Tης Λινας Γιανναρου
Για τους κοινωνικούς επιστήμονες αποτελεί κοινή λογική: ένα καλά προσαρμοσμένο μεταναστόπουλο στο ελληνικό σχολείο θα εξελιχθεί σε έναν επιτυχώς ενταγμένο ενήλικο στην ελληνική κοινωνία. Ομως την ώρα που η συζήτηση γύρω από το μεταναστευτικό φουντώνει, εγκαταλείπονται ακόμα και οι τελευταίες αναιμικές προσπάθειες της Πολιτείας για ομαλή ένταξη των αλλοδαπών μαθητών στα σχολεία.
Πρωτοποριακή έρευνα σε «μεικτά» γυμνάσια της Αθήνας, ωστόσο, που για πρώτη φορά παγκοσμίως παρακολούθησε την εξέλιξη στις επιδόσεις αλλά και τις σχέσεις μεταξύ μαθητών σε βάθος τριετίας, αναπτερώνει τις ελπίδες για ειρηνικότερη συνύπαρξη Ελλήνων και μεταναστών, τόσο εντός όσο και εκτός σχολικού πλαισίου. Οπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, μετά το «σοκ» της πρώτης γνωριμίας, τα παιδιά μαθαίνουν να εξαλείφουν τις διαφορές τους αναπτύσσοντας βαθιές φιλίες.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 1.057 μαθητών από 12 σχολεία της Αθήνας, με υψηλά ποσοστά αλλοδαπών (κυρίως Αλβανών) και παλιννοστούντων μαθητών. Μεταξύ άλλων, βρέθηκε ότι ενώ στην Α΄ Γυμνασίου οι Ελληνες ήταν οι πλέον δημοφιλείς ανάμεσα στον μαθητικό πληθυσμό, ώς την Γ΄ Γυμνασίου οι αλλοδαποί συμμαθητές τους έγιναν εξίσου ή και περισσότερο δημοφιλείς. «Είναι χαρακτηριστικό ότι στην αρχή τόσο οι Ελληνες όσο και οι μετανάστες μαθητές κατονόμαζαν ως κοντινότερους φίλους τους μαθητές της ίδιας εθνικής ομάδας», εξηγεί στην «Κ» η επικεφαλής της έρευνας, καθηγήτρια Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Φρόσω Μόττη-Στεφανίδη. «Στο τέλος, όμως, το εμπόδιο της καταγωγής είχε παραμεριστεί και όλα τα παιδιά είχαν ίδιες πιθανότητες να κατονομαστούν ως καλύτεροι φίλοι των συμμαθητών τους». Μέσα σε τρία χρόνια -ή και λιγότερο- η βιωματική επαφή μεταξύ των μαθητών διέλυσε το άγχος που προκαλεί το διαφορετικό, φέρνοντας τα παιδιά πιο κοντά. Η συνύπαρξη στην ίδια τάξη είχε δημιουργήσει την απαραίτητη οικειότητα. «Ενώ δηλαδή είναι θετικό για ένα παιδί να βρίσκεται ανάμεσα σε πολλούς ομοεθνείς του, όταν δεν υπερτερούν αριθμητικά, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την καλύτερη ένταξή τους».
Ενδιαφέρον είναι επίσης το γεγονός ότι ενώ τα παιδιά όλων των «ομάδων» εμφανίζονται πιο ανοιχτά στη σύγχρονη πολυπολιτισμική πραγματικότητα, οι οικογένειές τους εξακολουθούν να ανησυχούν, αντιδρώντας στον «υπερβολικό» συγχρωτισμό με τους «άλλους». Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι, κατά κανόνα, οι Ελληνες μαθητές επιλέγουν για φίλους παιδιά μεταναστών που «θυμίζουν» περισσότερο ελληνικό πολιτισμό. Οπως ήταν αναμενόμενο, επίσης, πιο δημοφιλείς ανάμεσα στους μαθητές είναι οι δεύτερης γενιάς μετανάστες.
Σχολικές επιδόσεις
Πάντως, τα πράγματα δεν είναι τόσο «ομαλά» όσον αφορά τις σχολικές επιδόσεις. Λόγω και της μηδαμινής ενίσχυσης που λαμβάνουν, οι αλλοδαποί και παλιννοστούντες μαθητές τα πηγαίνουν κατά μέσο όρο σημαντικά χειρότερα στο σχολείο από ό,τι οι Ελληνες συμμαθητές τους. «Ειδικά για τα σχολεία με αριθμό μεταναστών άνω του 60% -όπως για παράδειγμα τα σχολεία του Μενιδίου ή του Ασπροπύργου- η πτώση στις επιδόσεις αφορά όλους», σημειώνει η κ. Μόττη. «Η "ιδιότητα” του μετανάστη παύει να είναι αυτή που καθορίζει τις επιδόσεις, δίνοντας τη θέση της στις κοινωνικές αντιξοότητες οι οποίες είναι κοινές για Ελληνες και αλλοδαπούς». Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης και την ψυχολογική προσαρμογή και ευεξία των μαθητών. «Παρατηρήθηκε ότι τα Ελληνόπουλα δεν διαφέρουν από τους μετανάστες συμμαθητές τους ως προς τα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους και την αυτοεκτίμηση. Δεδομένου όμως ότι οι μετανάστες μαθητές έχουν χειρότερη σχολική και κοινωνική προσαρμογή από τους Ελληνες συμμαθητές τους, αναμενόταν ότι θα είχαν και χαμηλότερη ψυχολογική προσαρμογή και ευμάρεια. Το γεγονός ότι αυτή η υπόθεση δεν επιβεβαιώθηκε μας δείχνει ότι αποεπενδύουν από το σχολείο, κάτι που είναι προάγγελος της εγκατάλειψής του. Είναι πολύ κακό για μια χώρα να έχεις ανθρώπους που αποεπενδύουν από τη μάθηση», καταλήγει η κ. Μόττη.
καθημερινη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου