Τα αλληλέγγυα σχολεία συντονίζονται
Δημοσιεύτηκε: Πέμπτη, 31 Δεκέμβριος, 2015 - 18:21 | Στην Κατηγορία:
Σχεδόν ταυτόχρονα, γύρω στο 2012, εμφανίζονται δομές αλληλέγγυων μαθημάτων και αλληλέγγυα σχολεία. Ήταν η ωρίμανση μιας ανάγκης και η διέξοδος μιας συσσωρευμένης διαθεσιμότητας. Τέσσερα χρόνια μετά, η ανάγκη συνεχίζει να υπάρχει, οι δομές που ασχολούνται με την παιδεία στο πεδίο της αλληλεγγύης έχουν φτάσει τις 35 περίπου πανελλαδικά (τα περισσότερα στην Αττική), η διαθεσιμότητα είχε εξελιχθεί σε συσσωρευμένη εμπειρία και κάποιες φορές -δυστυχώς- κόπωση.
Οι κοινές συζητήσεις, όμως, που ξεκίνησαν πριν ένα χρόνο έχουν τροφοδοτήσει μια νέα δυναμική και έχουν δώσει πολύ χρήσιμα συμπεράσματα. Το τέλος του 2015 βρίσκει τα αλληλέγγυα σχολεία με το νέο τους συντονιστικό, το οποίο μετράει μόλις δύο μήνες ζωής, ενώ η πρώτη του συνεδρίαση έγινε στις αρχές του Δεκέμβρη, στο Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών Πειραιά, όπου είχαμε τη χαρά να έχουμε μαζί μας και δύο πολύ ελπιδοφόρα εγχειρήματα από τη Βόρεια Ελλάδα.
Διαφορετικά χαρακτηριστικά, διαφορετικοί ρυθμοί
Το εγχείρημα του συντονιστικού δεν ήταν ένα εύκολο εγχείρημα. Έπρεπε να συνενώσει δομές με διαφορετικά χαρακτηριστικά και διαφορετικούς ρυθμούς. Δεν ήταν μόνο τα σχολεία μεταναστών, τα οποία έχουν διαφορετικές εκπαιδευτικές ανάγκες και πολιτικά χαρακτηριστικά, που έπρεπε να συναντηθούν με τις δομές που προσφέρουν «φροντιστηριακά» μαθήματα, αλλά και οι διαφορετικές αντιλήψεις και τρόποι λειτουργίας που έπρεπε να βρουν έναν κοινό τόπο. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των αλληλέγγυων σχολείων, σε σχέση με άλλες αλληλέγγυες δομές, είναι ότι απαιτούν διαρκή παρουσία, συνέπεια και πολλές ώρες δουλειάς. Στο εκπαιδευτικό της κομμάτι αυτή η δουλειά δεν διαφέρει καθόλου -ή σχεδόν καθόλου- από τη δουλειά που θα γινόταν σε ένα φροντιστήριο. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό γίνεται όχι λόγω πρόθεσης, αλλά γιατί υπάρχει η επιτακτικότητα της πραγματικής ανάγκης που πρέπει να καλυφθεί και ένα εντατικοποιημένο σχολικό πρόγραμμα, με το οποίο πρέπει να συμβαδίσουμε. Δημιουργείται, έτσι, ο κίνδυνος να παραμελήσουμε και τελικά να χάσουμε το δημιουργικό κομμάτι της δουλειάς των σχολείων μας. Είναι φανερό ότι δομές οι οποίες λειτουργούν αυτόνομα, αλλά ανήκουν σε ένα ευρύτερο πλαίσιο δράσεων, παραμένουν ζωντανές, μαζικοποιούνται και εξελίσσονται. Οι δομές αυτές προσφέρουν περισσότερα κίνητρα ενεργοποίησης στους συμμετέχοντες, είτε είναι εθελοντές είτε, όπως λέμε συχνά, “ωφελούμενοι”.
Ο ρόλος των αλληλέγγυων σχολείων
Ο ρόλος των αλληλέγγυων σχολείων ήταν ένα ζήτημα το οποίο αποτέλεσε σημείο προβληματισμού στις πρώτες κοινές συναντήσεις. Το ερώτημα αυτό παραμένει διαρκές. Πρώτα από όλα, η θέση των αλληλέγγυων σχολείων δεν είναι σε καμιά περίπτωση ανταγωνιστική με το δημόσιο σχολείο, το οποίο γνωρίζει μια συνεχή υποβάθμιση, μέρος της οποίας είναι η υποχρηματοδότηση, αλλά και τα πολύ μεγάλα ποσοστά ανεργίας των δασκάλων και καθηγητών. Τα αλληλέγγυα σχολεία αποτελούν σήμερα χώρους, που θέλουν να επανανοηματοδοτήσουν το χαρακτήρα της παιδείας ως δημόσιου κοινωνικού αγαθού. Θέλουμε να κάνουμε όλους τους πολίτες να καταλάβουν ότι ο χαρακτήρας της παιδείας είναι ένα ζήτημα που τους αφορά, ανεξάρτητα από το αν είναι εκπαιδευτικοί, γονείς, μαθητές ή απλά απόφοιτοι κάποιου δημόσιου σχολείου. Θέλουμε ένα δημόσιο σχολείο που να καλύπτει τις ανάγκες της κοινωνίας. Επιπλέον, επιδιώκουμε την παρέμβαση στο πλαίσιο λειτουργίας του σχολείου. Τα αλληλέγγυα σχολεία λειτουργούν με μεικτές συνελεύσεις καθηγητών, γονέων και μαθητών. Αυτή η λειτουργία θέλει να εκπαιδεύσει τους μαθητές και τους γονείς τους σε ένα άλλο μοντέλο δημοκρατίας, αντίθετο με τη λογική της ανάθεσης που καλλιεργείται, ήδη, από τα μαθητικά χρόνια, με τον περιορισμό της παρέμβασης στη σχολική κοινότητα σε μία ψήφο για το δεκαπενταμελές, το οποίο επιπλέον έχει περιορισμένο και προκαθορισμένο πεδίο στο οποίο μπορεί να γνωμοδοτήσει. Είναι σαφές ότι τα αλληλέγγυα σχολεία δεν αποσκοπούν στην κάλυψη των κενών που αφήνει το κράτος. Θέλουμε να αποτελέσουμε τη μήτρα μιας εναλλακτικής εκπαίδευσης, που δε θα επιβάλει την ομοιομορφία, αλλά θα καλλιεργεί, αντιθέτως, τη διαφορετικότητα και για αυτό το λόγο έχουμε πολλά να κάνουμε, ακόμα και αν κάποια στιγμή το κράτος καλύψει την ανάγκη για υποστηρικτικά μαθήματα.
Η πρώτη κοινή δράση
Τον Οκτώβρη στο Κερατσίνι αποφασίστηκε η συγκρότηση του συντονιστικού. Εκτός από τις συζητήσεις, το συντονιστικό θα πραγματοποιεί κοινές δράσεις, ώστε να αποτυπωθεί και το πολιτικό στίγμα των αλληλέγγυων σχολείων. Η πρώτη κοινή δράση, ήταν η συγκέντρωση σχολικών ειδών για δημόσια σχολεία σε περιοχές της Αττικής που υπάρχουν μεγάλες ανάγκες. Έτσι θελήσαμε να έρθουμε σε επαφή και να δηλώσουμε αλληλέγγυοι με τους αγώνες των εκπαιδευτικών των δημόσιων σχολείων για ποιοτική δημόσια εκπαίδευση, στην οποία θα έχουν όλοι πρόσβαση και καλύτερες εργασιακές συνθήκες. Άλλωστε, καθημερινά οι εθελοντές εκπαιδευτικοί εκφράζουν έμπρακτα την αλληλεγγύη τους στις οικογένειες που πλήττονται από τις ανισότητες στην εκπαίδευση. Η επόμενη κοινή δράση θα γίνει το Φλεβάρη. Τότε έχει αποφασιστεί να γίνει και η επόμενη συνέλευση του συντονιστικού.
Συχνά ξεχνάμε ότι η παιδεία είναι ένα δικαίωμα και όχι μια υποχρέωση. Αυτή η παρανόηση είναι βολική για όσους επιχειρούν την ένταση των ταξικών φραγμών στην εκπαίδευση, η οποία εκφράζεται με την εντατικοποίηση, τις συγχωνεύσεις και τον εξετασιοκεντρικό χαρακτήρα του εκπαιδευτικού συστήματος. Παράλληλα, ενώ η γνωσιακή επιστήμη προχωράει, το κράτος εξακολουθεί να χτίζει σχολεία-φυλακές, με ψηλά κάγκελα, σιδερένιες πόρτες και θρησκευτικά σύμβολα σε κάθε τάξη, να τοποθετεί τους δασκάλους μακριά από τους μαθητές, να φτιάχνει αυστηρά προγράμματα και εκπαιδευτικά εγχειρίδια αποκομμένα από την κοινωνική καθημερινότητα και την τοπική ιδιαιτερότητα των μαθητών του κάθε σχολείου. Η συζήτηση συνεχίζεται και είναι ανοιχτή.
Συχνά ξεχνάμε ότι η παιδεία είναι ένα δικαίωμα και όχι μια υποχρέωση. Αυτή η παρανόηση είναι βολική για όσους επιχειρούν την ένταση των ταξικών φραγμών στην εκπαίδευση, η οποία εκφράζεται με την εντατικοποίηση, τις συγχωνεύσεις και τον εξετασιοκεντρικό χαρακτήρα του εκπαιδευτικού συστήματος. Παράλληλα, ενώ η γνωσιακή επιστήμη προχωράει, το κράτος εξακολουθεί να χτίζει σχολεία-φυλακές, με ψηλά κάγκελα, σιδερένιες πόρτες και θρησκευτικά σύμβολα σε κάθε τάξη, να τοποθετεί τους δασκάλους μακριά από τους μαθητές, να φτιάχνει αυστηρά προγράμματα και εκπαιδευτικά εγχειρίδια αποκομμένα από την κοινωνική καθημερινότητα και την τοπική ιδιαιτερότητα των μαθητών του κάθε σχολείου. Η συζήτηση συνεχίζεται και είναι ανοιχτή.
Πηγή: Μαρινίκη Κολιαράκη - Εποχή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου