Κυριακή 5 Ιουνίου 2022

 

Ναι, αγαπητή μαθήτρια και αγαπητέ μαθητή που δίνεις φέτος Πανελλήνιες, αυτό το κείμενο είναι για εσένα.

Έχει φτάσει πλέον η στιγμή, που μερικά χρόνια πριν απευχόσουν να έρθει, μα λίγες ημέρες πριν ήλπιζες να έρθει μία ώρα αρχύτερα, προκειμένου να «ξεμπερδεύεις» και επιτέλους να ανασάνεις μετά από περίπου 2-3 χρόνια άγχους και πίεσης. Ναι, αγαπητή μαθήτρια και αγαπητέ μαθητή που δίνεις φέτος Πανελλήνιες, αυτό το κείμενο είναι για εσένα.

Ξέρω ότι λογικά δεν θα προλάβεις να το διαβάσεις μιας και η εβδομάδα που ακολουθεί, θα κρίνει σε έναν μεγάλο βαθμό τον προσανατολισμό της ζωής σου. Έτσι σου έχουν πει δηλαδή, κι έτσι μετά από ένα σημείο άρχισες κι εσύ να πιστεύεις. Δεν πειράζει, ελπίζω απλά να δεις το κείμενο αυτό τυχαία, μέσα στο καλοκαίρι και ίσως να το μεταφέρεις στους επόμενους, μαζί με την δική σου, φετινή, εμπειρία.

Στο θέμα μας λοιπόν, δεν πρόκειται να κάνω κήρυγμα κατά του θεσμού των Πανελλαδικών εξετάσεων. Παρά τα άσχημα που τον συνοδεύουν, κουβαλάει και μερικά χρήσιμα στοιχεία, όπως είναι οι μικρές αχτίδες αξιοκρατίας, σε μία χώρα που έχει γονατίσει από την αναξιοκρατία σε δεκάδες θεσμούς της. Οι Πανελλαδικές, σου μαθαίνουν ότι για να κατακτήσεις κάτι πρέπει να κοπιάσεις για αυτό, να δώσεις μάχες και να αγγίξεις ή και να ξεπεράσεις τα όριά σου. Σε αναγκάζουν να βγεις από έναν μικρόκοσμο, που προσπάθησαν οι γονείς σου, με αγάπη και ανιδιοτέλεια να χτίσουν για εσένα, και να εκτεθείς, να δοκιμάσεις τις δυνάμεις σου, τα όριά σου, να σταθείς στα δικά σου πόδια.

Βέβαια, αν κρίνουμε από τον τρόπο και τις πρακτικές με τις οποίες προετοιμάζεσαι, θα κάναμε λόγο για μία παράλογη και αρκετά βάρβαρη διαδικασία. Και εξηγώ: Σε έστειλαν σχολείο, με την προτροπή να αριστεύσεις, να πετυχαίνεις να έχεις καλούς βαθμούς οι οποίοι αν συνοδεύονται και με καλή διαγωγή, πολλαπλασιάζουν τις επευφημίες που προορίζονται για εσένα.

Παράλληλα όμως κανείς δεν βασίζεται στο σχολείο για να σε προετοιμάσει για τις Πανελλαδικές. Η αναζήτηση των γονιών σου για την εύρεση του «καλύτερου» φροντιστηρίου, με τα καλύτερα ποσοστά επιτυχίας στην κατεύθυνσή σου, έχει ήδη ξεκινήσει από το καλοκαίρι της Α΄ Λυκείου. Βέβαια η γλώσσα των αριθμών και των ποσοστών επιτυχίας του εκάστοτε φροντιστηρίου, μοιάζει άγνωστη έως και αδιάφορη σε εσένα, που αντικρύζεις ένα βουνό να ορθώνεται μπροστά σου, λίγο πριν την αυλαία της εφηβείας σου.

Πόσο παράλογο ακούγεται όμως αυτό ε; Και το ακόμα χειρότερο είναι το γεγονός ότι και τα περισσότερα σχολεία προσαρμόζονται σε αυτό το μοτίβο, σαν να δέχονται σιωπηρά την «ήττα» τους από τα φροντιστήρια. Οι καθηγητές μειώνουν το διάβασμα που σου βάζουν προκειμένου να «προλάβεις να διαβάσεις για το φροντιστήριο», και παράλληλα κι εσύ αρχίζεις να μετράς τις απουσίες που θα κάνεις από το σχολείο προκειμένου να «κερδίσεις» χρόνο προετοιμασίας, λίγες εβδομάδες πριν τις εξετάσεις.

Και το κατανοώ απόλυτα αυτό, μιας και δεν είναι εύκολο να περνάς 8 πρωινές ώρες μαθημάτων στο σχολείο τη στιγμή που ο μαραθώνιος του φροντιστηρίου κρατεί καλά και σθεναρά. Ναι ξέρεις, εκείνος ο μαραθώνιος που ξεκίνησε με τα θερινά μαθήματα ένα καλοκαίρι πριν, με στόχο να έχεις βγάλει την ύλη δυο και τρείς και τέσσερις φορές μέχρι τις πανελλήνιες. Ο άτυπος φροντιστηριακός διαγωνισμός για το πόσο γρήγορα θα βγει η ύλη ζει και βασιλεύει και το βιώνεις στο πετσί σου, πολλές φορές χωρίς να καταλαβαίνεις καν τη σημασία του.  Λες και αν δεν γράψεις καλά θα φταίει το ότι δεν έβγαλες αρκετές φορές την ύλη. Παραλογισμός, κομμένος και ραμμένος μακριά από τα μέτρα σου.

Δεν θέλω όμως να αδικήσω τους γονείς σου. Μέσα σε ασφυκτικές οικονομικά συνθήκες προσπαθούν να κάνουν το καλύτερο για εσένα. Ίσως η ανιδιοτέλεια τους αυτή να σου προσθέτει επιπλέον άγχος και βάρος όμως, προκειμένου να «πετύχεις». Πλέον δεν θες να περάσεις μόνο για εσένα αλλά και για εκείνους, για να μην τους απογοητεύσεις. Μα, από πότε παρασυρθήκατε όλοι μαζί στα «πρέπει» των Πανελλαδικών, ούτε που το καταλάβατε.

Ο ρεαλισμός όμως σου χτυπάει το πρόσωπο με αγένεια και μάλιστα σχετικά νωρίς ηλικιακά. Ήδη από το τέλος της Α΄ Λυκείου καλείσαι να επιλέξεις κατεύθυνση και προσανατολισμό προετοιμασίας, κάτι που σε βάζει σε ένα καλούπι αναφορικά με τις σχολές που πρόκειται να επιλέξεις για το μηχανογραφικό σου. Το παράλογο με αυτό είναι ότι κανένας δεν έχει φροντίσει να σε βοηθήσει προκειμένου να καταλάβεις τι θες, τι σου αρέσει, ποια σχολή θα σου έδινε κίνητρο να μοχθήσεις για να εισαχθείς σε αυτή και ποια ακαδημαϊκά αντικείμενα σου ταιριάζουν περισσότερο. Κι αυτό γιατί κανένας δεν μερίμνησε για τον Σχολικό Επαγγελματικό Προσανατολισμό, του οποίου η υλοποίηση βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια κάθε σχολείου. Σαφώς και υπάρχουν εξαιρέσεις σχολείων που, προς τιμήν τους ,υλοποίησαν μεθοδικά και στοχευμένα τον ΣΕΠ, μα μου φαίνεται παράλογο να αποτελούν την εξαίρεση τη στιγμή που είναι εκπαιδευτικό έγκλημα το να μην αποτελούν τον κανόνα. Αν λοιπόν το σχολείο σου βρίσκεται στη μεριά του κανόνα, τότε είτε έχεις παρακολουθήσει μερικές τηλεγραφικές συνεδρίες Επαγγελματικού Προσανατολισμού, είτε πολύ απλά δεν έχεις ακούσει τίποτα για όλο αυτό που περιγράφω αυτή τη στιγμή. Και δεν φταις εσύ. Φταίμε όλοι εμείς που παρά τον συνεχή διάλογο που κάνουμε για την παιδεία, δεν έχουμε αναδείξει σε πρωταρχική μας επιδίωξη την καθιέρωση του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού, σε όλα τα σχολεία, στη σωστή ηλικιακή στιγμή για τους μαθητές και με τα κατάλληλα άτομα για να τον υλοποιήσουν.

Και φτάνεις στις στιγμές που είσαι εσύ και το γεμάτο σημειώσεις γραφείο σου, έπειτα από 2 χρόνια προετοιμασίας και συναισθηματικής καταπόνησης. Και αναρωτιέσαι για τα όνειρά σου και για τα επόμενα βήματά σου. Κατεβάζεις εφαρμογές καταμέτρησης μορίων και παρακολουθείς ανά τακτά χρονικά διαστήματα τις βάσεις των σχολών στα προηγούμενα έτη. Μην σπαταλάς τον χρόνο σου με αυτά, έχεις αποστηθίσει ακόμα και τις βάσεις εισαγωγής του 2018.

Δώσε αυτόν τον χρόνο στον εαυτό σου, να σκεφτεί για τα όνειρά του. Για εκείνα που δεν γράφονται βιαστικά σε μερικές κόλλες χαρτί, για εκείνα που δεν απομνημονεύονται και δεν εξετάζονται σε 10 ημέρες. Απελευθέρωσε τη φαντασία σου, οραματίσου τον εαυτό σου σε μερικά χρόνια από σήμερα. Τι θα σε γέμιζε; Πως θα ήθελες να προσφέρεις στο κοινωνικό σύνολο; Πως ορίζεται η ευτυχία για εσένα και με ποιον τρόπο θα έφτανες ποιο κοντά σε αυτή; Οι απαντήσεις σε όλα αυτά δεν βρίσκονται σε κανένα βιβλίο που έχεις μπροστά σου τώρα. Οι απαντήσεις βρίσκονται στο μυαλό, την ψυχή και την καρδιά σου και θα τις ανακαλύψεις αυθόρμητα όσο μεγαλώνεις και δομείς την προσωπικότητά σου.

Προς το παρόν ζήσε, κράτα την εμπειρία των Πανελλαδικών ώστε να σου θυμίζει, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, ότι μπορείς να υπερβείς τα όρια σου, να παλέψεις για τους στόχους σου και να σταθείς στα πόδια σου.

Μόλις κλείσεις το τετράδιο του τελευταίου εξεταζόμενου μαθήματος,  ανοίγει το τετράδιο της δικής σου ζωής. Και οι σελίδες του είναι αμέτρητες, για να απλώσεις εκεί όλα σου τα όνειρα. Κι εκεί που τα παλιά σου τετράδια έγραφαν «πρέπει», τώρα ήρθε η στιγμή για να καθαρογράψεις όλα σου τα «Θέλω».

Δεν υπάρχουν σχόλια: