Αόρατα τα ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιά στο ελληνικό σχολείο - Αναίτια αφαίρεση εγκεκριμένου υλικού πρόληψης της βίας και του εκφοβισμού
Ευαγγελία ΑσημακοπούλουΜε ανησυχία και απογοήτευση το Πολύχρωμο Σχολείο ανακοίνωσε την αφαίρεση του εκπαιδευτικού υλικού του από την πλατφόρμα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), που είχε εγκριθεί και ήταν διαθέσιμο από το 2020.
Το υλικό, το οποίο αφορά την πρόληψη της βίας και του εκφοβισμού με έμφαση στα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα. Πιο συγκεκριμένα, ήταν της Θεματικής ενότητας “Ζω καλύτερα - Ευ Ζην” (υποθεματική: iii. Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση), με τίτλους: “554_ Προχωρώντας Μπροστά (Πολύχρωμο Σχολείο) για την Α/θμια Εκπαίδευση” και “117_ Προχωρώντας Μπροστά (Πολύχρωμο Σχολείο) για τη Β/θμια Εκπαίδευση”.
Σημειώνεται πως είχε εγκριθεί και χρησιμοποιούνταν ήδη από εκπαιδευτικούς σε σχολεία της χώρας, με στόχο την προώθηση ενός ασφαλούς και συμπεριληπτικού περιβάλλοντος για όλα τα παιδιά. Η αφαίρεση αυτή, που εντοπίστηκε μόλις στις αρχές του σχολικού έτους 2024-2025.
Αποτέλεσμα αυτού, είναι πως για δύο κρίσιμους μήνες, κατά τους οποίους οι εκπαιδευτικοί επέλεγαν τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, δεν υπήρχε διαθέσιμο εκπαιδευτικό υλικό για τη θεματική ενότητα της Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης για την ΣΤ' Δημοτικού, μία υποχρεωτική ενότητα σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 94236/ΓΔ4/2021 - ΦΕΚ 3567/Β/4-8-2001.
Τι απάντησε το ΙΕΠ για την αφαίρεση του υλικού
Μετά από παρέμβαση, το ΙΕΠ επανήλθε και έκανε κάποια διόρθωση στην ηλικιακή απεύθυνση άλλων υπαρχόντων ΕΔ, όμως η ουσία παραμένει: πλέον δεν υπάρχει εκπαιδευτικό υλικό που να καλύπτει τα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα. Στην επικοινωνία με το ΙΕΠ, η εξήγηση για την αφαίρεση του υλικού ήταν ότι αφαιρέθηκε λόγω διαδικασίας αξιολόγησης και ανανέωσης των ΕΔ.
Ωστόσο, δεν έχουν δοθεί ξεκάθαρες απαντήσεις για το πώς και γιατί επιλέχθηκε να ανανεωθεί το υλικό από άλλους φορείς και όχι από το Πολύχρωμο Σχολείο.
Η αφαίρεση του υλικού από την πλατφόρμα του ΙΕΠ στερεί από τους εκπαιδευτικούς ένα επιστημονικά έγκυρο εργαλείο για την αντιμετώπιση των ΛΟΑΤΚΙ+ φοβικών διακρίσεων και την πρόληψη του σχολικού εκφοβισμού. Οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα, αναζητούν άμεσα επιμόρφωση και υλικό για τη σωστή διαχείριση αυτών των θεμάτων. Επί της ουσίας, αφήνει τα ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιά αόρατα, καθώς στερείται εκπαιδευτικού υλικού για την αντιμετώπιση των ΛΟΑΤΚΙφοβικών περιστατικών και την ενίσχυση της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία.
Τα ΛΟΑΤΚΙφοβικά περιστατικά στα σχολεία αυξάνονται, κάνοντάς την ανάγκη για ενημέρωση, πρόληψη και υποστήριξη πιο επιτακτική από ποτέ. Η έλλειψη κατάλληλης εκπαίδευσης και εργαλείων για τους δασκάλους καθιστά πιο δύσκολη την καταπολέμηση των διακρίσεων και του εκφοβισμού, και αυξάνει τους κινδύνους για τους ΛΟΑΤΚΙ+ μαθητές.
Το Πολύχρωμο Σχολείο, με την υποστήριξη οργανώσεων και φορέων, ζητά την άμεση επαναφορά του υλικού του και την επανεξέταση των πολιτικών του Υπουργείου Παιδείας για την προστασία και την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ μαθητών στα σχολεία.
Η καταγγελία αυτή δείχνει πως οι ενέργειες του Υπουργείου ως προς την αφαίρεση του υλικού, παραβλέπουν την ασφάλεια και την ευημερία των ΛΟΑΤΚΙ+ μαθητών.
Άλλωστε, όπως επισημαίνει η Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+, «η προστασία, ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της διαφορετικότητας, αποτελούν ηθικό χρέος κάθε δημοκρατικού κράτους».
Αναλυτικά η καταγγελία
Με έκπληξη διαπιστώσαμε, κατά την έναρξη του σχολικού έτους 2024-2025, έπειτα από σχετικά μηνύματα που λάβαμε από εκπαιδευτικούς αλλά και μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας από όλη την Ελλάδα, πως το εκπαιδευτικό υλικό του Πολύχρωμου Σχολείου (ΠΣ) που είναι εγκεκριμένο από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) και ήταν διαθέσιμο στη σχετική πλατφόρμα από το 2020, για τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων (ΕΔ), Θεματική ενότητα Ζω καλύτερα - Ευ Ζην (υποθεματική: iii. Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση), με τίτλο: “554_ Προχωρώντας Μπροστά (Πολύχρωμο Σχολείο) για την Α/θμια Εκπαίδευση” και “117_ Προχωρώντας Μπροστά (Πολύχρωμο Σχολείο) για τη Β/θμια Εκπαίδευση”, έχει πλέον αφαιρεθεί, ενώ αυτό δεν έχει συμβεί με το εκπαιδευτικό υλικό άλλων φορέων.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι για δύο κρίσιμους μήνες, κατά τους οποίους οι εκπαιδευτικοί επέλεγαν ΕΔ, από την πλατφόρμα του ΙΕΠ απουσίαζε εντελώς υλικό για τη θεματική ενότητα Ζω Καλύτερα - Ευ Ζην, Υποθεματική: iii. Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση, της ΣΤ' Δημοτικού, ενώ πρόκειται για μια υποχρεωτική υποθεματική για τη συγκεκριμένη τάξη, σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 94236/ΓΔ4/2021 - ΦΕΚ 3567/Β/4-8-2001. Μετά τη δική μας επικοινωνία με το ΙΕΠ, κατά την οποία επισημάναμε αυτή την έλλειψη, εσπευσμένα τροποποιήθηκε η ηλικιακή απεύθυνση κάποιων ΕΔ που ήδη υπήρχαν. Η λύση αυτή ωστόσο δεν αντιμετωπίζει την ουσία του προβλήματος που ουσιαστικά είναι ότι πλέον δεν υπάρχει για καμία τάξη εκπαιδευτικό υλικό συμπεριληπτικό σε σχέση με τα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα.
Στην επικοινωνία μας (06/10/2024) με το ΙΕΠ τονίσαμε ότι το Πολύχρωμο Σχολείο έχει τηρήσει όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες για την υποβολή και έγκριση του εκπαιδευτικού υλικού και επισημάναμε ότι δεν υπήρξε καμία προηγούμενη ενημέρωση από την πλευρά του ΙΕΠ για την αφαίρεση του υλικού από την πλατφόρμα. Το ΙΕΠ μάς έστειλε την εξής απάντηση: «Το εκπαιδευτικό υλικό του Πολύχρωμου Σχολείου δεν είναι διαθέσιμο στο αποθετήριο των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων (ΕΔ) του ΙΕΠ, λόγω της διαδικασίας αξιολόγησης, επανασχεδιασμού και ανανέωσης των διαθέσιμων ΕΔ». Η απάντηση αυτή μας δημιούργησε πολλά ερωτήματα τα οποία αποστείλαμε σε επόμενο email (στις 16/10/2024), χωρίς ακόμα να έχουμε λάβει κάποια απάντηση.
Συγκεκριμένα ζητήσαμε να διευκρινιστεί για ποιο λόγο τα ΕΔ του ΠΣ δεν παρέμειναν στην πλατφόρμα ως είχαν (εφόσον η καταλληλότητά τους είναι δεδομένη λόγω ακριβώς της αρχικής τους έγκρισης από το ΙΕΠ) μέχρι την αντικατάστασή τους από τα επικαιροποιημένα ΕΔ, με ποια κριτήρια γίνεται η επαναξιολόγησή τους, με ποια κριτήρια επιλέχθηκαν για επικαιροποίηση τα ΕΔ του ΠΣ και όχι άλλων φορέων, ποια άτομα έχουν αναλάβει τη μελέτη, την αξιολόγηση και την επικαιροποίηση του Εκπαιδευτικού Υλικού του Πολύχρωμου Σχολείου και αν αυτά τα άτομα έχουν ειδικές γνώσεις και εμπειρία σε θέματα που σχετίζονται με τον σεξουαλικό προσανατολισμό, τις έμφυλες ταυτότητες και τη συμπερίληψη στην εκπαίδευση.
Επίσης, στο ίδιο email, ζητήσαμε από το ΙΕΠ να μας ενημερώσει σχετικά με το πότε θα αποσταλούν στα σχολεία οι Κατευθυντήριες Γραμμές για την αντιμετώπιση των περιστατικών ομοφοβικού/αμφιβοβικού/τρανσφοβικού/ιντερφοβικού εκφοβισμού και άλλων ζητημάτων στο σχολικό περιβάλλον, οι οποίες συντάχθηκαν από ομάδα εργασίας στις αρχές του 2024 (στην ομάδα συμμετείχαν εκπρόσωποι των ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεων και άτομα από το ΙΕΠ και το Υπ. Παιδείας). Η αποστολή τους αποτελεί δέσμευση που προκύπτει και από τον Ν. 5029/2023, “Ζούμε Αρμονικά Μαζί-Σπάμε τη Σιωπή”, [αρ.3,ε): την αποστολή σε όλα τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κατευθυντηρίων οδηγιών σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης περιστατικών διακρίσεων και εκφοβισμού που στρέφονται εναντίον μαθητών που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες λόγω φυλής, αναπηρίας, θρησκευτικών πεποιθήσεων, εθνοτικής καταγωγής, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας, έκφρασης, χαρακτηριστικών φύλου ή οικογενειακής κατάστασης], αλλά και από την ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΛΟΑΤΚΙ+: “Ένα σημαντικό πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι η σύνταξη από το Υπουργείο Παιδείας εξειδικευμένης εγκυκλίου για τη διαχείριση καθημερινών ζητημάτων σεξουαλικού προσανατολισμού, έκφρασης, ταυτότητας και χαρακτηριστικών φύλου”.
Το εκπαιδευτικό υλικό του Πολύχρωμου Σχολείου ασχολείται με μια θεματική που δεν καλύπτεται από κανένα από τα διαθέσιμα Εργαστήρια Δεξιοτήτων. Ωστόσο, αυτή η θεματική φαίνεται πως απασχολεί όλο και περισσότερο τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας (ιδιαίτερα τις/τους εκπαιδευτικούς) που αντιμετωπίζουν ζητήματα ΛΟΑΤΚΙ+φοβικών διακρίσεων ή εκφοβισμού, καθώς και μια γενικότερη άγνοια/προκατάληψη για τα μέλη της ΛΟΑΚΤΙ+ κοινότητας, και αναζητούν τρόπους για να προσεγγίζουν τα ζητήματα αυτά στην εκπαιδευτική διαδικασία με τρόπο επιστημονικά και παιδαγωγικά έγκυρο. Η αναίτια αφαίρεση του εκπαιδευτικού υλικού του Πολύχρωμου Σχολείου από την πλατφόρμα του ΙΕΠ τους στερεί αυτή τη δυνατότητα και μάλιστα σε μια χρονική στιγμή που το Πολύχρωμο Σχολείο δέχεται καθημερινά ερωτήματα από εκπαιδευτικούς από όλη την Ελλάδα σχετικά με τη διαχείριση ΛΟΑΤΚΙ+ ζητημάτων που προκύπτουν στο σχολικό περιβάλλον και αιτήματα για σχετική επιμόρφωση από συλλόγους εκπαιδευτικών, ΚΕΔΑΣΥ κ.α.
Διανύουμε μια περίοδο στην οποία ο αριθμός των ΛΟΑΤΚΙφοβικών περιστατικών δυστυχώς αυξάνεται. Ταυτόχρονα πληθαίνουν οι έγκυρες επιστημονικές φωνές που επισημαίνουν πως η ΛΟΑΤΚΙφοβία είναι μια από τις πιο συχνές αιτίες περιστατικών σχολικού εκφοβισμού. Εύλογα αναρωτιόμαστε, λοιπόν, με ποιον τρόπο και με ποια εργαλεία οι εκπαιδευτικοί θα προσπαθήσουν να δημιουργήσουν το ασφαλές και συμπεριληπτικό περιβάλλον για ΟΛΑ τα παιδιά, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το Ν. 5029/2023, ο οποίος τονίζει την αναγκαιότητα παροχής στα σχολεία εκπαιδευτικού υλικού που θα αναδεικνύει μεταξύ άλλων και τα ζητήματα του ΛΟΑΤΚΙφοβικού εκφοβισμού.
Τα ΛΟΑΤΚΙφοβικά περιστατικά που συμβαίνουν στα σχολεία λοιπόν είναι πολλά και είναι τεράστια ανάγκη όχι μόνο να αντιμετωπιστούν αλλά και να αναληφθούν δράσεις για την πρόληψή τους. Είναι παράδοξο να καθυστερούμε την ενημέρωση και την πρόληψη, τη στιγμή που το ποινικό μας σύστημα αυξάνει την αυστηρότητά του για την αντιμετώπιση της ανήλικης παραβατικότητας.
Με δεδομένο, μάλιστα, το γεγονός ότι η Συμπεριληπτική Ολοκληρωμένη Σεξουαλική Εκπαίδευση δεν έχει ακόμη θεσμοθετηθεί ως αυτόνομο μάθημα, όπως συμβαίνει σε όλο τον δυτικό κόσμο, η αφαίρεση του εκπαιδευτικού υλικού του Πολύχρωμου Σχολείου έχει σοβαρές συνέπειες για την τήρηση των Δικαιωμάτων του Παιδιού, γεγονός που καθιστά επείγουσα την ανάγκη της επαναφοράς του. Οφείλουμε να θυμόμαστε πως η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, όπως κυρώθηκε από τον υπερνομοθετικής ισχύος Ν.2101/92, ορίζει ξεκάθαρα το δικαίωμα όλων των παιδιών για ίσες ευκαιρίες σε μια εκπαίδευση που προάγει το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διασφαλίζει το «καλύτερο προς το συμφέρον του παιδιού».
Παρατηρούμε μια ανησυχητική αλλαγή στάσης από το Υπουργείο Παιδείας καθώς εκτός από την αφαίρεση του εκπαιδευτικού υλικού του Πολύχρωμου Σχολείου από το αποθετήριο των ΕΔ (υλικό το οποίο ήταν στη διάθεση των εκπαιδευτικών από το 2017), αντίστοιχα, και στην πλατφόρμα stopbullying.gr, στην οποία, από τη μέρα που δημιουργήθηκε (2023), υπάρχει αναφορά στο υλικό του Πολύχρωμου Σχολείου, οι σχετικοί σύνδεσμοι για Α/βαθμια και Β/βαθμια Εκπαίδευση είναι πλέον ανενεργοί:
ΠΡΟΧΩΡΩΝΤΑΣ ΜΠΡΟΣΤΑ – stop-bullying.gov.gr
Προχωρώντας Μπροστά – stop-bullying.gov.gr
Επίσης, η Υφυπουργός Παιδείας απαντώντας στη Βουλή σε ερώτηση του προέδρου του κόμματος ΝΙΚΗ σχετικά με το υλικό μας τον κατηγόρησε για παραπληροφόρηση λέγοντας "τα προγράμματα αυτά ενδεχομένως να έχουν υποβληθεί στο ΙΕΠ αλλά δεν διδάσκονται στα σχολεία". Το πρόγραμμα για την ενδυνάμωση και την προστασία των ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιών του Πολύχρωμου Σχολείου δεν έχει απλώς υποβληθεί, αλλά εγκριθεί από το ΙΕΠ, και όσο βρισκόταν στην πλατφόρμα των ΕΔ χρησιμοποιούνταν από αρκετές/-ούς εκπαιδευτικούς. Η απάντηση αυτή είναι ιδιαίτερα προβληματική, καθώς είναι αναληθής και επιπλέον προσβάλλει τις/τους εκατοντάδες εκπαιδευτικούς που έχουν επιμορφωθεί από το Πολύχρωμο Σχολείο αλλά και άλλους φορείς και υλοποιούσαν τα συγκεκριμένα Εργαστήρια, όπως όφειλαν ως ευσυνείδητες/-οι επαγγελματίες και δημοκρατικοί πολίτες/-τισσες. Είναι πραγματικά πολύ λυπηρό να παίζονται μικροπολιτικά παιχνίδια σε βάρος της ασφάλειας ανήλικων παιδιών που τεκμηριωμένα βρίσκονται σε κίνδυνο.
Έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος στο παρελθόν και το Υπουργείο Παιδείας φέρει μεγάλη ευθύνη, καθώς με τις αποφάσεις αυτές, τα ΛΟΑΤΚΙ+ ανήλικα παιδιά παραμένουν ανυπεράσπιστα σε σχολικά περιβάλλοντα που, σύμφωνα με τα πορίσματα σχετικών ερευνών, δεν είναι ασφαλή για τη σωματική και ψυχική τους υγεία. Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε πως η αποδυνάμωση του εκπαιδευτικού προσωπικού που μάχεται για ένα συμπεριληπτικό, και άρα αλληλέγγυο και δημοκρατικό, σχολείο αποβαίνει τελικά σε βάρος ΟΛΩΝ των παιδιών. Η έλλειψη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης μεγαλώνει τον κίνδυνο αύξησης όχι μόνο των θυμάτων αλλά και των θυτών. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε άλλο χρόνο.
Για όλους τους παραπάνω λόγους το Πολύχρωμο Σχολείο, με την υποστήριξη των ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεων, ζήτησε, με email που στάλθηκε στις 28/10/2024, συνάντηση με τον Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού. Ούτε αυτό το email έχει απαντηθεί ακόμα από το Υπουργείο, παρόλο που έχει πρωτοκολληθεί από τις 29/10/2024.
Είναι προφανές ότι για μία ακόμη φορά τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας εργαλειοποιούνται από κόμματα και κυβερνήσεις που αδιαφορούν για τις συνέπειες μιας διαιωνιζόμενης κατάστασης ακόμη και στη ζωή ανήλικων ατόμων.
Με το παρόν Δελτίο Τύπου επιθυμούμε να ενημερώσουμε κάθε δημοκρατικό πολίτη/-ισσα για τη σημερινή κατάσταση που επικρατεί στα σχολεία, όσον αφορά την ασφάλεια και τη συμπερίληψη των ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιών, καθώς δεν υπάρχει αναγνώριση και σεβασμός των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τους, και να ζητήσουμε από Οργανώσεις, Φορείς, Σωματεία και Συλλογικότητες να το κοινοποιήσουν και να πάρουν θέση.
Επίσης, ζητάμε από το Υπουργείο Παιδείας και το ΙΕΠ να απαντήσουν άμεσα στα ερωτήματά μας, θυμίζοντας ότι οι ενέργειές τους αντιτίθενται όχι μόνο στους νόμους και στις διεθνής συνθήκες και συμφωνίες που έχει υπογράψει η χώρα μας, αλλά και στις δεσμεύσεις της Εθνικής Στρατηγικής για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.
“...είναι ανάγκη να επανεπιβεβαιώσουμε τη δέσμευσή μας ότι η προστασία, ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της διαφορετικότητας, αποτελούν ηθικό χρέος κάθε δημοκρατικού κράτους” (απόσπασμα από το κείμενο της Εθνικής Στρατηγικής).
ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΛΟΑΤΚΙ+
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου