Νίκος Τσούλιας*Αναγνωστικό Α΄ Δημοτικού 1971, των Ι. Γιαννέλη, Γ. Σακκά
Δεν είναι μόνο η δημοτική γλώσσα που του έδωσε τη ζωντάνια και την παιδαγωγική δυναμική. Είναι και το ίδιο το περιεχόμενο, η θεματολογία, η παιδαγωγική αντίληψη ακόμα και η εικονογράφηση που συγκλίνουν σε μια έκφραση αγάπης προς το παιδί και σε μια νοοτροπία καλλιέργειας της μάθησης.
Σε μια εποχή όπου το ελληνικό σχολείο βίωνε τον έντονο πειθαναγκασμό, το “Αλφαβητάριο” αυτό εμφανίστηκε σα μια όαση δημιουργικότητας και σύνδεσής του με την κοινωνική πραγματικότητα, με την ίδια τη ζωή του λαού μας.
Οι ήρωες, οι ηθογραφικοί χαρακτήρες είναι οι συνηθισμένοι άνθρωποι της κοινωνίας μας. Ξεχειλίζει το βιβλίο από την αγροτική ζωή – την κρατούσα τότε εικόνα της χώρας μας -, από τα στοιχεία της όμορφης και ποικιλόμορφης ελληνικής φύσης. Η ροή της όλης γραφής ακολουθεί τις εποχές του χρόνου, παρατηρεί τα δρώμενα με ψύχραιμη ματιά, δεν εξωραΐζει αλλά και ούτε αμαυρώνει την όλη πραγματικότητα.
Το αξιακό του φορτίο δεν υποτάσσεται στην ιδεολογική προπαγάνδα που τόσο ταλαιπώρησε την εκπαίδευσή μας. Υπηρετεί τις βασικές παιδαγωγικές αρχές (σεβασμός στον άλλον / στην άλλη, αγάπη στον άνθρωπο, φιλεργατικότητα…) χωρίς προσταγές και “εκβιαστικά διλήμματα”, με τρόπο ελεύθερης αγωγής και προαγωγής ενός ουμανιστικού ηθικού περιεχομένου της συμπεριφοράς του ανθρώπου. Το τρίπτυχο “πατρίδα – θρησκεία – οικογένεια” θα παραμείνει κυρίαρχο, χωρίς ωστόσο να παίρνει τη μορφή του απόλυτου δόγματος, του επιβεβλημένου θέσφατου.
Όσοι / όσες είχαν την τύχη να διδαχθούν το βιβλίο αυτό σίγουρα θα νιώθουν ακόμα τον αέρα μιας ελεύθερης παιδαγωγικής πνοής, ενός κλίματος ζωντάνιας και ελευθερίας, σε ένα ευρύτερο περιβάλλον αυταρχισμού. Η νοσταλγία για την παιδική ηλικία είναι δεδομένη και όμορφο συστατικό στοιχείο της ζωής, αλλά όταν έχει ένα πολύ όμορφο περιεχόμενο, γίνεται ένα διαρκές ταξίδι επιστροφής στην εστία, στον πιο στενό πυρήνα της ύπαρξής μας.
Αλλά δεν πρόκειται μόνο για το στοιχείο της νοσταλγίας, το οποίο, ούτως ή άλλως, έχει την ομορφιά του και την αυταξία του. Αν θέλει κάποιος / κάποια να κατανοήσει πλήρως το εκπαιδευτικό μας σύστημα, οφείλει να περιδιαβεί το νήμα των σχολικών βιβλίων και δη των αναγνωστικών βιβλίων. Κρύβουν μέσα τους εκπαιδευτικές πολιτικές, παιδαγωγικές νοοτροπίες, σχολικές κουλτούρες, διαχρονικές προσεγγίσεις της εξέλιξης της ελληνικής κοινωνίας, ηθογραφικούς χαρακτήρες, παραδόσεις και στοιχεία του λαϊκού πολιτισμού μας. Κρύβουν όψεις του εαυτού μας, της συλλογικής συνείδησής μας.
Η πρότασή μου είναι απλή: διαβάστε τα αναγνωστικά βιβλία των παλιότερων εποχών. Τολμώ να πω ότι είναι μια όμορφη άσκηση μάθησης, είναι μια όμορφη στάση ζωής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου