Alfavita NewsroomΤο Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Ειδικής Αγωγής-Π.Ε.Σ.Ε.Α σχετικά με την κατάσταση στα σχολεία όπως διαμορφώνεται κατά τη λήξη της σχολικής χρονιάς, παρατηρεί ότι στη covid πραγματικότητα τα προβλήματα παραμένουν μεγάλα και πιο σοβαρά (έλλειψη διδακτικού προσωπικού, μεγάλος αριθμός μαθητών στις σχολικές αίθουσες στα αστικά κέντρα, καταστρατήγηση της εκπαιδευτικής νομοθεσίας με πλήθος παρερμηνειών της -από Διευθύνσεις Π.Ε.&Δ.Ε. και Προϊσταμένους/ες ΚΕΣΥ, στελέχη της εκπαίδευσης) δυσχεραίνοντας την φοίτηση των μαθητών ΑμΑ και ΑμΕΕΑ.
Παρά τα θετικά μέτρα όπως ο διορισμός εκπαιδευτικών στην ΕΑΕ το 2020, οι ανάγκες για μόνιμο προσωπικό είναι μεγάλες για τη στελέχωση των Τμημάτων Ένταξης, των Ειδικών Σχολείων αλλά και των Κ.Ε.Σ.Υ. όσο αφορά τον τομέα της Διάγνωσης και Υποστήριξης. Η πάγια τακτική να καλύπτονται τα κενά με αναπληρωτές και όχι από μόνιμους διορισμούς ενίσχυσε τις ελαστικές σχέσεις εργασίας στην εκπαίδευση. Οι καθυστερήσεις και οι στρεβλώσεις που παρατηρήθηκαν κατά τα τελευταία έτη στους διορισμούς των αναπληρωτών, ο καταμερισμός/κατακερματισμός των αναπληρωτών σε διάφορα σχολεία για την κάλυψη θέσεων που απαιτούν ειδική γνώση και εμπειρία, ο παραμερισμός των Υπερεσιακών Συμβουλίων, η αγνόηση των Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου και οι «υπερ» εξουσίες του Διευθυντή Εκπαίδευσης διεύρυναν τον συγκεντρωτισμό στη σχολική εκπαίδευση.
Η Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση -ΕΑΕ είναι ένα προσαρμοσμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που σχεδιάζεται για να καλύψει τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε μαθητή. Η τηλεκπαίδευση δημιούργησε μεγάλο κενό που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα με επιστημονικό και παιδαγωγικό τρόπο ώστε οι μαθητές με αναπηρία και οι μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες να μπορούν να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους ισότιμα με τους άλλους μαθητές με την κατάλληλη υποστήριξη και με τις κατάλληλες εγγυήσεις.
Το Δ.Σ. του Π.Ε.Σ.Ε.Α. θεωρεί θετική κάθε προσπάθεια και πρωτοβουλία του ΥΠΑΙΘ για την ενίσχυση της ΕΑΕ καθώς και τη βελτίωση των δομών αυτής προς όφελος των μαθητών με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες όπως την ίδρυση νέων Τμημάτων Ένταξης. Η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας οφείλει άμεσα να πάρει μέτρα και να σταματήσει επιτέλους πάσης φύσεως εμπόδια και προσκόμματα που προκαλούνται από ένα πλήθος στελεχών της Προσχολικής Αγωγής τα οποία αντιστρατεύονται συστηματικά τον ενταξιακό θεσμό των Τμημάτων Ένταξης. Να τεθούν σε λειτουργία από το σχολικό έτος 2021 - 2022 όσα Τμήματα Ένταξης βρίσκονται σε αναστολή.
Σήμερα που πραγματοποιείται συζήτηση για την «αποτίµηση του θεσµού των Τµηµάτων Ένταξης» (Ν. 4622/2019 στόχος 12, άρθ. 69 του Ν. 4488/2017) το Δ.Σ. του Π.Ε.Σ.Ε.Α. θεωρεί ότι τα Τμήματα Ένταξης αποτελούν το σημαντικότερο κύτταρο ανάπτυξης της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης στα γενικά σχολεία προσφέροντας ομαδική και εξατομικευμένη διδασκαλία στους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες και αναπηρία.
Η ίδρυση και λειτουργία των Τμημάτων Ένταξης σε όλες τις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης αποτελεί μία απαραίτητη και εξειδικευμένη δομή υποστήριξης στους μαθητές με αναπηρία και Ε.Ε.Α., ώστε να τους παρασχεθεί η ενδεικνυόμενη διδακτική παρέμβαση στο μαθησιακό αντικείμενο αλλά και η καταλληλότερη παιδαγωγική αντιμετώπιση ανάλογα με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στο εκπαιδευτικό και κοινωνικό πλαίσιο.
Πλήθος ερευνών έχουν δείξει ότι οι μαθητές που παρακολούθησαν εξειδικευμένο πρόγραμμα προσαρμοσμένο στις δυνατότητές τους, βοήθησε στη βελτίωση της σχολικής επίδοσης και συμπεριφοράς τους, στην ανάπτυξη των κοινωνικών και των επικοινωνιακών δεξιοτήτων τους. Οι μαθητές των Τμημάτων Ένταξης «πέρα από την ανάπτυξή τους στο γνωστικό κομμάτι ανέπτυξαν και άλλες δεξιότητες κάνοντας πιο αποδεκτούς από τους εκπαιδευτικούς και τους συμμαθητές τους γεγονός που τους κινητοποιεί και τους ενθαρρύνει να έχουν μια πιο ενεργητική συμμετοχή στις δράσεις του σχολείου» (Ματσαγγούρας, 2000).
Επίσης τα Τμήματα Ένταξης αντιμετωπίζουν τη σχολική αποτυχία και συμβάλλουν στη μείωση της μαθητικής διαρροής. Θετική επίδραση από τα Τμήματα Ένταξης λαμβάνουν και οι γονείς των παιδιών, αφού νιώθουν ικανοποιημένοι από την ύπαρξη ενός χώρου για τα παιδιά τους μέσα στο γενικό σχολείο, κατανοούν τις δεξιότητες των παιδιών τους και αυξάνεται η ικανοποίησή τους όσον αφορά τη μαθησιακή πορεία τους (Ευσταθίου, 2002, Κοντοπούλου & Τζιβίνκου, 2004).
Γενικότερα, μέσα από πορίσματα ερευνών τα παιδιά που φοιτούν στο Τμήμα Ένταξης λειτουργούν στο ίδιο εκπαιδευτικό και κοινωνικό περιβάλλον με τους συνομηλίκους τους «λόγω της ενίσχυσης που δέχονται αναπτύσσουν την αυτοαντίληψή τους, την αυτοεκτίμησή τους καλλιεργώντας ταυτόχρονα δεξιότητες επικοινωνίας» (Ημέλλου, 2007). Το Τμήμα Ένταξης συμβάλλει στη μείωση των αρνητικών στάσεων και αντιλήψεων εξαλείφοντας με τον τρόπο αυτό φαινόμενα περιθωριοποίησης και ενισχύει τον ουμανιστικό χαρακτήρα που οφείλει να έχει το σχολείο.
Τα τελευταία χρόνια οι σχολικές δομές της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης δέχθηκαν πολλές «τροποποιητικές» νομοθετικές ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση των μνημονιακών πολιτικών, με συρρίκνωση σχολικών δομών, συγχωνεύσεις και υποβαθμίσεις σχολικών μονάδων. Συνεχείς ήταν οι προσπάθειες αλλοίωσης του ρόλου των Τμημάτων Ένταξης, καθώς και της κατάργησής τους. Δεκάδες Τμήματα Ένταξης έκλεισαν με το πρόσχημα της μη φοίτησης μαθητών(!!!) με τη συνεργασία διαφόρων Διευθυντών Εκπαίδευσης & ΚΕΔΔΥ.
Το θεσμικό πλαίσιο για την λειτουργία του Τμήματος Ένταξης είναι σαφές. Ο κυριότερος λόγος για την ίδρυση Τμημάτων Ένταξης δεν είναι άλλος από τον αυξημένο αριθμό των μαθητών με αναπηρία και ειδικές μαθησιακές δυσκολίες και την δέσμευση και υποχρέωση του κράτους να λαμβάνει όλα τα απαιτούμενα μέτρα που διασφαλίζουν μεταξύ άλλων την ενιαία, ποιοτική και ελεύθερη πρόσβαση όλων των μαθητών στην εκπαίδευση και την απαιτούμενη υποστήριξη μέσα στο γενικό εκπαιδευτικό σύστημα, προκειμένου να διευκολυνθεί η αποτελεσματική εκπαίδευσή τους (άρθρο 21 παρ. 6 του Συντάγματος, το άρθρο 1 του ν. 3699/2008 και το άρθρο 24 του ν. 4074/2012).
Ο Π.Ε.Σ.Ε.Α. ήταν αντίθετος στις νομοθετικές παρεμβάσεις για συρρίκνωση και αλλοίωση του ρόλου του Τμήματος Ένταξης (Τ.Ε.) όπως:
• Με την υποκατάσταση του εκπαιδευτικού του Τμήματος Ένταξης σε ρόλο εκπαιδευτικού Παράλληλης Στήριξης «παραβλέποντας» το γεγονός ότι τα δύο μέτρα εκπαιδευτικής υποστήριξης είναι διαφορετικά και σχεδιασμένα να εξυπηρετούν διαφορετικές ανάγκες» (ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ, 2009 ΠΟΡΙΣΜΑ: Εφαρμογή του θεσμού της παράλληλης στήριξης μαθητών µε αναπηρία ή µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες).
• Στις παρεμβάσεις η Παράλληλη Στήριξη να μη δίνεται στα σχολεία που είχαν Τμήματα Ένταξης παρότι ο Νόμος δεν περιορίζει την παροχή Παράλληλης Στήριξης αποκλειστικά σε περιπτώσεις όπου στο σχολείο του μαθητή δεν λειτουργεί Τμήμα Ένταξης (Ν. 3699/2008, άρθρο 6).
• Στην τροποποίηση του νόμου 3699/2008 που στο άρθ. 6 αναφέρει ότι «στα τμήματα που φοιτούν μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες πρέπει να μειώνεται αναλογικά ο αριθμός των μαθητών και οι παραπάνω μαθητές να κατανέμονται εξίσου στα τμήματα της ίδιας τάξης» με το άρθρο 11 του Ν. 4452/2017, σύμφωνα με το οποίο «ο αριθμός των μαθητών του τμήματος μπορεί να μειώνεται και να υπολείπεται συνολικά κατά τρεις (3) μαθητές από το μέγιστο προβλεπόμενο… εφόσον στο σχολείο δεν λειτουργεί Τμήμα Ένταξης» και δίνοντας την αρμοδιότητα στον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης ενισχύοντας τον συγκεντρωτισμό και την γραφειοκρατία σε βάρος της εκπαίδευσης όλων των μαθητών.
• Στην παραχώρησης σημαντικών αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Παιδείας -που έχει την αποκλειστική ευθύνη για την ειδική αγωγή και εκπαίδευση- όπως:
Α) στο όνομα της αποκέντρωσης να παραχωρούνται στους Δήμους όπως η φοίτηση παιδιών μέχρι 7 ετών σε παιδικούς σταθμούς και η δημιουργία Τμημάτων Ένταξης μέσα σ΄ αυτούς κατά παράβαση της νομοθεσίας για την υποχρεωτική εκπαίδευση (δεύτερο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 2 του Ν. 1566/1985), και
Β) στους διαγνωστικούς φορείς για τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες διαπιστώνεται ότι στον ΠΙΝΑΚΑ των εγκεκριμένων υπάρχουν δομές του Υπουργείου Υγείας που δεν είναι Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα αλλά Ιατρεία Αναπτυξιακής Παιδιατρικής τα οποία όπως το όνομά τους τα ορίζει είναι: ΙΑΤΡΕΙΑ.
- Στην τροποποίηση του νόμου 3699/2008 που στο άρθ. 6 ανέφερε ότι «στα τμήματα που φοιτούν μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες πρέπει να μειώνεται αναλογικά ο αριθμός των μαθητών και οι παραπάνω μαθητές να κατανέμονται εξίσου στα τμήματα της ίδιας τάξης» με το άρθρο 11 του ν. 4452/2017, σύμφωνα με το οποίο «ο αριθμός των μαθητών του τμήματος μπορεί να μειώνεται και να υπολείπεται συνολικά κατά τρεις (3) μαθητές από το μέγιστο προβλεπόμενο… εφόσον στο σχολείο δεν λειτουργεί Τμήμα Ένταξης». Ενισχύοντας τον συγκεντρωτισμό και την γραφειοκρατία σε βάρος της εκπαίδευσης των μαθητών δίνει την αρμοδιότητα στον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης.
Για τους παραπάνω λόγους ο Πανελλήνιος Επιστημονικός Σύλλογος Ειδικής Αγωγής -Π.Ε.Σ.Ε.Α ζητά να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση που να προβλέπει:
Α) Στο Τμήμα Ένταξης του Νηπιαγωγείου υποστηρίζονται από 2 έως 5 νήπια. Όταν φοιτούν 6 νήπια και άνω τοποθετείται και 2η Νηπιαγωγός Ειδικής Αγωγής.
Β) Στο Τμήμα Ένταξης του Δημοτικού Σχολείου υποστηρίζονται από 2 έως 9 μαθητές/τριες. Όταν φοιτούν 10 μαθητές και άνω τοποθετείται και 2ος Δάσκαλος Ειδικής Αγωγής.
Γ) Στο Τμήμα Ένταξης των Γυμνασίων όταν υποστηρίζονται άνω των 5 μαθητών/τριών μπορεί να τοποθετείτια και 2ος Φιλόλογος ΕΑΕ, καθώς και 2ος Μαθηματικός.
- Την ενίσχυση των Τμημάτων Ένταξης με τη βελτίωση του θεσμού της Συνεκπαίδευσης που προβλέπεται το άρθρο 82 παργρ. 3 του Ν. 4368/2016/τχ. Α΄, καθώς και της Υπουργικής Απόφ. με Αριθ. 10537/Δ3/23-01-2019 που αφορά τον «Καθορισμό Διαδικασίας, Σχεδιασμού Υλοποίησης και Αξιολόγηση Προγράμματος Συνεκπαίδευσης». Να προσδιοριστεί ο ελάχιστος μηνιαίος αριθμός διδακτικών ωρών Συνεκπαίδευσης για κάθε ομάδα μαθητών του Τμήματος Ένταξης.
Είναι καιρός να αντιμετωπιστεί άμεσα η πραγματικότητα που επικρατεί στην προσχολική εκπαίδευση και να ληφθούν υπόψη, μαζί με το διορισμό Νηπιαγωγών ΕΑΕ και οι αναγκαίες προδιαγραφές για το σχολικό χώρο. Σήμερα τα λιγοστά Τμήματα Ένταξης των Νηπιαγωγείων χρησιμοποιούν για αίθουσες διαδρόμους, γραφεία εκπαιδευτικών, αποθήκες, χωρισμένο με παραβάν ένα μικρό τμήμα (π.χ. 2τ.μ.χ2τ.μ.) της κανονικής αίθουσας διδασκαλίας του κλασικού τμήματος μη λαμβάνοντας υπόψη πόσο σηµαντικό ρόλο στη συµπεριφορά, αλλά και στην επίδοση των µαθητών παίζει ο δοµηµένος χώρος του σχολείου.
Το κτίριο και οι αίθουσες διδασκαλίας ανάλογα µε το µέγεθος και την πυκνότητα συνύπαρξης µαθητών (πολλοί µαθητές σε µια αίθουσα), οι ειδικοί χώροι για τη διδασκαλία ορισµένων µαθηµάτων το µεγάλο ή το µικρό προαύλιο στο οποίο οι µαθητές µπορούν να παίξουν, να αλληλεπιδράσουν και να αθληθούν, προδιαθέτουν, ανάλογα µε την κατάσταση στην οποία βρίσκονται, τη συµπεριφορά, την κοινωνικότητα και την επίδοση των µαθητών και προκαλούν συχνά τις ανάλογες αντιδράσεις.
Να εφαρμοστεί η Πρώιμη και Υποστηρικτική Παρέμβαση. Ο έγκαιρος εντοπισμός των δυσκολιών και η πρώιμη παρέμβαση έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τις μαθησιακές αδυναμίες και τα προβλήματα συμπεριφοράς, βελτιώνει την κοινωνικοποίηση και εξασφαλίζει στα παιδιά με κινητικές και αναπτυξιακές δυσκολίες καλύτερη ποιότητα ζωής. Η πρώιμη παρέμβαση περιλαμβάνει μια σειρά από διεπιστημονικές υπηρεσίες, οι οποίες προσφέρονται σε νήπια ηλικίας από 3,5 – 5,5 ετών, με στόχο να προωθήσουν τη συναισθηματική και κοινωνικο-γνωστική ανάπτυξή τους, να ενισχύσουν τις αναδυόμενες ικανότητές τους, να ελαχιστοποιήσουν τις αναπτυξιακές καθυστερήσεις, να αποκαταστήσουν στον μέγιστο δυνατό βαθμό υπάρχουσες ή αναδυόμενες αναπηρίες, να αποτρέψουν λειτουργική επιδείνωση των δυσκολιών και να προωθήσουν τη γονική και τη συνολικότερη οικογενειακή λειτουργία. Ένας κοινός στόχος της πρώιμης παρέμβασης είναι να επεκταθεί σε όλα τα παιδιά και τις οικογένειες που έχουν ανάγκη στήριξης όσο το δυνατόν νωρίτερα (Ευρωπαϊκός Φορέας για την Ανάπτυξη στην Ειδική Αγωγή, 2010). Με την έγκαιρη αξιολόγηση και τον εντοπισμό των δυνατοτήτων κάθε ανάπηρου νηπίου προωθείται η Πρώιμη Παρέμβαση στο Νηπιαγωγείο. Ένα Νηπιαγωγείο που να υποστηρίζεται από νηπιαγωγό ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης.
Σήμερα που προωθείται η ενταξιακή πολιτική ελλοχεύει ο κίνδυνος, η ένταξη να μεταβληθεί σε στρεβλό θεωρητικό σχέδιο. Η παιδαγωγική της ένταξης των μαθητών της ειδικής εκπαίδευσης στο κοινό σχολείο προσκρούει στην άκαμπτη οργάνωση, δομή και λειτουργία του σύγχρονου σχολείου η οποία αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στις διαφορετικές ανάγκες των μαθητών.
Το Δ.Σ. του Π.Ε.Σ.Ε.Α. θεωρεί ότι η εκπαίδευση, ως θεσμός, είναι καθολικός και ενιαίος. Οι οποιαδήποτε διαφοροποιήσεις οφείλουν να λαμβάνουν συνολικά υπόψη, τις ιδιαιτερότητες των παιδιών και να προσαρμόζονται σ' αυτές, διατηρώντας πάντα την βασική, κεντρική, στοχοθεσία της εκπαίδευσης που είναι η ολόπλευρη βελτίωση των χαρακτηριστικών των παιδιών, σε συνάρτηση με τις δυνατότητες τους.
Γι’ αυτό απαιτείται από την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να ανταποκριθεί στις διαρκείς προσκλήσεις και προκλήσεις μας για έναν ουσιαστικό δημοκρατικό διάλογο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου