δίκτυο για τα δικαιώματα των μαθητών

23/3/2009

Μαθητές κουρασμένοι από χάι τεκ ξενύχτι

Το Ίντερνετ και τα βιντεοπαιχνίδια στερούν ύπνο από τους εφήβους

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Περικλής Δημητρολόπουλος

Πολύτιμο χρόνο από τον ύπνο τους χάνουν οι έφηβοι και η αιτία δεν είναι μόνο η σιωπηλή επανάσταση απέναντι στους κανόνες του σπιτιού. Σήμερα, τα βιντεοπαιχνίδια, τα κινητά τηλέφωνα και η βραδινή περιήγηση στο Διαδίκτυο στερούν ακόμη περισσότερο τους εφήβους από την αγκαλιά του Μορφέα- τόσο, που οι ειδικοί σημαίνουν συναγερμό. «Βρισκόμαστε ενώπιον ενός τύπου αϋπνίας που χτυπάει τους νέους» σημειώνει η Σιλβί Ρογιάντ-Παρόλα, ψυχίατρος και συντάκτρια μιας μελέτης που είδε το φως της δημοσιότητας στη Γαλλία. Οι «tecnoager», όπως αποκαλείται η γενιά που περιβάλλεται από πλήθος ηλεκτρονικών συσκευών και τεχνολογικών πειρασμών, είναι θύματα των chatrooms, των SΜS και των βιντεοπαιχνιδιών- πέρα από τις ώρες που περνούν μπροστά στην τηλεόραση όπως έκαναν και οι γονείς τους. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι έφηβοι θα έπρεπε να βρίσκονται στα κρεβάτια τους και με τα φώτα σβηστά στις δέκα και μισή το βράδυ. Είναι η ώρα που υποχωρεί η λεγόμενη «θερμική καμπύλη» του σώματος, με αποτέλεσμα να ευνοείται ο καλός ύπνος. Όταν ένας νέος πηγαίνει πιο αργά στο κρεβάτι, ενεργοποιείται αυτό που οι ειδικοί ονομάζουν «στέρηση του ύπνου». Εκείνη την ώρα όμως «πολλοί έφηβοι βρίσκονται ακόμη κλεισμένοι στο δωμάτιό τους, παίζουν παιχνίδια, μιλάνε στο τηλέφωνο ή το Διαδίκτυο» αναφέρει στην έκθεσή της η Γαλλίδα ψυχίατρος. «Είναι στο πλαίσιο της σιωπηλής τους επανάστασης προς τους γονείς. Όσο πιο αργά πάνε στο κρεβάτι τόσο μεγαλύτεροι και ανεξάρτητοι αισθάνονται» επισημαίνει. «Και για τους γονείς», προσθέτει, «είναι όλο και πιο δύσκολο να ελέγξουν αυτή την τεχνολογική “υπερσύνδεση”». Αντίθετα με παλιότερα, τα παιδιά δημιουργούν στο δωμάτιό τους έναν προσωπικό χώρο γεμάτο «πειρασμούς». Στον οργανισμό Το πρόβλημα γίνεται ακόμη μεγαλύτερο από τη στιγμή που η τεχνολογία στο δωμάτιο δεν στερεί μόνο χρόνο από τον ύπνο. Επιπλέον έχει επιπτώσεις στον οργανισμό: «Οποιαδήποτε πηγή φωτός από τις οθόνες που βρίσκονται σε ένα δωμάτιο σκοτώνουν τη μελατονίνη κι επομένως τον ύπνο» εξηγεί στην εφημερίδα «La Repubblica» ο καθηγητής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πάρμας, Λιμπόριο Παρίνο. «Ένας έφηβος» προσθέτει «δεν θα έπρεπε να κοιμάται ποτέ λιγότερο από οκτώ ώρες. Ακόμη καλύτερα θα ήταν αν τα παιδιά κοιμούνταν εννέα ώρες το 24ωρο». Ωστόσο, όπως αποκάλυψε η γαλλική έρευνα, όλο και περισσότερα παιδιά στην Ευρώπη ξενυχτάνε με αποτέλεσμα να έχει πέσει ο μέσος όρος ύπνου κατά μία ώρα κι ένα τέταρτο. Πρόκειται για μια διαταραχή του ύπνου, η οποία μπορεί να προκαλέσει νευρικότητα, μελαγχολία, βουλιμία, προδιάθεση για διεγερτικές ουσίες και σε σοβαρότερες περιπτώσεις παχυσαρκία ή ακόμη και κατάθλιψη. Κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, οι ειδικοί επισημαίνουν επίσης ότι ο χαμένος ύπνος δεν αναπληρώνεται ποτέ. Με άλλα λόγια, ακόμη και αν έφηβος κοιμάται το μισό Σαββατοκύριακο δεν του χρησιμεύει σε τίποτα. Πρωινό κουδούνι δύο ώρες αργότερα Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΥΠΝΟΥ και ξεκούρασης γίνεται ορατή την άλλη μέρα στο σχολείο, όπου όλο και περισσότεροι μαθητές εμφανίζονται άυπνοι και κουρασμένοι. Μήπως θα ήταν μια λύση να μετατεθεί πιο αργά το σχολικό ωράριο, ώστε τα παιδιά να κοιμούνται περισσότερο το πρωί; Ένα πείραμα που πραγματοποιήθηκε σε μια μικρή πόλη των Ηνωμένων Πολιτειών έδειξε ότι όταν μετατέθηκε το πρωινό κουδούνι κατά δύο ώρες οι επιδόσεις των μαθητών βελτιώθηκαν κατά 64%. Ανάλογη έρευνα πραγματοποίησε και ο Ράσελ Φόστερ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης: μετρώντας τη μνήμη των παιδιών το πρωί κι έπειτα το απόγευμα, διαπίστωσε ότι οι μαθητές θυμούνταν κατά 9% περισσότερες λέξεις στο δεύτερο μισό της ημέρας. «Οι έφηβοι δεν είναι τεμπέληδες. Είμαστε εμείς οι καθηγητές που τους στερούμε από τις σωστές ώρες ύπνου» ήταν το συμπέρασμα στο οποίο κατέληγε ο Βρετανός καθηγητής, προτείνοντας τη μετάθεση του σχολικού ωραρίου κατά δύο ώρες. Βέβαια, υπάρχει πάντα και η μέθοδος Ντα Βίντσι: ο ιδιοφυής επιστήμονας κοιμόταν για 45 λεπτά κάθε τρεις ώρες.