δίκτυο για τα δικαιώματα των μαθητών

Εκπαίδευση07.04.2019 - 17:28

«Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν» - Για την αυτονόμηση σχολικών μονάδων

 Ολυμπία Ζαραμπούκα

 0

Σε ένα τέτοιο λοιπόν ζοφερό περιβάλλον, με όλα τα κακώς κείμενα του παρελθόντος, κι όμως να είναι ακόμα εδώ και να ταλανίζουν τον χώρο της εκπαίδευσης, οποιαδήποτε απόπειρα αυτονόμησης και οικονομικής ανεξαρτητοποίησης των σχολικών μονάδων, θα ήταν σαν να βάζαμε «το πιστόλι στον κρόταφο» του δημόσιου σχολείου

Για άλλη μια φορά αλλαγή του συστήματος εισαγωγής στα ΑΕΙ, κρούσματα βίας στα σχολεία, ερωτήσεις στη Βουλή για την συρρίκνωση των δομών ειδικής αγωγής, ελάχιστες ικανοποιηθείσες αιτήσεις μετάθεσης, λίγες βέβαια περισσότερες λόγω προεκλογικής περιόδου, ρουσφετολογικές παρατάσεις κατάθεσης αιτήσεων για τις θέσεις των διευθυντών εκπαίδευσης και φωτογραφικές ρυθμίσεις για τους «ημετέρους» πρώην περιφερειακούς διευθυντές και διευθυντές εκπαίδευσης με τακτοποίηση σε θέσεις με επιμίσθιο στα κέντρα επαγγελματικής εκπαίδευσης και άλλα τέτοια όμοια.

Μέσα σε αυτόν τον ορυμαγδό, χωρίς σχόλια, θα περιοριστώ σε μία διαπίστωση: Αν κάποιος αναγνώστης υποτιθέμενος «ταξιδιώτης του χρόνου», διάβαζε όλα τα παραπάνω και δεν γνώριζε, λόγω βλάβης της «χρονομηχανής», την ημερομηνία, θα μπορούσε άραγε να μας πει ότι βρισκόμαστε στο σωτήριον έτος 2019 ή δεν θα μπορούσε να καν να ξεχωρίσει τα τεκταινόμενα στον χώρο της εκπαίδευσης από τα παρόμοια του έτους 1985;

Αν όμως τροφοδοτούσαμε την πληροφόρηση του παραπάνω «ταξιδιώτη» με την είδηση ότι προωθείται η πλήρης αυτονόμηση των σχολικών μονάδων, με ανάθεση στους διευθυντές της ανεύρεσης οικονομικών πόρων, τότε αμέσως θα καταλάβαινε ότι δεν μπορεί να βρισκόμαστε στο 1985, αλλά πολύ πιο μπροστά. Γιατί μπορεί να έχει παραχωρηθεί εδώ και καιρό η οικονομική διαχείριση των σχολικών κτιρίων στους Δήμους, με τα γνωστά προβλήματα υποχρηματοδότησης, αλλά η πλήρης απαγκίστρωση του δημόσιου σχολείου από την οικονομική στήριξη του κράτους, είναι μια πολύ πιο «προχωρημένη» ιδέα, που όμως δεν συμβαδίζει με όλα τα υπόλοιπα, για τα οποία είναι σαν να μην πέρασε μια μέρα από το μακρινό 1985. Άλλο είναι το γεγονός ότι ήδη από τότε αυτός είναι ο στόχος, αλλά καλά κρυμμένος.

Σε ένα τέτοιο λοιπόν ζοφερό περιβάλλον, με όλα τα κακώς κείμενα του παρελθόντος, κι όμως να είναι ακόμα εδώ και να ταλανίζουν τον χώρο της εκπαίδευσης, οποιαδήποτε απόπειρα αυτονόμησης και οικονομικής ανεξαρτητοποίησης των σχολικών μονάδων, θα ήταν σαν να βάζαμε «το πιστόλι στον κρόταφο» του δημόσιου σχολείου. Φανταστείτε το δημόσιο σχολείο, στην κατάσταση που το έχει φέρει η υποχρηματοδότηση, να αφεθεί στην μοίρα του για να βρει μόνο του πόρους. Πιο εύκολο είναι να βγεί ο ήλιος από την δύση.

Για να μην μένουν λοιπόν όλα τα ίδια γύρω μας, σε σχέση με την παιδεία, γιατί δεν προσπαθούμε να την βελτιώσουμε πρώτα με τον απλούστερο τρόπο, δηλαδή την πρόοδο του δημόσιου σχολείου στην παρούσα μορφή του, με αύξηση της χρηματοδότησης, με εξάλειψη των εγγενών αδυναμιών του μέσω της αλλαγής της νοοτροπίας των παραγόντων της, δηλαδή της πολιτείας, των εκπαιδευτικών και των γονέων. Νομίζετε ότι για να επιτελέσει ένα σχολείο τον σκοπό του με τον καλύτερο τρόπο χρειάζεται αυτονόμηση ή αρκεί για αυτό, με δεδομένο την αύξηση της χρηματοδότησης, ένας διευθυντής με ανοιχτό πνεύμα και ικανότητα να εμπνεύσει και τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές, ένα σύλλογος γονέων με υποστηρικτικό ρόλο στη μαθησιακή διαδικασία και όχι συνεχείς ανούσιες παρεμβάσεις και μία τοπική-δημοτική αρχή με ειλικρινές ενδιαφέρον για τις σχολικές υποδομές και τις εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δράσεις;

Τι περισσότερο πιστεύετε ότι διαθέτει ένα καλό ιδιωτικό σχολείο από τα παραπάνω; Νομίζετε ότι εκπαιδευτικό προσωπικό του είναι ανώτερο από το εκπαιδευτικό του δημόσιου σχολείου σε γενικές γραμμές, με δεδομένη την επαρκή χρηματοδότηση και την στήριξη από έναν διευθυντή, σύλλογο γονέων και τοπική-δημοτική αρχή με τα παραπάνω χαρακτηριστικά; Διότι στην παιδεία τελικά δεν ισχύει η γνωστή οικονομική αρχή: Ό,τι πληρώσεις παίρνεις. Στην εκπαίδευση δεν έχουμε να κάνουμε με υλικά αγαθά αλλά με πνευματικά και το χρήμα δεν αγοράζει τα πάντα.

Αν όλα τα παραπάνω γίνουν πράξη και δεν συνεχίσουμε την χρονική περιδίνησή μας, όπου όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν, σαν να μην πέρασε μια μέρα, τότε ναι το δημόσιο σχολείο, κι όμως θα είναι ακόμα εδώ. Τότε ακόμα και η σωστή και αντικειμενική αξιολόγηση του σχολείου και του προσωπικού του, μπορεί να εφαρμοστεί. Ο εκπαιδευτικός δεν θα την φοβάται, την στιγμή κατά την οποία θα του παρέχονται όλα τα εφόδια για να αναπτύξει την παιδαγωγική του δράση, τότε μόνο αυτός ο ίδιος θα είναι υπεύθυνος αν δεν την αναπτύξει.

Τότε θα αφαιρεθεί από τους πολέμιους του δημόσιου σχολείου το σημαντικότερο επιχείρημά τους: «Οι εκπαιδευτικοί φοβούνται την αξιολόγηση γιατί δεν θέλουν να κοπιάσουν όχι γιατί θα τους απολύσουν…». Τότε θα επανέλθουμε στην σύγχρονη εποχή, χωρίς να υπάρχει ανάγκη να ξεπουληθούν όλα.

Κάποτε υπήρχε και υπάρχει ακόμα μία πεποίθηση: Όλα τα καλά στην Ελλάδα γίνονται με καθυστέρηση. Τα «καλά» για την παιδεία όμως δεν είναι απαραιτήτως το ξεπούλημα των πάντων και η βιαστική υιοθέτηση αυτούσιων θεσμών και τακτικών από το εξωτερικό. Τώρα που και στα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα, περνώντας από την πλήρη ιδιωτικοποίηση, έχουν κατανοήσει την αξία της δημόσιας εκπαίδευσης, ας κάνουμε το χρονικό άλμα και ας ξεπεράσουμε την καθυστέρηση της «κεφαλαιοποίησης» των πάντων. Μία φορά ας χτίσουμε και όχι να γκρεμίσουμε, ας επιθυμήσουμε το καλύτερο για όλους και όχι το συμφερότερο για τους λίγους. 

Μπορούμε να ξεφύγουμε από το παρελθόν κάνοντας ένα άλμα στο μέλλον… Οποιοσδήποτε συνειρμός με τα τραγούδια «Όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν» του Παπάζογλου, «Κι όμως είμαι ακόμα εδώ» από τα ξύλινα σπαθιά και «Σαν να μην πέρασε μια μέρα» του Γιώργου Δημητριάδη είναι εντελώς συμπτωματικός.