Πέτρος Δημητρακόπουλος
Φιλόλογος, Υποδ/ντής στο Μουσικό Σχολείο Ιλίου
ΜΑ Διαπολιτισμική Επικοινωνία, ΜΔΕ Δημόσιο Δίκαιο & Δημόσια Πολιτική

Στη δημόσια συζήτηση, δίνεται η έμφαση στην αξιολόγηση των γνώσεων των μαθητών Δημοτικού και Γυμνασίου ως προς την ελληνική γλώσσα και αναδεικνύεται, μάλιστα, η ανάγκη για κριτική σκέψη, αλλά δεν διεξάγεται στιβαρή συζήτηση στο κρίσιμο ερώτημα: 

Πώς αποφασίζουμε να διαρθρώσουμε την ύλη από τάξη σε τάξη;

Η πρότασή μας είναι ότι θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν τα ευρωπαϊκά επίπεδα γλωσσομάθειας  Α1, Α2, Β1, Β2, Γ1, Γ2  στην εκπόνηση αναλυτικών προγραμμάτων για την Ελληνική Γλώσσα στο Σχολείο. Ως τώρα, τα επίπεδα γλωσσομάθειας είναι πλοηγοί στη διδασκαλία της Ελληνικής κυρίως ως Δεύτερης/Ξένης Γλώσσας. 

 Γλωσσολόγοι, παιδαγωγοί, κοινωνιολόγοι και επιστήμονες με συναφές επιστημονικό υπόβαθρο μπορούν να συζητήσουν και να συγκεράσουν απόψεις για το ποιες γλωσσικές γνώσεις και επικοινωνιακές δεξιότητες στον προφορικό και γραπτό λόγο (πρέπει να) προσεγγίζονται/κατακτώνται σε διαφορετικές ηλικίες των παιδιών και των εφήβων: ποια τμήματα του συστήματος γραμματικής, ποιων ειδών κειμένου η γραπτή ή προφορική σύνθεση, ποιο λεξιλόγιο, ποιες πτυχές κριτικής σκέψης προσδιορίζονται ως προσδοκώμενες γλωσσικές εμπειρίες, γνώσεις και ικανότητες.

Η διατύπωση σαφών διδακτικών στόχων σε αντιστοίχιση με τα ευρωπαϊκώς αναγνωρισμένα επίπεδα γλωσσομάθειας θα συντελούσε στην εκπόνηση αναλυτικών προγραμμάτων άμεσα συνδεδεμένων με την ηλικιακή και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. 

Θα ήταν πιο εφικτή η μετατόπιση από τη χρήση πλεονάζουσας μετα-γλώσσας  (ορολογίας γλωσσικής ανάλυσης) στην πρακτική εξάσκηση των παιδιών με στόχο ένα διευρυμένο γλωσσικό ορίζοντα. Σε μεγάλο ποσοστό παραμένει η αξιολόγηση με κριτήριο την «επιδέξια» χρήση ορολογίας για τη γλώσσα και όχι τη δημιουργική χρήση της γλώσσας, σε μια αλυσίδα συστηματικής πρακτικής εξάσκησης. 

Ως προς την αξιολόγηση, θα ήταν σε όλους αποσαφηνισμένο ότι π.χ. οι προέφηβοι στην ΣΤ΄ Τάξη του Δημοτικού ή οι έφηβοι στη Γ΄ Γυμνασίου αξιολογούνται σε Χ επίπεδο ελληνομάθειας, κατά τα πρότυπα γλωσσομάθειας.