SONY DSC Κάνοντας διαδρομές με τα παιδιά στην πόλη της Αθήνας Χαράλαμπος Μπαλτάς Με τα παιδιά της β’ τάξης του 35ου Δημοτικού Σχολείου Εξαρχείων ξεκινήσαμε και φέτος, τελειώνοντας το 2018, πάλι τις εξόδους στην κοινότητα. Γονείς, παιδιά και κοινότητα, σε συνεργασία με μια ομάδα εκπαιδευτικών του σχολείου, συνεχίζουμε αυτό το ταξίδι της γνώσης και του «αισθητικού μοιράσματος του κόσμου», κατά την προσφιλή έκφραση του J.Ranciere. Κι όπως όλα αυτά τα χρόνια, η πρώτη πιλοτική έξοδος στην κοινότητα, με την αβεβαιότητά της, είναι αυτή που θα καθορίσει το τι θα αποφασίσουμε στο συμβούλιο τάξης για την καινούρια χρονιά. Η πρώτη έξοδος αναδεικνύει τα προβλήματα στον δρόμο, τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), τη νοητική σχέση των παιδιών με τη γειτονιά, το χάρτη των οδών, τη σχέση τους με τα βιβλία και τα προβλήματα του δημόσιου χώρου. Για να μπορούμε αμέριμνα να σχεδιάσουμε τις εξόδους μας την άνοιξη, αφού έχουμε περάσει ένα μέρος των εποχών στην υπαίθρια τάξη. Το τρίπτυχο είναι τάξη – αυλή – κοινότητα. Κι όπως ξέρουμε από τις πέντε (5) εξόδους μας τον Μάιο, η πόλη είναι το συμβούλιο τάξης και η άμεση δημοκρατία των παιδιών που γίνεται πάρκο, κήπος, σπίτι, αρχιτεκτονική, ιστορία, φύση, λογοτεχνία, μουσική και πλανόδια βιβλιοθήκη. Οι διεργασίες με το Επιγραφικό Μουσείο είχαν ξεκινήσει από το καλοκαίρι του 2018 και η πρόταση ήταν το λογοτεχνικό βιβλίο του Χρήστου Μπουλώτη και της Φωτεινής Στεφανίδη, «Το κροκοδειλάκι που έγινε λιβάδι» (Καλειδοσκόπιο 2018). Το μουσείο, το σχολείο και η κοινότητα θα αποκτούσαν τον συνδετικό τους ιστό, μέσα από το αφιέρωμα των μουσείων στις «Πνοές Ανέμων», με το μικρό ζώο που ταξίδεψε με τους ανέμους από την Αίγυπτο στην Αθήνα, αγαπήθηκε από τα παιδιά κι επίστρεψε πάλι στην πατρίδα του με τους καινούριους ανέμους γιατί άρχισε να το πιάνει νοσταλγία. Νοσταλγία, μια λέξη από τον Όμηρο, χαμένη μέσα στο χρόνο να καθορίζει ακόμα και σήμερα την διάθεση μας να μένουμε σ’ ένα τόπο και να δενόμαστε μαζί του. Τέτοια νοσταλγία που πιάνει και τον συγγραφέα του να επιστρέφει στη γενέτειρά του, την Λήμνο, να ολοκληρώσει το παιδικό μουσείο από παιχνίδια που ονειρεύεται, για να μην μπει ποτέ τέλος στην παιδική ηλικία. Και να ανακαλύψουν βέβαια τα παιδιά στο σχολείο των Εξαρχείων ότι έχουμε και παιδιά από την Αίγυπτο! Η προεργασία μας με την δασκάλα της τάξης υποδοχής Σοφία Λιούλια ήταν να φτιάξουμε το δικό μας κροκόδειλο, να προσανατολιστούμε στον χώρο, να μυρίζουμε τον θαλασσινό αέρα από την Αίγινα, να μάθουμε τον βοριά που μας κρυώνει, να βλέπουμε το γλάρο που έρχεται από το γλαρονήσι και να αισθανθούμε ότι ο πλάτανος της υπαίθριας τάξης μας είναι αιρκοντίσιον! Και να τραβήξουμε φωτογραφίες τις επιγραφές για να φτιάξουμε ένα δικό μας μουσείο επιγραφών στο τετράδιο και στη καρδιά μας, για όλα αυτά που δεν θα θέλαμε να τα νικήσει ο θάνατος και η λήθη! Και να ‘μαστε με τα παιδιά, με τις κόρνες μας, τον τροχονόμο, το καρότσι μας με τα βιβλία και τα τραγούδια στο δρόμο! Το «Δώδεκα μήνες αθλητές» και το «Αν όλα τα παιδιά της γης» ήταν ο Διόνυσος της παρέας μας που μας ακολουθούσε για να συναντήσουμε τον Απόλλωνα. Και η γειτονιά υποδέχτηκε με τόση αγάπη τα παιδιά! Την ελπίδα μας! Διάβασαν επιγραφές, τις φωτογραφίσαμε, μιλήσαμε με ανθρώπους μέσα στους χώρους τους (τυπογραφεία, βιβλιοχαρτοπωλεία), τραγουδήσαμε και φτάσαμε στο Επιγραφικό Μουσείο. Η κυρία Γιάννα μας περίμενε να μας προϋπαντήσει. Κι εκεί διαβάσαμε το βιβλίο του Χρήστου Μπουλώτη, περιηγηθήκαμε στις επιγραφές και τα ψηφίσματα της κλασσικής κληρονομιάς και κάναμε και το δικό μας συμβούλιο να καταγράψουμε ένα δικό μας ψήφισμα. Να ξανάρθουμε σ’ αυτά τα δημιουργικά αρχαία! Και μετά κάναμε αλφαβητισμό στο δρόμο και κάτω από ένα δέντρο κλίναμε το δέντρο: το δέντρο/ του δέντρου/ το δέντρο/ ω δέντρο!! Κι εκεί τα παιδιά άκουσαν για πρώτη φορά στην υπαίθρια διδασκαλία τη λέξη «γραμματική», κάτω από το δέντρο, όπως θα ήθελε η Αγγελική Βαρελλά στο «Φιλενάδα μου, φουντουκιά μου» (Πατάκης, 1985). Το ενδιαφέρον είναι ότι αν άκουγαν την «γραμματική» στην τάξη και μετά τους έλεγες ότι μπορείς να την κάνεις κάτω από ένα δέντρο, θα σου έλεγαν πως όχι, δεν μπορείς! Και μετά μέσα στο Πολυτεχνείο ζήσαμε από κοντά τις βεβηλώσεις τους. Αλλά και των μεγάλων. Γιατί, όπως η κυρία Ελένη, η μαμά της Μισέλ, εξηγούσε την εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου και την είσοδο του τανκ, μπήκε αντί για τανκ ένα θορυβώδες μηχανάκι της πόλης να μας θυμίσει πως αυτή η πόλη είναι αβίωτη! Απότομα φρεναρίσματα, κόνξες, ανταλλαγή υβριστικού λόγου, αναισθητική! Σήμερα στο Πολυτεχνείο δεν μπαίνουν τανκ αλλά μηχανάκια! Τα παιδιά τρόμαξαν στη θέα ενός χρήστη ουσιών που μέσα στο Πολυτεχνείο έκανε επικίνδυνες βόλτες με την έγκριση όλων των ανθρώπων που πρυτανεύουν την ελεύθερη κυκλοφορία των ιδεών. Την προ - προηγούμενη φορά αισθάνθηκαν απρόσκλητα γιατί ήταν κατειλημμένο και δεν μπόρεσαν να μπουν και την προηγούμενη φορά ανεπιθύμητα γιατί γίνονταν φοιτητικές εκλογές! Τη μία φορά που τα καταφέραμε φέτος κάναμε τα γενέθλια της Αννούλας από το βιβλίο της Ζωρζ Σαρή «Τα γενέθλια» (Πατάκης, 2012) που δεν τα έκανε λόγω της δικτατορίας! Επιστρέψαμε στο σχολείο με τη σκιά του συμβάντος. Όλα είναι δύσκολα για την ορατότητα των παιδιών. Η σχέση μας με την πόλη κλονίστηκε και τα παιδιά θύμωσαν. Τα δικαιώματα των παιδιών στον χώρο στένεψαν. Όμως ο κροκόδειλος θα είναι πάντα αυτό που μας ενώνει με την γειτονιά! Θα γίνει κι αυτός η μία μας πόρτα του σχολείου, το σύμβολο της κοινότητας - αν το αποφασίσουν τα παιδιά στη συνέλευσή τους! Και η αρχιτεκτονική που συνεργαζόμαστε χρόνια τώρα να μας πει ότι με την βιβλιοθήκη που θα κάνουμε πάνω στην πόρτα ότι γινόμαστε πάλι το σχολείο της κοινότητας. Κι εμείς όλο χαρά να πεταχτούμε στο δρόμο άλλη μια φορά! Το κάναμε με το Πολυτεχνείο και τα δικαιώματα των παιδιών πάλι! Και με την καινούρια χρονιά, το 2019, θα ετοιμαστούμε για τις γάτο – διαδρομές μας! Είναι τόσοι πολλοί οι λογοτεχνικοί μας γάτοι, μα κι αυτοί που θα συναντήσουμε στ’ αλήθεια από κοντά! Και στο σχολείο μας θα έχουμε τον Θανάση Σκρουμπέλο με το βιβλίο του, «Ο Γάτος μου ο κλόουν ο Μαλόουν» (Τόπος 2018). Γάτες παντού για τις αλκυονίδες μέρες! Καλή χρονιά!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου