Δημογραφικό και Ολοήμερο Σχολείο: Μεγαλόπνοος σχεδιασμός που ακυρώνεται από την πραγματικότητα
Δημογραφικό και Ολοήμερο Σχολείο: Μεγαλόπνοος σχεδιασμός που ακυρώνεται από την πραγματικότητα και την ίδια την Κυβέρνηση
Μόλις πριν λίγες μέρες η Κυβέρνηση παρουσίασε, με βαρυσήμαντο τρόπο, το «Εθνικό Σχέδιο Δράσης» της για το Δημογραφικό. Η μεγάλη σημασία που φαίνεται να του αποδίδει τεκμηριώνεται και από το ότι ο Πρωθυπουργός συμπεριέλαβε αναφορά στο Σχέδιο στον εβδομαδιαίο απολογισμό του μέσω social media. Η αναγκαιότητα ενός τέτοιου Σχεδίου είναι πρόδηλη: η Ελλάδα μετατρέπεται με εξαιρετικά ταχείς ρυθμούς σε χώρα γερόντων, μετρώντας όλο και λιγότερους νέους και συνεχώς μειούμενο συνολικό πληθυσμό.
Στο, αναγκαστικά, σύντομο αυτό άρθρο δεν θα εμβαθύνουμε στις βαθύτερες αιτίες που έχουν οδηγήσει τη χώρα μας στο χείλος μιας δημογραφικής κατάρρευσης -δεν είμαστε ειδικοί επί του θέματος εξάλλου. Ούτε, επίσης, θα σταθούμε σε μια εύλογη κριτική πεπραγμένων πρόσφατων αλλά και της νυν Κυβέρνησης που δεν έλαβαν μέτρα πρόληψης και τώρα τρέχουν να θεραπεύσουν -ποιος θυμάται ότι η αύξηση του επιδόματος τοκετού σε ύψος που κάλυπτε πάνες και γάλατα μερικών μηνών είχε αναγγελθεί μόλις πριν λίγα χρόνια ως το πλέον σημαντικό μέτρο ανάσχεσης μειωμένων γεννήσεων…
Δεν θα κοιτάξουμε με άλλα λόγια «προς τα πίσω» αλλά θα επιχειρήσουμε κάτι που αφορά στο σήμερα και στο εγγύς μέλλον: Να δείξουμε μέσα από το παράδειγμα της οργάνωσης και λειτουργίας των ολοήμερων σχολείων -με έμφαση στην Αττική-, πως το Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό αποτελεί ευχολόγιο «επί χάρτου» που κατά πάσα πιθανότητα δεν θα συνοδευτεί από πράξεις.
Ένας από τους βασικούς άξονες του Σχεδίου είναι η «ενίσχυση της οικογένειας» μέσω, μεταξύ άλλων, ενίσχυσης του θεσμού του Ολοήμερου Σχολείου (ΟΣ). Οι γονείς παιδιών των ελληνικών δημόσιων σχολείων άλλη πραγματικότητα βιώνουμε καθημερινά, εδώ και περίπου μια δεκαετία. Την καταγράφουμε συνοπτικά και σε κάποιες βασικές διαστάσεις της, αφήνοντας λόγω έλλειψης χώρου άλλες σημαντικές πλευρές, όπως αυτή των ανεπαρκών υποδομών, εκτός συζήτησης:
Στελέχωση Ολοήμερου Σχολείου:
Κάθε νέα σχολική χρονιά συνοδεύεται από την αβεβαιότητα για την έγκαιρη έναρξη του ΟΣ, καθώς οι ελλείψεις ή η καθυστερημένη τοποθέτηση εκπαιδευτικών είναι επαναλαμβανόμενο φαινόμενο. Οι γονείς μαθητών στην Ελλάδα είμαστε εξοικειωμένοι– αν όχι «εθισμένοι» σε αυτό. Οι καθυστερήσεις στην έναρξη συχνά αντιμετωπίζονται μόνο και μόνο για να επανεμφανιστούν. Έτσι, για παράδειγμα, αν κάποιος εκπαιδευτικός πάρει για οποιοδήποτε λόγο άδεια η βασική επίπτωση είναι συνήθης: το ΟΣ σταματάει να λειτουργεί μέχρι νεωτέρας… Συχνά, δε, η ενημέρωση στους γονείς καταφτάνει ελάχιστες ώρες πριν την παύση λειτουργίας με ότι αυτό συνεπάγεται για τον οικογενειακό τους προγραμματισμό. Εξίσου συχνά η αναστολή ΟΣ διαρκεί για πολλές εβδομάδες.
Αφού ξεπεράσουμε το αν λειτουργεί, περνάμε στο επόμενο πεδίο μεγάλου προβληματισμού και ανησυχίας για τους γονείς: το πως λειτουργεί το ΟΣ, καθώς σε πλείστες όσες περιπτώσεις η εν λόγω οργάνωση δεν αντιστοιχεί στα προβλεπόμενα και στερείται του ουσιαστικού μαθησιακού περιεχομένου που έπρεπε να έχουν οι δραστηριότητες μεταξύ 13.10 και 16.00/ 17.30. Ενδεικτικά:
Σίτιση στο Ολοήμερο Σχολείο:
Η προετοιμασία, σωστή διατήρηση και αξιοπρεπής κατανάλωση του φαγητού που οι γονείς ετοιμάζουν για τα παιδιά τους είναι ένα άλλο μεγάλο «στοίχημα», που συχνά πυκνά βγαίνει χαμένο. Οι προβλεπόμενες θέσεις τραπεζοκόμων, καλύπτονταν έως πριν αρκετά έτη από ωφελούμενους ανέργους. Στη συνέχεια, οι τραπεζοκόμοι υποβαθμίστηκαν … δια της πρόσληψης «ΔΕ Γενικών Καθηκόντων» οι οποίοι πέρα από φροντίδα της σίτισης στο πλαίσιο των ΟΣ επωμίστηκαν και πολλά επιπλέον καθήκοντα (βλ. σχετ. Εγκύκλιο Υπουργείου Παιδείας). Σταδιακά και λόγω της μεταβλητότητάς και επισφάλειας των προγραμμάτων Κοινωφελούς Εργασίας, η αναγκαία παρουσία των τόσο κρίσιμων για τη σίτιση των παιδιών εργαζομένων έχει πρακτικά μηδενιστεί, ενώ δεν γίνεται φυσικά καμία συζήτηση για την πρόσληψη θέσεων μόνιμων υπαλλήλων Γενικών Καθηκόντων – Σχολικών βοηθών. Αντ’ αυτού, η διδακτική ώρα της «Διατροφικής Αγωγής», στο πλαίσιο της οποίας θα εφαρμοζόταν και η ολοκληρωμένη διαδικασία σίτισης των παιδιών, ανατίθεται, τύποις, με ετήσιες εγκυκλίους, στους/στις εκπαιδευτικούς που διδάσκουν τη δεύτερη ώρα του Ολοήμερου Προγράμματος. Στην πράξη, Διατροφική Αγωγή και οργανωμένη σίτιση παραμένουν πρακτικά ανεφάρμοστες και άγνωστες στους περισσότερους γονείς, με ευθύνη των Διευθυντριών / -ων των σχολικών μονάδων που δεν αναδεικνύουν το πρόβλημα. Επιπλέον, οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με κακές πρακτικές, όπως την αναζήτηση λύσεων επί πληρωμής παροχής υπηρεσιών, που διχάζουν τις σχολικές μονάδες και τείνουν να εδραιωθούν.
Αναβαθμισμένο Ολοήμερο (Διευρυμένο) Σχολείο:
Το πως εξελίχθηκε στην πράξη το Διευρυμένο Ολοήμερο (μεταξύ 16.00 και 17.30), ένα μέτρο που μετά «βαΐων και κλάδων» είχε ανακοινώσει μόλις πριν λίγα χρόνια η παρούσα κυβέρνηση για τους γονείς με απαιτητικά ωράρια εργασίας, θα μπορούσε να αποτελεί ένα σύντομο ανέκδοτο. Οι γονείς που επέλεξαν να εμπιστευτούν τον νέο «θεσμό», του οποίο ο τρόπος εφαρμογής οδήγησε μέσα σε μόλις δύο χρόνια στην απαξίωσή του, σίγουρα δεν ξεχνούν την εμπειρία.
Στον επίσημο ιστότοπο του Υπουργείου Παιδείας, το «αναβαθμισμένο πρόγραμμα Ολοήμερου (διευρυμένο)» εξακολουθεί να προβάλλεται σαν κάτι που λειτουργεί και μάλιστα με δραστηριότητες όπως «εκπαιδευτική ρομποτική, πειράματα, ρητορική τέχνη […]» προσφέροντας επίσης «…επιπλέον χρόνο για μάθηση, μελέτη και παιχνίδι στο σχολείο». Στην πράξη, το διευρυμένο ΟΣ θα ξεκινήσει φέτος, όπου δεν έχει ήδη εξαφανιστεί, πολλές εβδομάδες μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς και χωρίς τούς παραπάνω ομίλους δραστηριοτήτων. Η βασική μονότονη αιτιολογία είναι η εξής: έλλειψη αντίστοιχου εκπαιδευτικού προσωπικού και ανάγκη μετακίνησης των όποιων διαθέσιμων εκπαιδευτικών σε πρωϊνές ή μεσημεριανές ζώνες για κάλυψη κενών. Σε πλείστες όσες περιπτώσεις, δε, η λειτουργία του διευρυμένου ωραρίου μοιάζει να επαφίεται στη «διάθεση» των κατά τόπους Διευθυντριών / -ων Σχολείων και Διευθύνσεων Εκπαίδευσης. Οι τελευταίες/ -οι, χρησιμοποιώντας αυτοεκπληρούμενες προφητείες (π.χ. «οι μαθητές κουράζονται», «δεν υπάρχει ζήτηση») δεν πράττουν τις δέουσες ενέργειες για τη λειτουργία του διευρυμένου ωραρίου βάσει αριθμού των αιτήσεων, «ροκανίζουν το χρόνο», και όταν πια πολλές βδομάδες μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς οι γονείς έχουν βρει άλλες λύσεις, εξαφανίζουν αυθαίρετα ακόμη και την επιλογή «διευρυμένο ολοήμερο» από τις σχετικές αιτήσεις.
Συμπερασματικά, τα ΟΣ στην Αττική και ευρύτερα στην χώρα, απέχουν παρασάγγας από το να αποτελούν παράγοντες ενθάρρυνσης της γονεϊκότητας. Αν η Κυβέρνηση, δια στόματος κας Ζαχαράκη, θέλει να ενισχύσει το θεσμό της οικογένειας και αν πιστεύει στοιχειωδώς τα μέτρα που εξαγγέλλει, πρέπει να σκύψει σοβαρά πάνω από τα παραπάνω προβλήματα και να δώσει λύσεις και χρηματοδότηση. Μέχρι να γίνει αυτό, ο Πρωθυπουργός ίσως θα πρέπει να συμπεριλάβει στην εβδομαδιαία ενημέρωση του μια εξήγηση στο γιατί οι οικογένειες Ελλήνων και όσων ζουν στην Ελλάδα απαντούν μονότονα «άστο καλύτερα» στην ερώτηση γιατί δε συμβάλλουν στην επίλυση του δημογραφικού κάνοντας ένα ή περισσότερα παιδιά.
Μαρία Περράκη, Στέλιος Γκιάλης
Γονείς μαθητριών Δημοτικού Σχολείου, Νέα Σμύρνη Αττικής
ΥΓ. Τα παραπάνω «ευρήματα» και διαπιστώσεις προκύπτουν από την πολύχρονη εμπειρία ενός ευρύτερου πληθυσμού γονέων, όπως κάθε καλόπιστος αναγνώστης του άρθρου μπορεί εύκολα να διαπιστώσει απευθυνόμενος σε γονείς ποικίλων περιοχών της Αττικής (βλ. ενδεικτικά την πρόσφατη πρωτοβουλία Ενώσεων Γονέων Νοτίων Προαστίων που αναδεικνύει τα προβλήματα και διεκδικεί λύσεις).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου