δίκτυο για τα δικαιώματα των μαθητών

«Γκρεμίστε τα κάγκελα, ανοίξτε τα σχολεία»

23-09-2011 - 08:57:40

Ενσωμάτωση των αυλών των σχολείων υπό προϋποθέσεις στην καθημερινή ζωή της πόλης προτείνουν αρχιτέκτονες που ζητούν να βγουν τα κάγκελα από τα σχολεία

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΤΑΣΟΣ ΤΑΣΙΟΥΛΑΣ

Την ανάγκη ένταξης των σχολικών αυλών στην καθημερινή ζωή της περιοχής και τη μετατροπή τους σε χώρους αθλοπαιδιών κι αναψυχής για παιδιά και περιοίκους όλες τις ώρες της ημέρας τονίζουν αρχιτέκτονες στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Δημόσιος χώρος... αναζητείται» του ΤΕΕ/ΤΚΜ, που οργανώνονται για μετά τα μέσα Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη.

Σήμερα, οι αυλές αυτές, μετά τη χρήση τους στη διάρκεια λειτουργίας των σχολείων, παραμένουν απροσπέλαστοι και κλειστοί για τους πολίτες. Αρχιτέκτονες θεωρούν πως αυτό μπορεί να αλλάξει και να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα αναβάθμισης της ποιότητας ζωής στο δομημένο ιστό.

«Ανάμεσα στον ιδιωτικό χώρο της κατοικίας και το δημόσιο χώρο της πόλης βρίσκεται μια σημαντική και παραμελημένη, από το λόγο περί χώρου, κατηγορία: οι "ημι-δημόσιοι" χώροι των εκπαιδευτικών, πολιτιστικών, διοικητικών και άλλων ιδρυμάτων. Χαρακτηρίζονται ως ημιδημόσιοι, καθώς η προσβασιμότητα σε αυτούς είναι ελεγχόμενη και εξαρτημένη από το καθεστώς λειτουργίας τους», αναφέρει η Παρασκευή Κούρτη, που είναι και οργανωτική γραμματέας του πρώτου συνεδρίου για το δημόσιο χώρο, αρχιτέκτονας του δήμου Παύλου Μελά. Να σημειωθεί πως η πρόταση θα μπορούσε να βρει εφαρμογή και για τους ανοιχτούς χώρους άλλων δημόσιων ιδρυμάτων που σήμερα παραμένουν απροσπέλαστοι μετά το πέρας λειτουργίας των υπηρεσιών.

Κάγκελα παντού

Ειδικά στην περίπτωση των σχολικών συγκροτημάτων, η κ. Κούρτη παρατηρεί «μια άνευ προηγουμένου θωράκιση των αυλών πίσω από κιγκλιδώματα, που διαρκώς πυκνώνουν και ψηλώνουν με προφανές έρεισμα την ασφάλεια. Ωστόσο ο περίβολος ενός κτιρίου δεν μπορεί να αποτελέσει αδιαπέραστο όριο δυστυχώς ή ευτυχώς, όπως στην περίπτωση των εφήβων που πηδούν και τα ψηλότερα κάγκελα, προκειμένου να χρησιμοποιήσουν τους σπάνιους ελεύθερους χώρους άθλησης των σχολικών αυλών».

Ακόμη όμως και αν είμαστε ανέτοιμοι λειτουργικά και κοινωνικά για τη λύση της καθολικής αφαίρεσης των περιφράξεων, δε σημαίνει ότι δεν μπορούμε να συζητήσουμε και τη μερική τροποποίηση του καθεστώτος που κατά απόλυτο τρόπο υλοποιούν τα κιγκλιδώματα. «Προϋπόθεση γι' αυτήν τη συζήτηση είναι η αυλή, ο μόνος υπαίθριος χώρος του σχολείου, να εξοπλιστεί με όλα εκείνα τα φυσικά και τεχνικά στοιχεία που καθιστούν ελκυστικό και ευχάριστο έναν ελεύθερο χώρο. Με τη διαμόρφωση νησίδων πρασίνου, τη φύτευση δένδρων και θάμνων, την κατασκευή ελαφρών στεγασμένων και προστατευόμενων υπαίθριων χώρων, την τοποθέτηση αστικού εξοπλισμού και παιχνιδιών, καθιστικών και γιατί όχι εικαστικών κατασκευών, μπορούν να μεταμορφωθούν ριζικά οι προαύλιοι χώροι», σημειώνει.

«Η περίοδος μη λειτουργίας των σχολείων συμπεριλαμβανομένου και του καλοκαιριού, των εορτών και των ωρών κατά τη διάρκεια της ημέρας, αγγίζει το 50% του συνολικού χρόνου. Χρόνος κατά τον οποίο οι αυλές μπορούν να λειτουργούν ως ανοιχτοί δημόσιοι χώροι με την εποπτεία των δήμων», επισήμανε η κ. Κούρτη.

Μια τέτοια ρύθμιση της μερικής διάθεσης των ελεύθερων χώρων των σχολείων σε δημόσια χρήση θα ήταν ουσιαστική, καθώς εκτιμάται ότι στις πυκνοδομημένες περιοχές της πόλης θα αύξανε κατά 20% έως 30% το διαθέσιμο ελεύθερο χώρο αναψυχής και παιχνιδιού.

Οι Συκιές

Σύμφωνα με την αρχιτέκτονα μηχανικό των τεχνικών υπηρεσιών του δήμου Νεάπολης - Συκεών, Φεδώρα Κανελλή, ήδη για τα σχολεία των Συκεών υπάρχει ένα σχέδιο πιλοτικής εφαρμογής του ανοίγματος των αυλών των σχολικών μονάδων στην πόλη. Στη μελέτη της «Οι Σχολικές Αυλές: Χώρος υπό διαπραγμάτευση. Case study Δ. Συκεών» παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο προϋποθέσεων και δράσεων για να ανοίξουν στην πόλη οι σχολικές αυλές.

Μεταξύ αυτών, πολεοδομικές ρυθμίσεις και απαλλοτριώσεις, ένταξη των σχολικών αυλών σε ένα ενιαίο συνεχές σύστημα ανοιχτών ελεύθερων χώρων και διαδρομών και συνδυασμός αυτού με ένα δεύτερο δίκτυο των κοινόχρηστων και κοινωφελών χρήσεων, μαζί με τα σχολικά κτίρια (τις ώρες που δε λειτουργούν). Επίσης, προτείνει ανασχεδιασμό αυλών με βάση τα σύγχρονα παιδαγωγικά - περιβαλλοντικά κριτήρια και διατήρηση των ορίων των αυλών με άλλα στοιχεία εκτός κιγκλιδωμάτων. Παράλληλα, προβλέπει εθελοντικές φυτεύσεις και φύλαξη, απόδοση των αυλών στη γειτονιά για να γίνουν μικρά πολυλειτουργικά «κέντρα» δραστηριοτήτων και παιχνιδιού, χρήση των αυλών και άλλες ώρες εκτός του ωραρίου λειτουργίας και εμπλουτισμός τους με διάφορες δραστηριότητες και τέλος προτείνει άνοιγμα των χώρων υπό προϋποθέσεις στο κοινό τις ώρες εκτός λειτουργίας τους.