Παρασκευή 15 Μαΐου 2009

Κέντρα ειδικού σωφρονισμού ή εισαγωγή μικρών σκλάβων για αγροτικές και λοιπές εργασίες;
 / ΕΛΛΑΔΑ
Κέντρα ειδικού σωφρονισμού ή εισαγωγή μικρών σκλάβων για αγροτικές και λοιπές εργασίες; 
  
Ημερομηνία δημοσίευσης: 14/05/2009 

ΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΣ Π. ΣΥΚΙΩΤΟΥ*

Πριν από ένα χρόνο σε δημοσίευμα της εφημερίδας «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» της 2.3.2008 με τίτλο «Αναμορφωτήρια για Γερμανούς εφήβους στην Ελλάδα» αναφέρθηκε ότι εδώ και 20 χρόνια ιδιωτικές γερμανικές εταιρείες εισάγουν στη χώρα μας εφήβους (παιδιά 13-18 ετών) από τη Γερμανία που θεωρούνται ότι έχουν προβλήματα κοινωνικής προσαρμογής στη χώρα τους με σκοπό την τοποθέτησή τους σε ειδικά «κέντρα αναμόρφωσης» σε απομονωμένες περιοχές. Οι ανήλικοι αυτοί, που υποτίθεται ότι στη χώρα τους θεωρούνται εξαιρετικά δύσκολες περιπτώσεις, χωρίς ωστόσο να είναι παραβάτες, έχουν μέχρι σήμερα τοποθετηθεί σε κάποιους οικισμούς στα χωριά Κοίλα και Ιτέα του Έβρου, στο χωριό Καζαβίτης της Θάσου και σε ανάδοχες οικογένειες Γερμανών και Ελλήνων που ζουν στη Χαλκιδική και στη Θάσο (Λιμενάρια). Μάλιστα, το δημοσίευμα αναφέρει ότι τον τελευταίο χρόνο (2007) τοποθετήθηκαν και δύο Έλληνες ανήλικοι 16 ετών που αντιμετώπιζαν πρόβλημα με τα ναρκωτικά. Συνολικά μέχρι σήμερα φαίνεται να έχουν περάσει μ' αυτόν τον τρόπο περίπου 300 Γερμανοί ανήλικοι.

Τα κέντρα αυτά διαχειρίζονται εταιρείες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (όπως η εταιρεία με την επωνυμία Kinder und Jungendhilfe Verbund eV που δημιουργήθηκε το 1986 ή η εταιρεία «Κότσιους» που πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα το 1988). Οι εταιρείες αυτές κατά το δημοσίευμα δεν φαίνεται να έχουν άδεια λειτουργίας (το κέντρο στα Κοίλα πήρε μόνον άδεια εγκατάστασης το 2004 ως «υποκατάστημα κυπριακής εταιρείας με σκοπό την παροχή υπηρεσιών επιστημονικής και ψυχοσωματικής στήριξης σε παιδιά με ειδικές ανάγκες σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους»).

Το γεγονός είναι ότι στα συγκεκριμένα χωριά, έφηβοι, χωρίς να έχουν διαπράξει κανένα αδίκημα και χωρίς να εκτίουν συγκεκριμένη ποινή εξορίζονται κυριολεκτικά από τη χώρα τους και τοποθετούνται σε απομονωμένες περιοχές να διαβιούν σε οικήματα με στοιχειώδεις συνθήκες διαβίωσης και εξαναγκαζόμενοι να δουλεύουν σε αγροτικές εργασίες υπό την «επίβλεψη» Γερμανών και ελλήνων επιμελητών που δουλεύουν για τις ιδιωτικές εταιρείες και όλα αυτά με το πρόσχημα της επανένταξής τους στη (γερμανική) κοινωνία. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά το δημοσίευμα οι ανήλικοι απασχολούνται και στον δήμο για την αποκομιδή σκουπιδιών!

Όσο και αν επιτρέπεται από το γερμανικό δίκαιο η μεταφορά ανηλίκων στο εξωτερικό για κάποιους λόγους, δεν παύει η χώρα υποδοχής -εν προκειμένω η Ελλάδα- να έχει την ευθύνη ολόκληρη για την μεταχείριση των ανηλίκων που βρίσκονται στο έδαφός της, βάσει των διεθνών συνθηκών που έχει υπογράψει και φυσικά βάσει του ίδιου του Συντάγματος (άρθ.21 παρ. 1 που προστατεύει την παιδική ηλικία θέτοντας την υπό την προστασία του κράτους και παρ. 3 του ίδιου άρθρου που ορίζει ότι το Κράτος λαμβάνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας) που δεν κάνει διαχωρισμό μεταξύ ημεδαπών και αλλοδαπών ανηλίκων.

Τα ερωτήματα που γεννώνται είναι πολλά και σοβαρά και το ίδιο και οι ευθύνες για το ελληνικό κράτος.

Πέρα από το βασικό ερώτημα: πώς είναι δυνατόν να φανταστεί κανείς ότι αυτή η απομόνωση αποτελεί μέθοδο επανένταξης των ανηλίκων -και μάλιστα με την πλήρη αποκοπή τους από την οικογένεια (και ιδιαίτερα ανηλίκων που δεν έχουν διαπράξει κανένα αδίκημα, ούτε συνακόλουθα εκτίουν κάποια «ποινή» ή αναμορφωτικό μέτρο, γεγονός που αντιβαίνει σε όλες τις διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές για τη μεταχείριση των παραβατικών ανηλίκων), τα ζητήματα που ανακύπτουν σχετίζονται:

Με την ευθύνη από πλευράς κυβέρνησης για την «εισαγωγή» των Γερμανών εφήβων (λαμβανομένου υπόψη ότι δεν υπάρχει -τουλάχιστον εξ όσων γνωρίζουμε- διακρατική συμφωνία μεταξύ Ελλάδος και Γερμανίας για την τοποθέτηση αυτή).

Με τη φύση και τις προϋποθέσεις λειτουργίας των «κέντρων» που έχουν αναλάβει τη μεταχείριση των ανηλίκων στο ελληνικό έδαφος.

Με την ανυπαρξία επιβλέπουσας αρχής από πλευράς ελληνικού δημοσίου.

Με τα κριτήρια επιλογής των ανάδοχων οικογενειών (που μαζί με τα κέντρα δέχονται ανηλίκους) και τις προϋποθέσεις για την τοποθέτηση εκεί των ανηλίκων.

Με τις ειδικότερες συνθήκες διαβίωσης των ανηλίκων και το είδος εργασιών που υποχρεώνονται να παρέχουν ως μέρος της αναμόρφωσής τους.

Περαιτέρω δεν είναι γνωστό για πόσο χρονικό διάστημα τοποθετούνται οι ανήλικοι στα κέντρα και στις ανάδοχες οικογένειες, ούτε υπό ποιες προϋποθέσεις αίρεται το μέτρο (αν αίρεται)... και ποιο όργανο αποφασίζει σ' αυτή την περίπτωση.

Τέλος, αν αληθεύει ότι τοποθετούνται και Έλληνες ανήλικοι σ' αυτά τα κέντρα η ευθύνη είναι ακόμη μεγαλύτερη για τα κέντρα αυτά σε καμια περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν εταιρείες προστασίας ανηλίκων ή ιδρύματα αγωγής κατά το ελληνικό δίκαιο.

Οι κάτοικοι της περιοχής βεβαίως δηλώνουν ευχαριστημένοι και έχουν κάθε λόγο να είναι, αφού έχουν δωρεάν εργατικά χέρια για αγροτικές και άλλες εργασίες.

Μήπως θα πρέπει να ανησυχήσουμε σοβαρά -πλην των νομικών ζητημάτων που ανακύπτουν μ’αυτή την κατάσταση- και για το επίπεδο πολιτισμού μας όταν υπάρχει τέτοια αδιαφορία για τη μεταχείριση ανήλικων παιδιών;

* Η Αθανασία Π. Συκιώτου είναι λέκτωρ Εγκληματολογίας της Νομικής Σχολής ΔΠ

Δεν υπάρχουν σχόλια: