του Βαγγέλη Δήμα*
Είναι μπελάς αυτοί οι δυσλεκτικοί! Γενικώς, όλοι αυτοί οι Φ.Α., οι φυσικώς αδύνατοι. Δεν το διατυμπανίζεις από αιδημοσύνη, και μπράβο σου, κύριε καθηγητά! Εμμέσως πλην σαφώς όμως, δηλώνεται στην φάτσα σου και στα μισόλογα χαμηλής εντάσεως που σέρνονται από το στόμα σου.
Τι θα τους κάνεις; Ιδίως, όταν είναι πολλοί, και συνεχίζουν να φυτρώνουν σαν τα ζιζάνια στα χωράφια του σχολείου με τη βούλα των Κ.Ε.Σ.Υ, αλλά εσύ δεν έχεις διδαχθεί τέτοια κηπουρική. Ιδίως, στο τέλος της χρονιάς στις εξετάσεις. Ιδίως, όταν αργούν να σου έρθουν, για να τους εξετάσεις. Ιδίως, αν δεν έχουν κρατήσει σημειώσεις στο γραπτό τους και τα σκέφτονται εκείνη την ώρα, οι ανοργάνωτοι!
Και θέλουν και το χρόνο τους, κι εσύ χρόνο δεν έχεις, ιδίως, όταν η κούραση σε έχει καταβάλει και η σκέψη σου έχει ήδη προσγειωθεί στα πακέτα με τα προς διόρθωση γραπτά και τα συνοδευτικά εξωτικά τους μαργαριτάρια. Και, αν είσαι και γυναίκα, έχεις να ετοιμάσεις και το φαγητό στο σπίτι. Γιατί εδώ, you know, is Greece, και οι παραδόσεις πρέπει να τηρούνται. Άλλωστε ανήκεις στους φυσικώς αδυνάτους ως γυναίκα και μην το ξεχνάς!
Φυσικώς αδύνατοι. Κανονικά θα περιμέναμε η φράση αυτή να συνδέεται με έναν σωματότυπο fit, που διαθέτει εκ γενετής (;) μία υψηλή μεταβολική ικανότητα. Αντιθέτως και ατυχεστάτως με έναν αποκλειστικό, μονοδιάστατο συνειρμό οδηγεί τη σκέψη σε αυτούς που έχουμε βαφτίσει (σταμπάρει;) ως "αδύνατους" μαθητές. Στους μαθητές με ελλείψεις, με δυσαναπλήρωτα κενά, τους ελλειπτικούς από τη φύση. Υποδηλώνει δηλαδή μία κατωτερότητα και συντελείται αυτομάτως στο μυαλό η σύνδεση - σύγκριση με τον "δυνατό" μαθητή, τον χαρισματικό" μαθητή του παραμυθιού. Του παραμυθιού που δεν λέμε να το σταματήσουμε, εκπαιδευτικοί, γονείς και η μαμά πολιτεία.
Μένουν τελευταίοι, να μαζέψουν μετά το πάρτι των εξετάσεων, για να σβήσουν τα φώτα, όταν έχουν φύγει όλοι οι συμμαθητές τους. Για τιμωρία, επειδή είναι διαφορετικοί και, προφανώς, δεν θα έπρεπε να είναι έτσι. Πρέπει να προσαρμοστούν στην πλειοψηφία. Δημοκρατία! Η στήριξη και η υποστήριξη είναι προαιρετικές, είναι δώρα κάποιας φιλότιμης ψυχής, πρέπει να τις διεκδικήσεις, έστω και αν είναι με τους νόμους κατοχυρωμένες.
Συχνά βιάζονται ποιος θα τελειώσει πρώτος το γραπτό του, για να πάρει καλή θέση στην ουρά που περιμένει να εξεταστεί από τον διδάσκοντα του τμήματος. Όταν συγκροτείται εξεταστική επιτροπή, από τον διδάσκοντα και κάποιον άλλον εκπαιδευτικό, υπάρχει λιγότερος χώρος για επιείκεια, για οικειότητα, για πλησίασμα γενικώς. Δεν πρέπει να φανείς ελαστικός στο συνάδελφο, ότι ευνοείς τον προφορικώς εξεταζόμενο και από την άλλη πλευρά ότι αδικείς τα άλλα παιδιά που εξετάζονται γραπτώς. Δικαιοσύνη!
Αυτοί που δεν ξέρουν, συγνώμη που δεν θέλουν να ξέρουν, θα δηλώσουν με κρεόντειο απολυτότητα πως οι μαθητές που εξετάζονται προφορικώς έχουν μία παραπάνω βοήθεια, μία εύνοια. Είναι οι γνωστοί που έχουν εύκολη την κριτική, που τους αρέσει να γκρινιάζουν, γιατί έτσι φουσκώνουν από ηθική ανωτερότητα, ενώ ταυτόχρονα ξεφορτώνονται τις ευθύνες τους.
Κι εσύ όμως, δάσκαλε, συχνά δηλώνεις ότι είναι τεμπέληδες γι’ αυτό δεν διαβάζουν. Εδώ είσαι λάθος, μπερδεύεις την αιτία με το επακόλουθο. Η τεμπελιά, η αδιαφορία και η αδυναμία αποκαλύπτουν τις ελλείψεις, τις ευθύνες από την πλευρά μας να πετύχουμε να τους εμπλέξουμε. Αντίθετα, χρεώνουμε με υπερβάλλουσα αυστηρότητα τους μαθητές για τη δική μας αποτυχία. Μάλλον θέλουμε περισσότερο να πείσουμε τον εαυτό μας ότι δεν έχουμε μερίδιο στην ευθύνη, αφού κάνουμε ό,τι περνά από τα χέρια μας και από τα λόγια μας. Ένας ψυχολόγος θα το ονόμαζε προβολή, δηλαδή καθρεφτίζεις, αποτυπώνεις στον άλλον τη δική σου έλλειψη. Μήπως κάτω από το ακρωνύμιο Φ.Α δεν κρύβεται ένας φυσικώς αδύνατος μαθητής αλλά το μήνυμα: Φυσικά Αποτύχατε! Με αποδέκτες την πολιτεία τουλάχιστον και τους εκπαιδευτικούς.
Τα θεωρούμε δύσκολη υπόθεση γι’ αυτό και διστάζουμε να επενδύσουμε πάνω τους. Θέλουμε να έχει αποτέλεσμα η δουλειά μας, να φαίνεται, να περηφανευόμαστε, να την απολαμβάνουμε. Έτσι όμως, καταλήγουμε συνεχιστές, διεκπεραιωτές, συντηρητές. Δημόσιοι υπάλληλοι εν τέλει, όσο και αν αυτό το χαρακτηρισμό τον αποποιούμαστε μετά θρησκευτικής βδελυγμίας. Αντί να δουλέψουμε να πληρωθεί το χάσμα ανάμεσα στους αδύνατους και τους δυνατούς, στην υπηρεσία της ισότητας. Μεταχειριζόμαστε την ισότητα και την συντροφιά της, την ελευθερία και τη δικαιοσύνη ως έννοιες αποκλειστικώς θεωρητικές, αφορμές να πάρεις και δώσεις ένα καλό βαθμό. Οι εκπαιδευτικοί δραττόμεθα της ευκαιρίας να δείξουμε την ανωτερότητα μας, την υψηλότατη δημοκρατικότητα μας και ότι προσπαθούμε, με τα λόγια τουλάχιστον, να καλλιεργήσουμε μία δημοκρατική συνείδηση.
Κάθε παιδί έχει το αναφαίρετο δικαίωμα στην ειδική, εξατομικευμένη εκπαίδευση ανάλογα με τις ανάγκες του. Οι Φ.Α. χρειάζονται ειδική διδακτική ψυχοπαιδαγωγική μεταχείριση εις την δευτέρα. Το δικαίωμα εξέτασης στα προφορικά, αν και φαίνεται ότι αυτό είναι το κύριο ζητούμενο, δεν εξαντλεί το χρέος και το ρόλος μας. Φαίνεται παράλογο, αν και απολύτως ελληνικό, να έχει χτιστεί μια δυνατή σχέση ανάμεσα στο παιδί και στον εκπαιδευτικό της ειδικής αγωγής και την επόμενη χρονιά αυτός ο εκπαιδευτικός να φεύγει. Αποχωρεί σαν αποτυχημένος και τη θέση του παίρνει, συχνά με καθυστέρηση, πάλι απολύτως ελληνικό, κάποιος άλλος. Και φτου και πάλι από την αρχή, κυρίως για το παιδί! Αντί να συνεχιστεί η συνεργασία που ήδη αποδίδει καρπούς συναισθηματικούς και γνωστικούς.
Αλλά και εμείς, οι υπόλοιποι, οι "μη ειδικοί" εκπαιδευτικοί, είναι ανάγκη να έχουμε μία ειδική επιμόρφωση, γιατί τα υπέροχα αυτά παιδιά, τα Φ.Α., δεν έχουν στο πλάι τους συνεχώς τον συνάδελφό ( μερικές φορές δεν ενδείκνυται άλλωστε) της ειδικής. Μπορεί να μην τον έχουν και καθόλου, ούτε σε άλλες ώρες, παράλληλες ή εκτός του ωρολογίου προγράμματος για την απαραίτητη ενίσχυση, να καλυφθούν τα κενά τα γνωστικά και τα ψυχολογικά. Και να την απαιτήσουμε με σθένος αυτή την συνεχή επιμόρφωση από την Πολιτεία, αλλιώς θα χρειαστεί να την απαιτήσουμε από τον εαυτό μας, δίνοντας χρόνο και χρήμα (;) σε βιβλία και σε σεμινάρια(!). Κι άλλα χρειάζονται, αλλά ας ξεκινήσουμε από αυτά που είναι μικρά και εύκολα, που είναι του χεριού μας και το μυαλού μας.
Υ.Γ. Αφιερωμένο στον μικρό μου, τον Σπύρο, που πρόσφατα και με τη βούλα είναι Φ.Α. Νιώθω υπερήφανος!
Αφιερωμένο ενοχικά στους Φ.Α. που κατά καιρούς και τόπους αδίκησα.
Αφιερωμένο δεσμευτικά στους Φ.Α. με τους οποίους συνεργάζομαι και θα συνεργαστώ στο μέλλον.
* Φιλόλογος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου