρμόζουν τις μοντεσσοριανές μεθόδους διδασκαλίας.
Η Μαρία Μοντεσσόρι προτάθηκε τρεις φορές για το Νόμπελ Ειρήνης.
Θανάσης Κοπάδης
Μαθηματικός - Συγγραφέας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου