Η UNICEF και οι συνεργαζόμενοι φορείς διαπιστώνουν μεταξύ άλλων την ανάγκη σεβασμού των δικαιωμάτων των ανηλίκων στην Ελλάδα και καλούν σε εντατικοποίηση του προγράμματος ομαλής ενσωμάτωσης και της πλήρους εκπαίδευσης και κατά το πρωινό πρόγραμμα. Ο αριθμός και ο χάρτης των ανήλικων προσφυγόπουλων στη χώρα μας (Pics)
Η Ομάδα της UNICEF για την Ανταπόκριση στο Προσφυγικό και Μεταναστευτικό Ζήτημα στην Ελλάδα παραχώρησε συνέντευξη Τύπου σχετικά με την κατάσταση των παιδιών προσφύγων και μεταναστών στη χώρα.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Γιώργος Μόσχος, παρουσίασε έκθεση για την κατάσταση των παιδιών προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα. Η έκθεση βασίζεται στα ευρήματα του σχετικού Μηχανισμού του Συνηγόρου για την παρακολούθηση της κατάστασης των παιδιών που μετακινούνται, ο οποίος υποστηρίζεται από τη UNICEF.
Χαιρετίζοντας την εκδήλωση η Γενική Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Μαρία Γιαννακάκη παραδέχθηκε πως υπάρχει καθυστέρηση στην κατάθεση του νομοσχεδίου για τα ασυνόδευτα ανήλικα, ωστόσο όπως είπε, "το νομοσχέδιο βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο των καταληκτικών παρατηρήσεων". Η ίδια στάθηκε ιδιαιτέρως στον ρόλο που επιτελεί το Σπίτι του Παιδιού. Όπως ανέφερε, πλέον ένα κακοποιημένο ανήλικο παιδί θα χρειάζεται να καταθέσει μόνο μία φορά ενώπιον ειδικής διεπιστημονικής ομάδας στήριξης, ενώ παλαιότερα χρειαζόταν να καταθέσει μέχρι και 14 φορές για μια υπόθεση που θα μπορούσε να πάρει μέχρι και 15 χρόνια για να τελεσιδικήσει.
Από τη δική της μεριά, η πρόεδρος της UNICEF, Σοφία Τζιτζίκου, ανέφερε πως πρέπει επιτέλους να δοθεί ένα τέλος στην ταμπέλα "παιδί μετανάστης" ή "παιδί πρόσφυγας". "Τα παιδιά που θα μείνουν στη χώρα μας πρέπει να ενταχθούν ομαλά και με ίσα δικαιώματα. Να σταματήσει αυτή η ταμπέλα "παιδί πρόσφυγας". Κάθε παιδί πρέπει να διατηρεί την παιδικότητα του με τον ίδιο τρόπο και να μεγαλώνει όπως δικαιούται εντός της κοινωνίας".
Ο Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Γιώργος Μόσχος, στάθηκε στη συλλογική προσπάθεια για εξεύρεση θεσμικής λύσης για την επόμενη ημέρα των ανήλικων που θα μείνουν στη χώρα μας. Τόνισε πως θα πρέπει η Ευρώπη να αναλάβει ευθύνες περισσότερες από την απλή χρηματοδότηση της χώρας μας και να συμβάλλει δραστικά. "Η Ευρώπη θέτει ερωτήματα όμως χρειάζεται να κάνει πολλά περισσότερα, όχι μόνο στη λογική του μοιράσματος χρήματος και εναπόθεσης της εξεύρεσης λύσης στην Ελλάδα". Σημείωσε πως το πρόγραμμα εκπαίδευσης για τα προσφυγόπουλα πρέπει να εντατικοποιηθεί με εκείνα να παρακολουθούν μαθήματα τις πρωινές ώρες έτσι ώστε να αλληλεπιδρούν στους προαύλιους χώρους με τα άλλα παιδιά, αλλά και να υπάρξει και δευτεροβάθμια εκπαίδευσης για τις μεγαλύτερες ηλικίες. Επίσης, εξήρε τον ρόλο των εθελοντών δασκάλων σε πολλά αυτοσχέδια σχολεία που έχουν στηθεί σε χώρους φιλοξενίας ανά την Ελλάδα.
Αναλυτικότερα, ο Συνήγορος του Πολίτη διαπιστώνει ελλείψεις συντονισμού μεταξύ των αρμόδιων αρχών ως προς τη μεταφορά αριθμού παιδιών και ευάλωτων οικογενειών σε ξενοδοχεία κατά την υλοποίηση του προγράμματος στέγασης της Ύπατης Αρμοστείας. Παρόλα αυτά, όπως σημειώνει, η τελική μετεγκατάσταση "υπήρξε σημαντική".
"Στο πλαίσιο αυτό, η μεταφορά μεγάλου αριθμού παιδιών με τις οικογένειές τους, που ήταν υποψήφιες για μετεγκατάσταση ή χαρακτηρίζονταν ως ευάλωτες, σε διαμερίσματα και ξενοδοχεία, κατά την υλοποίηση του προγράμματος στέγασης της Ύπατης Αρμοστείας, υπήρξε σημαντική και αναγκαία, παρότι σε επιχειρησιακό επίπεδο υπήρξαν ελλείψεις συντονισμένης συνεργασίας και προηγούμενης ενημέρωσης μεταξύ των αρμοδίων αρχών", παρατηρείται.
Ως προς τις αδυναμίες καταγραφής, ο Συνήγορος του Πολίτη αντιστοίχως σημειώνει:
"Η ρευστότητα που προκάλεσαν οι συνεχείς μεταφορές και μετακινήσεις, ιδίως κατά τους τελευταίους μήνες του έτους, έκανε εμφανέστερες τις προϋπάρχουσες αδυναμίες καταγραφής και εντοπισμού των ευάλωτων ομάδων και των παιδιών. Σημειώνεται ότι έως σήμερα δεν υφίσταται επίσημο σύστημα καταγραφής για την συνεκτική συλλογή στοιχείων σχετικά με τη σύνθεση του πληθυσμού των παιδιών, στη βάση ενιαίων δεικτών σε όλο το πλέγμα των δομών φιλοξενίας, που να επιτρέπει τον άμεσο γεωγραφικό εντοπισμό τους ώστε να αξιολογούνται έγκαιρα οι ανάγκες παρεμβάσεων για τη διασφάλιση της προστασίας τους".
Σημαντικά είναι τα στοιχεία για τα ανήλικα παιδιά που βρίσκονται στη χώρα μας, δηλαδή για τα άτομα κάτω των 18 ετών.
Από τα περίπου 64.000 ανήλικα άτομα που εκτιμάται ότι εισήλθαν στη χώρα συνολικά το 2016, ο αριθμός των παραμενόντων παιδιών περί τα τέλη Δεκεμβρίου υπολογίζεται ότι ανερχόταν περίπου στα 21.000.
Μεταξύ αυτών, εκτιμάται ότι περίπου 7.500 – 8.500 παιδιά φιλοξενούνταν στις 34 επίσημες ανοιχτές δομές προσωρινής φιλοξενίας που λειτουργούσαν στην ενδοχώρα, περίπου 1.000 ασυνόδευτοι ανήλικοι σε ειδικούς ξενώνες στην επικράτεια, και περίπου πάνω από 6.000 παιδιά βρίσκονταν σε διαμερίσματα και ξενοδοχεία στο πλαίσιο του προγράμματος στέγασης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Ως προς την πρόσβαση σε διεθνή προστασία, σημειώνεται ότι τα αιτήματα ασύλου των ανηλίκων το 2016 φτάνουν περίπου στο 38% των συνολικών υποβληθέντων αιτημάτων, ενώ 2.352 αντιστοιχούν σε ασυνόδευτα παιδιά. Παρά τις προσπάθειες ενίσχυσης του συστήματος ασύλου, η πρόσβαση υπήρξε αργή και οι διαδικασίες χρονοβόρες, ενώ για μεγάλο μέρος του πληθυσμού, μεταξύ των οποίων και ασυνόδευτοι ανήλικοι, η ολοκλήρωση της καταγραφής των αιτημάτων βρίσκεται σε εκκρεμότητα για μεγάλο διάστημα, που φτάνει ακόμα ως και τους δέκα μήνες στις περιοχές των νησιών, δημιουργώντας στα παιδιά και τις οικογένειές τους ανασφάλεια και αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον τους. Η κατάσταση δυσχεραίνεται λόγω ελλείψεως επαρκών υπηρεσιών διερμηνείας και νομικής υποστήριξης, ενώ κρίσιμα ζητήματα εντοπίζονται και στο πλαίσιο των διαδικασιών οικογενειακής επανένωσης – ιδίως για ανθρωπιστικούς λόγους – αλλά και στο πλαίσιο της μετεγκατάστασης κυρίως σε ότι αφορά τα ασυνόδευτα παιδιά.
Ο Συνήγορος του Πολίτη υπογραμμίζει την ανάγκη ένταξης των παιδιών προσφύγων στο πρωινό πρόγραμμα μαθημάτων καθώς και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Όπως ανέφερε ο Συνήγορος του Παιδιού, Γ. Μόσχος, το αμέσως προηγούμενο διάστημα στο πρόγραμμα εκπαίδευσης για παιδιά προσφύγων εντάχθηκαν μόλις 2.800 ανήλικοι, αριθμός μικρός, που όμως υπάρχει προοπτική αύξησης του για την επόμενη σχολική χρονιά.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα ασυνόδευτα παιδιά, διαπιστώνεται ότι εξακολουθούν να υφίστανται με την ίδια ένταση κρίσιμα ζητήματα, η αποτελεσματική αντιμετώπιση των οποίων βρίσκεται σε μακροχρόνια εκκρεμότητα.
Μεταξύ αυτών επισημαίνονται:
-Η απουσία θεσμοθέτησης και υλοποίησης της επιτροπείας, προδιαγραφών ίδρυσης και λειτουργίας ξενώνων φιλοξενίας, ενιαίων διαδικασιών διαπίστωσης της ανηλικότητας και βασικών αρχών για την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών. Ως θετική εξέλιξη καταγράφεται η αξιοσημείωτη προσπάθεια αύξησης της δυναμικότητας των ξενώνων από 423 το Μάρτιο σε 1252 το Δεκέμβριο, καθώς επίσης και η προσπάθεια λειτουργίας και περαιτέρω ανάπτυξης ασφαλών χώρων εντός των ανοιχτών δομών φιλοξενίας, η οποία συνδέεται με τη μείωση του αριθμού των παιδιών που βρίσκονται κρατούμενα υπό προστατευτική φύλαξη.
-Η βελτίωση των συνθηκών διαμονής στη βάση προδιαγραφών αξιοπρεπούς και ασφαλούς διαβίωσης στις δομές φιλοξενίας (μέσα και από τη βελτίωση του συντονισμού των αρμοδίως εμπλεκομένων φορέων), με την ταυτόχρονη προώθηση μακροπρόθεσμων λύσεων για τη διασφάλιση αξιοπρεπούς διαμονής που θα εγγυάται την ομαλή κοινωνική ένταξη, ιδίως εκείνων των παιδιών και των οικογενειών τους που θα μείνουν για μεγαλύτερο διάστημα στη χώρα.
-Η θέσπιση συνεκτικού συστήματος εντοπισμού και καταγραφής των παιδιών στη βάση ενιαίων δεικτών και μεθοδολογίας σε όλο το πλέγμα των δομών υποδοχής και φιλοξενίας, κατά τρόπο που θα επιτρέπει την καλύτερη δυνατή αξιολόγηση και σχεδιασμό για την αντιμετώπιση των αναγκών προστασίας τους.
-Η βελτίωση της πρόσβασης σε διαδικασίες διεθνούς προστασίας, καταρχήν μέσω της επιτάχυνσης της καταγραφής των αιτημάτων των ευάλωτων ομάδων και της κατάλληλης υποστήριξης τους, με ταυτόχρονες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση θεσμικών και διαδικαστικών δυσλειτουργιών της οικογενειακής επανένωσης και μετεγκατάστασης.
-Η αξιολόγηση της εφαρμογής του προγράμματος εκπαίδευσης των παιδιών προσφύγων κατά το τρέχον έτος και ο έγκαιρος σχεδιασμός για τη νέα σχολική χρονιά 2017-18, με ιδιαίτερη έμφαση στη λειτουργία τάξεων υποδοχής στην πρωινή ζώνη των σχολείων.
-Η περαιτέρω υποστήριξη των παιδιών για τη συνέχιση της επαρκούς πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες πολιτισμικής διαμεσολάβησης.
-Η άμεση προώθηση του θεσμού της επιτροπείας που βρίσκεται στο κέντρο όλων σχεδόν των προβληματικών ζητημάτων που αφορούν στην προστασία των ασυνόδευτων παιδιών, με την ταυτόχρονη λήψη μέριμνας για τη θεσμοθέτηση του λειτουργικού πλαισίου των δομών φιλοξενίας για τα ασυνόδευτα παιδιά (περιλαμβανομένων και των ασφαλών χώρων), αλλά και την πρόβλεψη για παροχή κατάλληλης υποστήριξης και εποπτείας στους φορείς φιλοξενίας.
-Η ευρύτερη βελτίωση του συστήματος παιδικής προστασίας και η περαιτέρω ειδικότερη προσαρμογή του στις ανάγκες των προσφυγικών πληθυσμών, με την παράλληλη διασφάλιση της ενημέρωσης των γονέων σχετικά με την ισχύουσα νομοθεσία στην Ελλάδα, ιδίως ως προς τις ευθύνες τους, καθώς και πραγματοποίηση έγκαιρων παρεμβάσεων για την προστασία των παιδιών από οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης, παραμέλησης ή εκμετάλλευσης.
Ο κ. Μόσχος υπογράμμισε την αναγκαιότητα περαιτέρω συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων, ενώ ανέφερε πως ο αριθμός των ανηλίκων που προβλέπεται να μείνουν στη χώρα αντιστοιχεί στο μόλις 1% του συνολικού πληθυσμού παιδιών της χώρας, κάτι που σημαίνει πως αυτά τα παιδιά μπορούν να ενσωματωθούν ομαλά και με θεσμικό τρόπο, καθώς και με σεβασμό στα δικαιώματα τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου