δίκτυο για τα δικαιώματα των μαθητών

Τα έσοδα από φυσικές πηγές «αδρανοποιούν» την ανάπτυξη δεξιοτήτων

ΤΑ ΝΕΑ /ΤHE NEW YORK TIMES, ΤΟΥ THOMAS L. FRIEDMAN

Συχνά με ρωτούν: «Ποια είναι η αγαπημένη σου χώρα, εκτός από αυτή που ζεις;». Πάντοτε δίνω την ίδια απάντηση: «Η Ταϊβάν». Ο συνομιλητής μου μένει έκπληκτος: «Η Ταϊβάν! Γιατί η Ταϊβάν;». Μα, απλούστατα, επειδή η Ταϊβάν είναι ένας άγονος βράχος σε μια θάλασσα που σαρώνουν οι τυφώνες, δεν διαθέτει πλουτοπαραγωγικές πηγές και παρά ταύτα είναι η τέταρτη χώρα σε χρηματοοικονομικά διαθέσιμα στον κόσμο. Επειδή αντί να πωλεί πετρέλαιο, διαμάντια ή χρυσό, τα 23 εκατ. των πολιτών της ευημερούν χάρη στο ταλέντο, την ενεργητικότητα και την ευφυΐα τους.

Πώς τα καταφέρνουν τόσο καλά οι Ταϊβανέζοι; Πρόσφατη έρευνα του ΟΟΣΑ απέδειξε τη σχέση που έχουν οι επιδόσεις των μαθητών στα βασικά μαθήματα με τα έσοδα κάθε χώρας από τις εξαγωγές φυσικών πλουτοπαραγωγικών πηγών. Πρόκειται για σχέση αντιστρόφως ανάλογη, όπως αποδεικνύει το Διεθνές Πρόγραμμα για την Αποτίμηση των Μαθητών (PISA). Πρόκειται για μια έρευνα που διεξάγεται κάθε διετία υπό την αιγίδα του ΟΟΣΑ και αφορά τις επιδόσεις που έχουν στα Μαθηματικά, τις φυσικές επιστήμες και την κατανόηση κειμένου μαθητές ηλικίας 15 ετών από 65 διαφορετικές χώρες.

«Η έρευνα δείχνει ότι όσο μεγαλύτερη είναι η οικονομική εξάρτηση μιας χώρας από τον ορυκτό της πλούτο τόσο χαμηλότερες είναι οι γνώσεις και οι δεξιότητες των μαθητών της. Το συμπέρασμα είναι ακλόνητο: πετρέλαιο και PISA δεν αναμειγνύονται», σημειώνει ο Αντρέας Σλάισερ που επιβλέπει τις εξετάσεις της PISA (Τα στοιχεία της έρευνας στη διεύθυνση http://www.oecd.org/dataoecd/43/9/49881940.pdf.).

Ο Σλάισερ αναλύει τα ευρήματα της έρευνας ανατρέχοντας στη... Βίβλο: «Ο Μωυσής οδήγησε τους Εβραίους στην έρημο για να τους εγκαταστήσει έπειτα από 40ετή περιπλάνηση στη μοναδική γη της Μέσης Ανατολής που δεν έχει πετρέλαιο. Αλλά ο Μωυσής ίσως να είχε δίκιο τελικά. Σήμερα το Ισραήλ έχει μια οικονομία από τις πιο καινοτόμους και ο πληθυσμός του απολαμβάνει ένα επίπεδο ζωής που οι περισσότερες πετρελαιοπαραγωγοί χώρες της περιοχής δεν μπορούν να προσφέρουν».

Κατά τον ερευνητή του ΟΟΣΑ, τα αποτελέσματα της τελευταίας έρευνας της PISA έδειξαν ότι οι μαθητές στη Σιγκαπούρη, τη Φινλανδία, τη Νότια Κορέα, το Χονγκ Κονγκ και την Ιαπωνία είχαν τις καλύτερες επιδόσεις, μαζί με τους Ταϊβανέζους και τους Ισραηλινούς. Αντίθετα, οι μαθητές από το Κατάρ, το Καζαχστάν, τη Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, το Ομάν, την Αλγερία, το Μπαχρέιν, το Ιράν και τη Συρία είχαν τις χειρότερες επιδόσεις. Σημειωτέον ότι οι μαθητές από τον Λίβανο, την Ιορδανία και την Τουρκία - χώρες με συγκριτικά ελάχιστο φυσικό πλούτο - τα πήγαν καλύτερα.

«Κράτα τα πετρέλαια και φέρε μου βιβλία». Η έρευνα της ομάδας της PISA αποκάλυψε ότι οι κοινωνίες που εξαρτώνται από τις πλουτοπαραγωγικές πηγές τους δεν ευνοούν την ανάπτυξη συμπεριφορών και κινήτρων, ούτε στους γονείς ούτε στους μαθητές, για την επιμελή εκπλήρωση των μαθητικών καθηκόντων και τη βελτίωση των δεξιοτήτων। Αντίθετα, σε χώρες με ελάχιστο φυσικό πλούτο όπως η Φινλανδία, η Σιγκαπούρη ή η Ιαπωνία, η γνώση αποτελεί αξία και η εκπαίδευση προτεραιότητα. Υπάρχουν βεβαίως και εξαιρέσεις όπως η Νορβηγία, ο Καναδάς και η Αυστραλία, χώρες με τεράστιο φυσικό πλούτο αλλά και με μαθητές... ξυράφια, όπως δείχνει η έρευνα. Οι τρεις αυτές χώρες όμως εφαρμόζουν πολιτικές εξοικονόμησης και επένδυσης των πλουτοπαραγωγικών πηγών τους. Δεν επιδιώκουν απλώς να τις καταναλώνουν και να ζουν από αυτές. Συμπερασματικά, όπως σημειώνει ο Σλάισερ, «η γνώση και οι δεξιότητες αποτελούν το παγκόσμιο νόμισμα για τις οικονομίες του 21ου αιώνα. Δεν υπάρχει όμως κεντρική τράπεζα που τυπώνει το νόμισμα αυτό. Ο καθένας πρέπει να αποφασίσει πόσο θα τυπώσει για λογαριασμό δικό του και των παιδιών του».
ΤΑ ΝΕΑ