Χθες και προχθές κατέρρευσε το σύστημα της Τράπεζας Θεμάτων και όλα τα σχολεία της χώρας καθυστέρησαν για ώρες τις εξετάσεις τους. Οι μαθητές τις Γ’ Λυκείου ετοιμάζονται πυρετωδώς για τις πανελλήνιες που ξεκινούν την Πέμπτη. Η Τράπεζα Θεμάτων και οι αυστηρές Πανελλήνιες Εξετάσεις με Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, Σύμφωνα με τους εμπνευστές τους, δηλαδή την ΝΔ, βελτιώνουν την εκπαίδευση και υπηρετούν την αριστεία.
Σίγουρα κάνουν την εκπαίδευση μας πιο γραφειοκρατική και ανελαστική, όπως είδαμε και χθες και σήμερα με την καθυστέρηση του συστήματος της Τράπεζας σε όλη την Ελλάδα και την περίοδο της πανδημίας που οι κανόνες προστασίας της υγείας έγιναν λάστιχο για να εξυπηρετηθούν οι πανελλήνιες. Όμως, υπάρχουν ακόμα σημαντικότερα ερωτήματα: Προάγουν βελτίωση της εκπαίδευσης σύμφωνα με την επιστημονική έρευνα πάνω στην εκπαιδευτική αξιολόγηση; Πόσο καλύτεροι και πιο μορφωμένοι βγαίνουν οι μαθητές από αυτού του είδους τα διαγωνίσματα;
Όλοι οι μαθητές στα σχολεία και στα φροντιστήρια αφιερώνουν μεγάλο κομμάτι της μελέτης τους στο να λύνουν ασκήσεις από την Τράπεζα Θεμάτων. Πολλοί εκπαιδευτικοί έχουν δώσει στο περίπου ή και ακριβώς στους μαθητές τα δύο θέματα που θα βάλουν αυτοί στις εξετάσεις, εκτός από τα δύο που αναγκαστικά θα μπουν με κλήρωση από την Τράπεζα, και οι μαθητές προετοιμάζονται σε αυτά.
Τι διαβάζουν κυρίως οι μαθητές που προετοιμάζονται για τις πανελλήνιες; Στα φροντιστήρια, στα ιδιαίτερα μαθήματα και οριακά και στο σχολείο τελειώνουν την ύλη περίπου τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο. Τι κάνουν από τότε μέχρι τον Ιούνη; Μελετούν και εμβαθύνουν στην κατανόηση των μαθηματικών σαν επιστήμη; Όχι, είναι αναγκασμένοι κυρίως να λύνουν ΠΑΛΙΆ ΘΈΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΊΩΝ και ΔΙΑΓΩΝΊΣΜΑΤΑ ΠΡΟΣΩΜΟΊΩΣΗΣ ή μεμονωμένα θέματα που προσομοιάζουν με αυτά των πανελληνίων. Δεν διαβάζουν ακριβώς μαθηματικά, αλλά διαγωνίσματα μαθηματικών. Δεν μαθαίνουν για να βελτιωθούν στα μαθηματικά καθαυτά, αλλά σε δεξιότητες χρήσιμες βασικά σε διαγωνίσματα μαθηματικών όπως αυτά των πανελληνίων. Δηλαδή, μαθαίνουν πως είναι περίπου συνήθως τα θέματα, τεχνάσματα που «πέφτουν» συχνά ή σου γλιτώνουν χρόνο, πως να αντιμετωπίζουν κάθε περίπτωση, εξασκούν δεξιότητες διαχείρισης του χρόνου για να τα λύνουν γρήγορα μέσα στο επιβαλλόμενο χρονικό περιθώριο των τριών ωρών κ.α.. Αυτό λέγεται “teaching to the test” και η δεξιότητα που αναπτύσσει λέγεται “test familiarity”. Όπως έχει γράψει η Boaler, οι μαθητές αντιλαμβάνονται ότι ζητείται από αυτούς όχι να γνωρίζουν μαθηματικά, αλλά να αποδίδουν στα μαθηματικά (όχι “know” αλλά “perform mathematics”). Έτσι καταλήγουμε να έχουμε ένα σχολείο και μαθητές που μεγάλο κομμάτι του χρόνου τους το αφιερώνουν είτε σε εξετάσεις είτε σε προετοιμασία για εξετάσεις, αντί για περισσότερη “καθαρή μάθηση”.
Έχει γίνει κριτική από την έρευνα πάνω στην εκπαιδευτική αξιολόγηση για αυτού του είδους τις μορφές κρίσιμων διαγωνισμάτων που δίνονται μόνο μια φορά (εφάπαξ) ως προς το ότι αναγκάζουν τους μαθητές να επικεντρώνονται στο διαγώνισμα αντί για την γνώση. Η ΝΔ κάνει σαν να μην υπάρχουν αυτά και επιμένει ότι οι ρυθμίσεις της μόνο βελτιώνουν την εκπαίδευση. Με αυτή την έννοια η εκπαιδευτική πολιτική της ΝΔ στην αξιολόγηση είναι μια “ψεκασμένη” πολιτική, δηλαδή μια πολιτική που αδιαφορεί για βασικά σημεία της επιστημονικής έρευνας πάνω στην αξιολόγηση και βασίζεται κυρίως σε φαντασιακά ιδεολογήματα. Τι εξυπηρετεί; Εξυπηρετεί ένα κενό ιδεολογικό και πολιτικό αφήγημα περί αριστείας, όχι την βελτίωση της παιδείας και ούτε τελικά την αριστεία όσον αφορά την επιστήμη.
Τι είναι αριστεία; Να γίνεις καλύτερος από τους άλλους ή να γίνεις καλύτερος σε μια επιστήμη; Σε ένα βαθμολογημένο διαγώνισμα που δίνει ένα σύνολο μαθητών, ό,τι και να κάνεις, κάποιος θα βγει πρώτος. Και μετά μπορείς να κάνεις ό,τι θες. Να βαφτίσεις τον πρώτο άριστο ή να κόψεις όσους έγραψαν κάτω από μια αυθαίρετη τεχνητή βάση (όπως κάνει η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής). Το ερώτημα, όμως, είναι το εξής: Με το διαγώνισμα που έβαλες, τελικά το σύνολο των μαθητών που προετοιμάστηκαν γι’ αυτό πόσο καλύτερα μαθηματικά έμαθαν; Πόσο τους βοήθησε ή τους εμπόδισε να εμβαθύνουν στην επιστήμη των μαθηματικών και στην κατανόησή τους; Πόσο τους βοήθησε να βγουν από το σχολείο πιο μορφωμένοι πολίτες;
Ποιος κερδίζει και ποιος χάνει; Σε έναν βαθμό πιστεύω ότι κερδίζει η ιδιωτική εκπαίδευση και χάνει η παιδεία και η μόρφωση της κοινωνίας. Την επόμενη φορά που θα αναρωτηθούμε γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι έξω δεν ξέρουν βασικά χρήσιμα μαθηματικά, ζορίζονται να βρουν την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη, δεν ξέρουν βασικές ιστορικές επετείους ή γενικότερα ιστορία και ζορίζονται να χρησιμοποιήσουν κριτικά την τεχνολογία, τότε ας θυμηθούμε ότι σχεδόν όλοι αυτοί οι άνθρωποι όταν ήταν μαθητές πλήρωσαν πάρα πολλά χρήματα για να λύσουν δεκάδες παλιά θέματα εξετάσεων και διαγωνίσματα προσομοίωσης για μήνες ή χρόνια. Τι έμαθαν και πόσο μορφώθηκαν τελικά από αυτά;
*Μαθηματικός.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου