Η συζήτηση για ένα νέο «λοκντάουν» στην Ελλάδα δυστυχώς (ή ευτυχώς) παραμένει στην επικαιρότητα καθώς και το μέγα ερώτημα για το αν τα σχολεία μας θα παραμείνουν ανοιχτά.
Η προηγούμενη διάρκεια του «εκπαιδευτικού λοκντάουν» δεν είχε προηγούμενο σε παγκόσμιο επίπεδο και οι συνέπειες αυτής υπήρξαν επώδυνες για εκατομμύρια μαθητές παγκοσμίως.
Σήμερα, η δυνατότητα συνέχισης της παροχής δια ζώσης εκπαίδευσης στα σχολεία της χώρας μας, παραμένει κρίσιμη. Πέρα από την εκπαιδευτική διάσταση, υπάρχει και η οικονομική. Γονείς που δεν έχουν «ήσυχο» το κεφάλι τους, ως προς την εκπαίδευση των παιδιών τους, δεν μπορούν να εργαστούν ικανοποιητικά και γενικότερα να συμβάλλουν στο να κινηθεί η οικονομία και να λειτουργήσει σωστά η κοινωνία μας.
Από την άλλη, για να υπάρχουν όσο το δυνατόν λιγότερα προβλήματα λόγω του Covid-19, οφείλουν τα πρωτόκολλα λειτουργίας στα σχολεία να είναι αυστηρά. Σε αυτό το πλαίσιο έρχεται το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων της χώρας μας, με πρόσφατο έγγραφο, που δημοσιοποιεί στις 1 Νοεμβρίου 2021, επιχειρεί να δώσει ορισμένες απαντήσεις, σε διάφορα πιθανά ερωτήματα σχετικά με τα μέτρα προστασίας και το πρωτόκολλο λειτουργίας των σχολείων για το έτος 2021-2022. Μεταξύ των άλλων μέτρων, αναφέρει (ως απάντηση στη 12η ερώτηση) το μέτρο των «διαφορετικών διαλειμμάτων για σταθερές ομάδες μαθητών». Η σύσταση αυτή προφανώς δεν «επιβάλλεται», αλλά δύναται να αξιοποιηθεί από μία σχολική μονάδα ως ένα από τα «μέτρα προστασίας» Covid-19.
Πόσο όμως, «τα διαφορετικά διαλείμματα για σταθερές ομάδες μαθητών» προστατεύουν την υγεία των μαθητών μας και με τι τίμημα;
Καταρχήν τα διαλείμματα στα σχολεία γίνονται σε εξωτερικούς χώρους, όπου οι μαθητές υποχρεούνται να φορούν μάσκες προστασίας από τον Covid-19. Υπό αυτές τις συνθήκες, η πιθανότητα διασποράς της νόσου θεωρείται μικρή.
Από την άλλη, τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει το εν λόγω μέτρο στη λειτουργεία του σχολείου είναι δυστυχώς πολλά. Από προσωπικές εμπειρίες, αναφέρω ενδεικτικά και μόνο τα εξής:
• Υψηλά επίπεδα θορύβου εν ώρα μαθήματος, δεδομένου ότι, όταν κάποια τμήματα κάνουν έξω διάλειμμα, κάποια άλλα πρέπει να βρίσκονται στις αίθουσες διδασκαλίας.
• Στο πλαίσιο της μετακίνησης εκπαιδευτικών (διαφόρων ειδικοτήτων) από αίθουσα σε αίθουσα του σχολείου, συχνά «σπάνε» διδακτικές ώρες από διαλείμματα και χάνεται πολύτιμος χρόνος στο να μπαίνουν και να βγαίνουν απλά οι μαθητές από τις τάξεις τους.
• Δημιουργείται πρόβλημα στο μάθημα της γυμναστικής όταν αυτό πρέπει να πραγματοποιηθεί στον χώρο της αυλής, όπου -συνεχώς- διαφορετικά τμήματα τάξεων, κάνουν ξεχωριστά διαλείμματα.
Τη στιγμή λοιπόν που -με παιδαγωγικό κόστος στη λειτουργία του σχολείου- προβάλλεται το μέτρο «των διαφορετικών διαλειμμάτων για σταθερές ομάδες μαθητών», ως ένα «μέτρο προστασίας» από τον Covid-19, παρατηρείται το εξής οξύμωρο στη λειτουργία των ολοήμερων τμημάτων του σχολείου.
Τα ολοήμερα τμήματα έρχονται να καλύψουν -κατά βάση- τόσο μία παιδαγωγική όσο και μια κοινωνική ανάγκη. Για τη φετινή σχολική χρονιά (2021-22) αναφέρεται ότι γίνονται «δεκτές όλες ανεξαιρέτως οι αιτήσεις των γονέων/κηδεμόνων για φοίτηση των μαθητών/τριών στο Ολοήμερο Πρόγραμμα, χωρίς προϋποθέσεις» (ΥΠΑΙΘ, Φ7/111089 /Δ1, παρ. Α3α). Αυτό ως μέτρο από παιδαγωγικής απόψεως είναι σωστό, στον βαθμό που προσλαμβάνεται και το αντίστοιχο -απαραίτητο- εκπαιδευτικό προσωπικό.
Από την εμπειρία μου, ωστόσο, καταγράφω σε μεγάλα, πολυθέσια σχολεία της πόλης μου, μικρό αριθμό τμημάτων ολοήμερου, με πολυάριθμη συμμετοχή μαθητών, από διαφορετικά τμήματα τάξεων. Πέρα από την παιδαγωγική διάσταση του προβλήματος (ελλιπή δυνατότητα εκπαιδευτικής υποστήριξης μαθητών που έχουν ανάγκη) εντοπίζεται και ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα στα υγειονομικά πρωτόκολλα του Covid-19. Ιδιαίτερα την ώρα του γεύματος (13:20-14:00) βρίσκονται πολλοί μαθητές συνωστισμένοι σε κλειστούς χώρους αιθουσών, χωρίς να φορούν μάσκες προστασίας από τον Covid-19, καθώς εκείνο το διάστημα οι μαθητές τρώνε. Υπό αυτές τις συνθήκες οι πιθανότητες διασποράς Covid-19, προφανώς είναι ιδιαίτερα αυξημένες.
Γενικά ένα ζήτημα στη διαχείριση κρίσεων -πάσης φύσεως- είναι η εκτίμηση του ρίσκου. Το κόστος και το όφελος κάθε απόφασης έχει να κάνει με το πώς μπορούμε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, αξιοποιώντας τους εκάστοτε διαθέσιμους πόρους (οικονομικούς, ανθρώπινους, χρονικούς, κοινωνικούς, ψυχολογικούς, παιδαγωγικούς κλπ).
Εμφανίζεται λοιπόν το μέτρο «των διαφορετικών διαλειμμάτων, για σταθερές ομάδες μαθητών» να έχει:
• μεγάλο «παιδαγωγικό» κόστος (δυσλειτουργία σχολικής μονάδας)
• μικρό κέρδος ως μέτρο προστασίας του Covid-19 (εφαρμογή σε συνθήκες μικρής διασποράς)
• μηδενικό οικονομικό κόστος (δεν απαιτείται επιπλέον εκπαιδευτικό προσωπικό).
Από την άλλη, η ύπαρξη σταθερών, ολιγομελών τμημάτων στο ολοήμερο πρόγραμμα του σχολείου, θα είχε:
• μεγάλο παιδαγωγικό όφελος (ποιοτικότερη εκπαιδευτική υποστήριξη των μαθητών)
• μεγάλο όφελος προστασίας από τον Covid-19 (εφαρμογή σε ιδιαίτερα «κρίσιμες» συνθήκες υψηλής διασποράς).
• σχετικό οικονομικό κόστος (απαιτείται η πρόσληψη επιπλέον εκπαιδευτικού προσωπικού).
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω επιχειρήματα, οι κατά περίπτωση αποφάσεις που λαμβάνονται από τους «καθ’ ύλην αρμόδιους», καταδεικνύουν και τις εκάστοτε προτεραιότητες αυτών.
Χρέος μας, ως εκπαιδευτικοί, είναι να αναδεικνύουμε τέτοιου είδους ζητήματα, όταν και όπου τα εντοπίζουμε και να διεκδικούμε από τους αρμόδιους φορείς της πολιτείας τα απαραίτητα μέσα και τους πόρους που θα υποστηρίξουν την εύρυθμη λειτουργία του δημόσιου σχολείου που υπηρετούμε, προστατεύοντας παράλληλα και τη δημόσια υγεία στην τοπική κοινότητα που αυτό βρίσκεται.
Η σιωπή μας -όταν εντοπίζουμε σχετικό πρόβλημα- μας καθιστά συνένοχους στη μη επίλυση αυτού.
*Δάσκαλος Πρώτης τάξης Δημοτικού σε πολυθέσιο σχολείο του Ηρακλείου-Κρήτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου