Τρίτη 10 Ιουνίου 2025

 


Το ερώτημα «Τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις;» αποκαλύπτει κάτι βαθύτερο από τις επαγγελματικές προτιμήσεις των νέων: τις αξίες που προβάλλονται από την κοινωνία, το σχολείο και την οικογένεια. Οι απαντήσεις τους δείχνουν όχι μόνο τις προσδοκίες αλλά και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν — πολλές φορές αόρατα, αλλά πανίσχυρα.

Η εφηβική φαντασία για το μέλλον παγιδευμένη σε στερεότυπα και ταξικά όρια, την ώρα που η αγορά εργασίας αλλάζει ριζικά. Τι δείχνει η νέα έκθεση του ΟΟΣΑ και πού διαφοροποιούνται οι Έλληνες μαθητές.

Κύρια Ευρήματα

  • Το 39% των 15χρονων παγκοσμίως δεν γνωρίζει τι θέλει να κάνει επαγγελματικά. Στην Ελλάδα το ποσοστό είναι 33%.

  • 10 επαγγέλματα συγκεντρώνουν σχεδόν το 50% των απαντήσεων διεθνώς.

  • Τα έμφυλα στερεότυπα και η ταξική καταγωγή παραμένουν ισχυροί παράγοντες καθορισμού επαγγελματικών ονείρων.

  • Η Ελλάδα ξεχωρίζει για την υψηλή συμμετοχή μαθητών σε προγράμματα επαγγελματικού προσανατολισμού.

  • Παρά τις θετικές ενδείξεις, το 60% των Ελλήνων μαθητών νιώθει απροετοίμαστο για την ενήλικη ζωή.

Ο χάρτης των επαγγελματικών ονείρων: Στενός και ανισόρροπος

Η παγκόσμια έρευνα του ΟΟΣΑ «The State Of Global Teenage Career Preparation» δείχνει ότι η πλειοψηφία των εφήβων εξακολουθεί να προσανατολίζεται σε έναν μικρό αριθμό παραδοσιακών επαγγελμάτων — με τους γιατρούς, εκπαιδευτικούς, μηχανικούς και αθλητές να κυριαρχούν στις προτιμήσεις.

Η επιμονή σε επαγγέλματα υψηλού κύρους δημιουργεί, όμως, ένα πρόβλημα: δεν ευθυγραμμίζονται με τις ανάγκες μιας ταχέως μεταβαλλόμενης αγοράς εργασίας, όπου νέα επαγγέλματα αναδύονται με ταχύτητα, ιδίως στους τομείς της τεχνολογίας, της πράσινης ενέργειας και της φροντίδας.

Ελλάδα: Λιγότερη σύγχυση, περισσότερη πρακτική εμπειρία

Τι διαφέρει στην Ελλάδα:

  • Οι Έλληνες μαθητές δηλώνουν λιγότερο αβέβαιοι για το μέλλον τους από τους συνομηλίκους τους σε πιο πλούσιες χώρες.

  • Πάνω από το 50% έχει συμμετάσχει σε επισκέψεις σε χώρους εργασίας ή σύντομες πρακτικές ασκήσεις — ένα από τα υψηλότερα ποσοστά διεθνώς.

  • Ωστόσο, μόλις 1 στους 2 θεωρεί ότι το σχολείο τού έδωσε εργαλεία και αυτοπεποίθηση για να σχεδιάσει το μέλλον του.

 Ενδιαφέρον στοιχείο: Στη Φινλανδία, που θεωρείται πρότυπο εκπαίδευσης, το 50% των μαθητών δηλώνει άγνοια για το επαγγελματικό του μέλλον, σε αντίθεση με το 33% στην Ελλάδα.

Έμφυλα και ταξικά φίλτρα: Οι αόρατοι φραγμοί στις επιλογές

Η μελέτη επιβεβαιώνει ότι οι έφηβοι παραμένουν δέσμιοι των παραδοσιακών έμφυλων ρόλων:

Κορίτσια – ΕλλάδαΠοσοστό
Γιατροί10,6%
Εκπαιδευτικοί9,7%
Ψυχολόγοι9,1%
Αγόρια – ΕλλάδαΠοσοστό
Αθλητές10,2%
Πληροφορική (ICT)7,6%
Γιατροί6,1%

Παράλληλα, τα παιδιά από πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα στρέφονται συχνότερα στην τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση, γεγονός που αντικατοπτρίζει τις κοινωνικές ανισότητες και τους περιορισμούς πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. 

Το Σχολείο ως (ανεπαρκής;) οδηγός

Η έκθεση δείχνει ότι το ελληνικό σχολείο αποτυγχάνει σε μεγάλο βαθμό να προετοιμάσει τους μαθητές για την αγορά εργασίας και την ενήλικη ζωή. Παρά την επαφή με χώρους εργασίας, οι μαθητές δεν αισθάνονται ότι αποκτούν τις απαραίτητες δεξιότητες, ενώ η αυτοπεποίθησή τους για λήψη αποφάσεων είναι περιορισμένη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: